Fatih TEMİZ
Kuzey Buz Denizi’ndeki buzların 2070’lerde tamamen erimiş olması bekleniyor iken artık bu değişimin 2040 yılında gerçekleşebileceği öngürülüyor. The Arctic Council raporuna göre bundan 23 sene sonra gezegenin kuzey sularında buz kalmayabilir. Son 30 yılda asgari buz alanı yarı yarıya düşerken buzların hacmi de %75 oranında düşüş gösterdi
Üstteki haritada koyu mavi alanlar asgari buz alanını gösterirken açık maviler buzun en fazla yayıldığı alanı göstermektedir (economist.com). 1980 ile 2016 karşılaştırıldığında değişimin ne kadar çarpıcı boyutta olduğu görülebiliyor.
Rusya’nın bir denizaltı ile Kuzey Buz Denizi tabanına bayrak dikmesinin ardından Kanada da Kuzey Kutbu’nda yaşadığına inandıkları Noel Baba’ya sembolik olarak vatandaşlık vererek kuzeyden vazgeçmeyeceklerini göstermişti. The Economist dergisinin yayınladığı güzergah haritasında buzların eriyip kuzey deniz yolunun açılmasıyla deniz ticaretinin daha az masraflı ve daha çabuk olabileciği gösteriliyor (economist.com). Süveyş Kanalı bu senaryoda artık devre dışı kalıyor. Ancak henüz tamamen fizibl olarak görülmüyor çünkü fırtınalı ve önceden kestirilemeyen hava koşulları kuzey yolunun bekleyebileceğini düşündürüyor.
Küresel iklim değişikliğinde dikkat edilmesi gereken diğer bir konu daha var. Dönenceler kutuplar kadar hızlı ısınmıyor ve sürekli rüzgarlar kutuplar ile dönenceler arasındaki büyük sıcaklık farkı nedeniyle oluşuyor. Bu farklılığın sona ermesiyle Jet Stream gibi akıntılar son bularak iklim değişikliğinin ivmelenmesi söz konusu olacaktır. Rüzgarların ve deniz akıntılarının değişmesi ile iklimlerin alt üst olacağı su götürmezdir.
Paris İklim Anlaşması’ndan çıkma kararı alan ABD şu sıralarda kasırgalarla uğraşıyor. Alttaki grafikte “Top 10” yazan kısım en büyük sera gazı üreticisi on ülkenin dünyadaki sera gazı salınımında nasıl büyük bir paya sahip olduğunu gösteriyor (weforum.org). İklim değişikliğinin seyri ve kuzey deniz yolunun geleceği bu grafikte yatıyor.
Kaynakça:
- Keith Breene, One chart that shows just how skewed global emissions are, 18 May 2017, https://www.weforum.org/agenda/2017/05/one-chart-that-shows-just-how-skewed-global-emissions-are/
- Keith Breene, The Arctic is now expected to be ice-free by 2040, 17 May 2017, https://www.weforum.org/agenda/2017/05/the-arctic-could-be-ice-free-by-2040/
- Sung-Woo Lee and Ju-Mi Song, Economic Possibilities of Shipping though Northern Sea Route, The Asian Journal of Shipping and Logistics, Volume 30, Issue 3, December 2014, Pages 415-430.
- The thawing Arctic threatens an environmental catastrophe, https://www.economist.com/news/briefing/21721364-commercial-opportunities-are-vastly-outweighed-damage-climate-thawing-arctic?fsrc=rss
Yazar
