Kemal AYDIN:
TESPAM Petrol Piyasası Uzmanı
kemalaydin@tespam.org/tr
@kemalnyc24
Geçtiğimiz hafta ham petrol varil fiyatı $44,68, motorin kontratı ton fiyatı $413,25’ten açılış yaptı. Pazartesi günü Rusya Enerji bakanı Novak Suudi Arabistan ve diğer üreticilerle petrol fiyatlarının stabilleştirilmesi için görüşmelerini sürdürdüklerini ve 2017 yılından önce fiyatlarda durulmanın gerçekleşmeyeceğini söyledi. Fiyat konusunda OPEC üyesi ve üye olmayan ülkelerle diyaloglarını sürdüreceklerini de ekledi. Yapılan açıklama piyasaya beklenenin üzerinde moral sağlayarak motorin fiyatını $12’ın üzerinde kazançla kapatmasını sağladı.
Para yöneticileri 1 ay sonra ilk defa petrol fiyatının yükseleceği yönünde alım pozisyonlarını artırdılar. WTI için NYMEX borsasındaki alım kontratları sayısı 17.671 artarak 97.973’e çıktı. Önceki hafta Cuma günü petrol fiyatı % 2 artarak Nisan ayından bu yana en büyük haftalık kazanç elde edilmiş oldu.
Önceki Cuma açıklanan ABD sondaj kuyusu sayısı artışı fiyatlardaki yükselişi sınırlı tuttu.
Salı günü yapılan açıklamalarda OPEC kaynaklarına göre Suudi Arabistan daha yüksek fiyatlar istemekte ve büyük ihtimalle gelecek ay yapılacak OPEC üye ve üye olmayan ülkelerin görüşmelerinde üretim kotası konusu yeniden canlanacak. Diğer taraftan İran, Irak ve Rusya olası bir anlaşmaya engeller koyabilirler. Suudi Arabistan Enerji bakanının Suudi Arabistan OPEC üyesi ve üye olmayan ülkelerle fiyatların dengelenmesi konusunda çalışacakları açıklaması küresel üretim anlaşması beklentilerini yükseltmiş durumda. Üretici toplantısının 26-28 Eylül’de Cezayir’de yapılması planlanıyor.
Salı günü açıklanan API ABD haftalık stok verilerine göre ham petrol stoklarında 1 milyon varil çekilme, benzin stoklarında 2.2 milyon varil ve distile stoklarında 2.4 milyon varil artış gerçekleşti. Genel stok durumu fiyatları baskılayacak, fiyat rallisini yavaşlatacak şekilde görünmekteydi. Fakat piyasada böyle bir etkisi gözlenmedi.
Eylül ayında yapılacak OPEC toplantısından üretim kısma anlaşması çıkması konusunda uzman görüşlerinde ortak bir tahmin bulunmuyor. Venezuela gibi fiyatlardan büyük ekonomik zarar gören ülkelerin olması, Suudi Arabistan’ın hiç olmadığı kadar üretim kısma anlaşması konusunda olumlu açıklamalar yapması, İran ve Irak gibi üreticilerin üretimlerinin belli seviyeye ulaşarak üretimlerini daha fazla artırmama konusunda kolay ikna edilebilecek olması anlaşma ihtimalini artırırken Rusya, İran ve Irak’ın anlaşmaya karşı çıkma ihtimalinin sürmesi, Libya ve Nijerya gibi ülkelerin ihracatlarını kontrol etmenin güçlüğü, Kaya gazı üretiminin artırılarak pazar payı kaybı ihtimali ve bazı üreticilerin anlaşma şartlarına uymayarak fazla ihracat yapabilecek olmaları anlaşma ihtimalini düşürmekte.
Yapılan OPEC toplantılarında anlaşma istatistiğine bakıldığında %50’ye yakın bir istatistik görünmekte fakat her toplantıda mevcut dinamikler farklılık göstermekte.
Çarşamba günü açıklanan EIA ABD haftalık stok verilerine göre ham petrol stoklarında 2.5 milyon varil, benzin stoklarında 2.7 milyon varil çekilme açıklanırken distile stoklarında 1.9 milyon varil artış gerçekleşti. Hem ham petrol hem de benzin de beklenmedik düşüş yaşandı. Fiyatları yükseltme eğiliminde bir veri olmasına rağmen Ağustos ayında WTI’daki %17’lik artışın hali hazırda gerçekleşmiş olması, ayrıca çok kısa sürede fiyatların çok hızlı yükselmesi fiyatlardaki artışı sınırladı. Motorin’de Ağustos ayındaki artış $ 80.75 kadar gerçekleşöişti.
OPEC toplantısı öncesinde Suudi Arabistan’ın Ağustos ayı üretiminde artışla yeni rekor seviyesine ulaşılması bekleniyor. Artış görüşmelerde Suudilerin elini güçlendirebilir. Diğer taraftan fiyatları baskılayıcı etki de gösterecektir.
Piyasalar Eylül ayı yapılması planlanan takvim dışı OPEC toplantısını fiyatlarken Nijerya petrol bakanı OPEC üretim kesintisi ihtimalinin düşük olduğunu fakat toplantının fiyatları destekleyeceğini söyledi.
Irak Kürt bölgesinden Türkiye’ye boru hattı transferi sürmekte, günlük miktar 70.000 varil. Mart ayında terör saldırıları nedeniyle transfer aksamıştı.
Brent petrol fiyatı $ 51’e ulaşarak 8 haftanın en yüksek seviyesine çıkmış durumda. Yükseliş ardı ardına 7 gün sürdü. Yükselişin nedeni üreticilerin anlaşma umudu olduğu genel kanı. Bu hafta hem ABD stoklarındaki düşüş hem de OPEC toplantısı ile ilgili haberler piyasayı yükseliş havasına soktu; diğer taraftan bazı analistler piyasadaki arz fazlasının göz ardı edilmemesi gerektiğini fiyatlarda yükselişin temellere dayanmadığını söylüyor.
Ham petrol varil fiyatı haftayı $3,85 artışla $48,53, ICE motorin ton fiyatı $29,50 artışla $442,75’ten kapattı.
Bu haftanın önemli verileri:
Salı günü API’nin açıklayacağı haftalık ABD petrol stokları verisi
Çarşamba, EIA’in haftalık ABD petrol stokları verisi,
Perşembe, ABD ev satışları verisi
Cuma, Baker Hughes ABD petrol kuyuları sayısı verisi.
“Yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları TESPAM’a aittir. Tekrar yayınlanması halinde kaynak gösterilerek bu sayfaya aktif bağlantı sağlanması zorunludur.”
“Türkiye’deki enerji politikaları odaklı ilk ve tek sivil yapılanma…”
“Enerji politikaları alanında gündemi uzaktan takip etmeye çalışan bir Türkiye yerine, gündem belirleyen bir Türkiye’ye ulaşma idealiyle…”
TESPAM-Türkiye Enerji Politikaları ve Araştırmaları Merkezi
TESPAM, Uluslararası Enerji Politikaları Araştırma Derneğinin Bir Kuruluşudur
Yazar
