İlişkilerin normalleşmesi neticesinde Rusya tarafından ilk gündeme getirilen madde olan Türk Akımı Projesi’nin hayata geçmesi hem AB, hem Rusya, hem de Türkiye için önemlidir. Rusya için şüphesiz önemi Rusya’nın Ukrayna’yı bypass ederek Güney Avrupa ve Balkanlar’a gaz sağlama imkanı elde edecek olması ve yeni boru hattı sayesinde orta ve uzun vadeli gaz ticaretinde ilgili piyasalarda rekabet edebilme imkanı bulacak olmasıdır.
Avurpa için ise geçmişte özellikle Balkan ülkelerinde Ukrayna sebebi ile yaşanan Rus gazı tedariğinin kesilmesi sonucu yaşanan krizlerin geride bırakılacak olmasıdır. Ayrıca Rus gazı Güney Avrupa ve Balkan ülkeleri için Türkiye sınırına, diğer bir değişle kapılarına kadar gelmiş olacaktır. Yine de AB genel olarak Rusya’nın güçlenmesine, ticaret ağını geliştirmesine, daha fazla Rus gazı bağımlılığına ve tüm bunlar olurken Rusya’ya karşı AB’nin bir kalesi konumunda olan Ukrayna’nın zor duruma düşmesine stratejik olarak karşı olduğu için bu projeye de sıcak bakmamaktadır.
Türkiye için ise maddeler halinde kısa bir değerlendirme yapıldığında;
- Türkiye Güney Avrupa ve Balkanlara açılan bir gaz dağıtım merkezi haline gelecektir.
- Türkiye’nin bir gaz ticaret merkezi olma alanında attığı ikinci somut adım olacaktır. Hatta uzun vadede taşıma kapasitesi dikkate alındığında Avrupa’ya 10 milyar m3’lük gaz sağlayacak TANAP’ın çok daha ötesinde bir hacim gaz nakliyatı gerçekleşecektir.
- Ukrayna üzerinden gelen yıllık 4 milyar m3’lük Rus gazının Ukrayna sebebi ile kesilme riski ortadan kalkacaktır. Küçük bir hacim de olsa bu Türkiye’nin enerji güvenliği açısından olumlu bir adım olacaktır.
- Boru hattının Türkiye üzerinden geçen kısmı dikkate alınarak Türkiye vergi geliri elde edecektir.
- Avrupa’ya Rusya’dan açılan iki büyük gaz dağıtım kapısından biri olmanın getirdiği jeostratejik konumundan faydalanacaktır.
- Hazar çevresindeki Türkmenistan, Özbekistan ve Kazakistan gibi gaz üreticisi ülkelerin üretimlerini Rusya üzerinden bu hat ile (hattın ileri safhalarındaki boş kapasite dikkate alınarak) Türkiye’ye hatta günün koşullarında ekonomik olması durumunda Avrupa’ya dahi sevk edebilme imkanı bulacaktır. Ayrıca bu imkan sayesinde Türkiye’yi gerçek bir gaz ticaret merkezi haline getirmek için gerekli olan kaynak çeşitliliği de arttırılmış olacaktır.
Bu getiriler dikkate alındığında, revize edilmiş bir Güney Akımı Boru Hattı Projesi’nin inşası yerine Türk Akımı Projesi’nin hayata geçmesi Türk enerji politikaları nezdinde önemlidir. Ve 15 Temmuz’da yaşanan sıkıntılı sürecin hemen akabinde atılan başarılı ve güzel bir adımdır.
Oğuzhan AKYENER
TESPAM Başkanı
Yazar
