Petrol Piyasasında Bu Hafta (7 Kasım 2016)

Kemal AYDIN:

TESPAM Petrol Piyasası Uzmanı

kemalaydin@tespam.org/tr

@kemalnyc24

Geçtiğimiz haftaya ham petrol varil fiyatı $48,30 motorin kontratı ton fiyatı $447,94’ten başladı. Hafta içerisinde en yüksek seviyeler, ham petrol için $48,61 olurken motorin ton fiyatı için $452,98 oldu. Bu hafta önceki hafta olduğu gibi OPEC toplantısına anlaşma çıkması konusunda umutlar az. Hafta içerisinde de toplantıyla ilgili ümitleri artırabilecek bir açıklama gelmedi. Piyasanın negatif sentimentine ek olarak ABD stoklarında da ciddi yükselme açıklanmasıyla petrol fiyatlarında haftalık büyük kayıp gerçekleşti. Ham petrol varil fiyatı haftayı $44,10, motorin ton fiyatı $417,56’dan kapattı. OPEC toplantısı yaklaşırken başta Suudi Arabistan ve Rusya olmak üzere üretici ülkelerden yeni açıklamalarla sözlü müdahaleler gerçekleşerek fiyatlarda toparlanma tetiklenebilir. Teknik olarak da geçtiğimiz hafta çok hızlı ve hacimli düşüşün ardından önümüzdeki hafta fiyatlarda iyileşme beklenmekte; fakat arz fazlası ve küresel büyümedeki yavaşlamanın 2017’nin 2. yarısına kadar süreceği genel kanı ve fiyatları kısa vadede $55-$60 bandına taşıyacak en kabil gelişme başarılı şekilde üretim kesintisi anlaşmasının hayata geçirilmesi görünüyor.

Kasım sonunda yapılacak OPEC toplantısından üretim azaltma anlaşması çıkması yönünde ümitler azalırken petrol fiyatında çözülme de geçtiğimiz hafta devam etti.

Yapılan anketlere göre OPEC üretimi Ekim ayı miktarıyla yeni bir rekor kırabilir. OPEC arzı 130 bin varil artarak günlük 33,82 milyon varile yükseldi. Arzın artmasında Nijerya ve Libya’nın kesintilerinin kısmi olarak bitmesi ve Irak’ın üretimindeki artış rol oynuyor. Cezayir’deki kararın ardından $54’a kadar yükselmiş olan ham petrol fiyatı $48’a kadar geriledi. Cezayir toplantısında çerçevesi çizilen plana göre üretim fazlası günlük 820 bin varil seviyesinde görülüyor. Suudi Arabistan üretimi ise rekor seviyeye yakın olarak, az da olsa azalma gösterdi.

Yapılan harcama ve yatırım kesintilerinin sağladığı avantajla BP ve Shell tahminlerin üzerinde kazanç açıkladılar. Şirketlerden yapılan açıklamalarda düşen fiyatlara adaptasyonun sağlandığına vurgu yapıldı; fakat fiyatlardaki belirsizlik büyüme için yapılacak yatırımları ve karlılığın sürdürülmesini zorlayacağa benziyor.

Salı günü açıklanan API stok verisi beklenmedik şekilde ABD’de ham petrol stoklarının 9.3 milyon varil arttığını gösterdi. Beklenti 1 milyon varil artıştı. Verinin ardından ham petrol 40 sent düşüşle $46,27, Brent ise 32 sent düşüşle $47,82’ye geriledi. Motorin kontratında ise yaklaşık $12 düşüş gerçekleşirken fiyat $435’e kadar geriledi. OPEC toplantısı için piyasada negatif hava mevcutken ABD stoklarının da beklentinin çok üzerinde artış göstermesi, ardından piyasada satış dalgası getirdi.

Suudi Aramco’nun CEO’su Amin Nasser yaptığı açıklamada arz-talep dengesinin oluşmakta olduğunu ve 2 yıl süren düşük fiyatların ardından 2017’nin ilk yarısında farkın kapanarak fiyatların yükseleceğini söyledi.  Nasser ayrıca şirketin Endonezya, Çin, Malezya ve diğer piyasalarda satışa dönük yatırımlar ve deniz sondajı yatırımları planladıklarını da ekledi.

