Kemal AYDIN
TESPAM Petrol Piyasası Uzmanı
kemalaydin@tespam.org/tr
@kemalnyc24
Ham petrol varil fiyatı haftaya $51,35 sevisiyle başlarken hafta başında OPEC üretim kesintisinin verdiği olumlu havayla $52.20’ye kadar yükseldi. Daha sonra Salı açıklanan API ve Çarşamba açıklanan EIA ABD petrol stokları verilerinin stokların azalmayarak aksine kümüle olarak arttığını göstermesi fiyatları aşağı yönlü baskıladı. Stok verileriyle birlikte yayınlanan EIA’in aylık raporunda 2016-17 yılları için üretim tahminlerinin daha önceki tahminlerden yüksek olduğunun bahsedilmesi ve de tahminen $52 fiyatın üzerinden kaya gazı üreticilerinin hedgelerini artırmaları nedeniyle fiyat $50’ın altına geriledi. Daha sonra $50’ın altına fazla direnemeyerek haftayı $51,45’ten kapattı. Motorin ton fiyatı ise haftaya $474’ten başlarken hafta içerisinde $462-$482 bandında kalarak haftayı $479’dan kapattı.
Rusya son 30 yılın en yüksek seviyesi olan Kasım üretimini kesinti anlaşmasında baz seviye olarak belirlemeyi planlıyor. Rusya 2017 yılının ilk yarısında kademeli olarak 300 bin varil/gün üretim azaltma sözü verdi. Cezayir’de yapılan anlaşma öncesi olan Ağustos ayı üretimine göre Kasım üretimi 500.000 varil/gün artış göstermişti. Kesintiyle ilgili Kremlin’den yapılan açıklamaya göre üretim kesintisi yapan Rus petrol şirketlerine Rusya devleti tazminat ödemeyecek.
Kasım ayında OPEC üretimi yeni bir rekora imza atarak 370 bin varil artışla 34.19 milyon varile yükseldi. Kasım ayı rakamı Viyana’da anlaşılan miktardan 1.69 milyon varil yüksek. Kartelden ayrılan Endonezya ve anlaşmadan muaf tutulan Libya ve Nijerya üretimlerini artırmaya devam ediyorlar.
Rusya Enerji bakanı Novak’ın 10 Aralık’ta Viyana’ya OPEC’le üretim kesintisi anlaşmasını imzalamak için gideceği açıklandı. Kazakistan Enerji bakanı da daha önce toplantıya katılacağını açıklamıştı. Bu haberin ardından fiyatlarda yukarı yönlü baskı görüldü.
EIA’in (Enerji Bilgilendirme İdaresi) yayınladığı aylık rapora göre 2016 ve 2017 yılları için ham petrol üretimindeki düşüşün daha önce tahmin edilen miktardan daha düşük olduğu açıklandı. Raporda varil fiyatının $50’ın üzerinde olması ABD’de petrol üretim yatırımlarını artırarak üretimin çok hızlı artmasına neden olacağı yazıldı.
Çarşamba günü açıklanan EIA ABD haftalık stok verisine göre ham petrol stokları -2.38 milyon varil azaldı. Diğer taraftan distile stoklarında 2.5 benzin stoklarında ise 3.4 milyon varil artış gerçekleşti. Kümüle olarak stoklarda artış fiyatları aşağı yönlü baskıladı.
Glencore’un başkanı Glasenberg yaptığı açıklamada fiyatların yükselmesiyle ABD kaya gazı şirketlerinin hedgelerini artırmalarına dikkat çekerek fiyatlarda durumun OPEC ve ABD’li üreticiler arasında kedi fare oyununa dönüşeceğini söyledi. Eğer ABD’li üreticiler OPEC’in yaptıklarını göz ardı edip üretimi artırmayı sürdürürlerse fiyatlar yeniden $35’a gerileyecektir. Maliyetleri yüksek olan üreticilerin fiyatlar $60’a ulaşmadıkça hiçbir şansları bulunmuyor.
Cumartesi günü Viyana’da toplanan OPEC üyesi olmayan üretici ülkelerin temsilcileri üretimlerini günlük 0,58 milyon varil/gün azaltma kararı aldılar. Kararın kesinleşmesi petrol fiyatlarının haftaya artışla başlaması için yeni bir etken olarak ortaya çıkmış durumda.
Cuma günü açıklanan ABD petrol sondaj kuyuları sayısı geçen hafta sayının 21 arttığını gösterdi. Haftalık bazda 2015 Temmuz ayından bugüne kadarki en büyük artış ABD üretiminin hızlı şekilde artarak fiyatlardaki artış trendini tehdit edeceğini işaret ediyor.
Bu haftanın önemli verileri
Salı, API’nin haftalık ABD petrol stokları verisi
Çarşamba, EIA’in haftalık ABD petrol stokları verisi
Perşembe, ABD işsizlik başvuruları verisi
Cuma, Baker Hughes ABD petrol kuyuları sayısı verisi