Shell 3. Çeyrek kazancıyla Exxon Mobil’i geçti ve hisseleri %4 oranında arttı.

Gelecek yıllar için Dünya’nın en büyük 7 petrol ve gaz şirketlerinin üretimlerinin artması bekleniyor.

 

 

Çarşamba günü açıklanan EIA haftalık ABD stok verisi ham petrolde 14 milyon varil artışla EIA’in kayıtlarına başlanan 1982 yılında bu yana en büyük stok artışını kaydetti. Artışın ardındaki neden ABD ithalatının artması ve düşen rafineri marjları. İthalat rakamları da 2012 yılı Eylül ayından bu yana en yüksek seviyede. Verinin fiyatlar açısından olumsuz geleceğinin işaretini API verisi ile verilmiş olması nedeniyle gün içerisinde motorin ton fiyatında $17’a kadar kayıp gözlendi. Bazı analistlere göre ithalattaki artış ve rafineri üretimlerindeki düşüş nedeniyle çok sürpriz bir veri değil bu; fakat ithalatın ve rafineri üretiminin yılın en düşük seviyesinde kalması beklenmediğinden bu yıl EIA’in açıkladığı en yüksek stok verisi olması muhtemel.

Teröristler tarafından Nijer deltasında boru hattına saldırı gerçekleştirildi. Nijeryalı yetkililer üretimlerinin etkilendiğini kabul ederken detay vermediler. Ülkeden yapılan son açıklamada üretimin yeniden günlük 2.1 milyon varil seviyesine ulaştığından bahsedilmişti. Nijerya’dan gelen haber ve ABD seçimi ile ilgili haberler nedeniyle zayıflayan dolar fiyatlarda geçici de olsa iyileşme etkisi gösterdi.

Petrol fiyatlarındaki 5 gün üstüste düşüş trendi Haziran ayından bu yana yaşanmamıştı. Piyasadaki düşük talep oranında bir değişiklik olmaması ve bu hafta artan stoklar fiyatlar üzerinde ciddi ağırlık oluşturdu. Bazı analistlere göre 2016 yılı boyunca fiyat bandı $43-53 olurken 2017 ortalaması olarak Brent için $55, WTI için $53,5 görülüyor. Fiyatlarda çekilmeyi tetikleyen bir diğer etken olarak ABD başkanlık seçimi dönemine girilmiş olmasıyla artan risk nedeniyle piyasadan paranın çekilmesi gösteriliyor. Petrol piyasasında fiyat denkleminin bir tarafında artmayan talep, artan stoklar, OPEC toplantısında anlaşma ümitlerinin azalması, ABD seçim haftası nedeniyle piyasadan çıkan para varken diğer tarafta ise çok hızlı gerileyen piyasada teknik indikatörlerin gerilemenin taban bulduğuna işaret etmesi ve Suudi Arabistan’ın önceki toplantılarda yaptığı gibi bir kesintiye önderlik etme ihtimali var.

Cuma günü açıklanan Baker Hughes ABD sondaj kuyu sayısı verisine göre ABD’deki sondaj kuyusu sayısı geçen hafta 9 artışla 450’ye yükseldi. ABD üretiminin seviyesini izlemek için önemli bir araç olan kuyu sayısının geçtiğimiz hafta da artmış olması fiyatlarda baskı oluşturacak yeni bir gelişme oldu. Kuyu sayısı 18 haftadır azalmıyor.

Ekim 25’e kadarki haftada hedge fonları NYMEX ve ICE’daki WTI alım pozisyonlarını 28 milyon varil azaltarak 335 milyon virile gerilettiler. 27 milyon varillik alım pozisyonları kapatılarak satış pozisyonları 1 milyon varil artırıldı:

 

 

Bu haftanın önemli verileri:

Salı, API’nin açıklayacağı haftalık ABD petrol stokları verisi,

Çarşamba, EIA’in haftalık ABD petrol stokları verisi

Perşembe, ABD işsizlik başvuruları verisi

Cuma, Baker Hughes ABD petrol kuyuları sayısı verisi

 

 

Yazar