KÜRESEL ENERJİ BÜLTENİ (NİSAN 2020)
Nisan ayı Ülkemizde ve Dünyada politik, ekonomik ve sanayi alanlarında küresel değişimlerin ve yaşanan gelişmelerle enerji özelinde dolu bir ay ile birlikte Küresel Enerji Bültenini derledik.
Bu ayın en önemli gelişmeleri; OPEC ve Rusya öncülüğündeki müttefikleri 4 gün süren müzakerelerin ardından günlük petrol üretimlerini Mayıs ve Haziran aylarında 9,7 milyon varil/gün kısmayı kabul ettiler. Diğer bir gelişme ABD Batı Teksas Petrolü (WTI) Mart 1946’da başlayan resmi veri tarihinden bu yana en düşük seviyesini gördü. Yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle küresel petrol talebinin keskin düşüş göstermesi ve Petrol talebinin azalması ve stokların dolu olması nedeniyle Batı Teksas Petrolü (WTI) Mayıs vadeli varil fiyatı yüzde 300’den fazla değer kaybederek -37,63 dolara kadar geriledi.
Türkiye Enerji Politikaları ve Stratejileri Araştırma Merkezi (TESPAM) olarak Dünyadaki ve Ülkemizdeki enerji gelişmelerini sizler için yakından takip etmeye devam ediyoruz.
YURTTAN
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK), Ocak ayına ilişkin “Petrol Piyasası Sektör Raporu”nu açıkladı. Türkiye’nin ham petrol ithalatı Ocak’ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 22,72 artışla 2 milyar 683 milyon 700 bin ton olarak gerçekleşti. (01.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK), Ocak ayına ilişkin “Doğalgaz Piyasası Sektör Raporu”nu açıkladı. Türkiye’nin doğalgaz ithalatı Ocak’ta, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 3,07 artışla 5 milyar 988 milyon metreküpe çıktı. (01.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK), Ocak ayına ilişkin “LPG Piyasası Sektör Raporu”nu açıkladı. Türkiye’nin LPG üretimi Ocak’ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,52 artışla 94 bin 235 ton olarak gerçekleşti. (01.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK), Ocak ayına ilişkin “Elektrik Piyasası Sektör Raporu”nu açıkladı. Türkiye’nin lisanslı elektrik üretimi Ocak’ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,13 artarak 26 milyar 570 milyon 438 bin kilovatsaat oldu. (01.04.2020)
Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) tarafından açıklanan verilere göre, Türkiye üzerinden geçen 4 boru hattıyla taşınan ham petrol miktarı Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 6,72 düşüşle 37 milyon 890 bin varil olarak gerçekleşti. (01.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), elektrik ve doğalgaz faturalarına ilişkin “Kıyasen Fatura Düzenlemesinin” bütün vatandaşların sağlığı için hayata geçirilecek olan ve sınırlı süre için uygulanacak bir düzenleme olduğunu açıkladı. Örneğin Mayıs ayı için düzenlenecek faturada 2018 ve 2019 yılı Mayıs aylarına ilişkin kullanım yerinin tüketim ortalaması kullanılacaktır. (03.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK), Türkiye Ortalama Elektrik Toptan Satış Fiyatı’nın (TORETOSAF) kilovatsaat başına 10,07 kuruş olmasına karar verdi. (06.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK) tarafından, Elektrik ve Doğal Gaz Dağıtım Şirketlerinin Araştırma, Geliştirme ve Yenilik Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Usul ve Esaslar belirlendi. (06.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu(EPDK), koronavirüs salgınının, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 35. Maddesi ile Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nin 19.maddesi kapsamında “mücbir sebep” olarak kabul edilmesine karar verdi. (06.04.2020)
Merkez Bankası’nın (TCMB) Mart ayında tamamının Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi’ne (BOTAŞ) olduğu tahmin edilen enerji ithalatçısı Kamu İktisadi Teşebbüs’lere (KİT) döviz satışı 847 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. (07.04.2020)
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığının (TPAO) Akdeniz ve Karadeniz’de sondaj yapmak için kullandığı Türkiye’nin ilk yerli sondaj gemisi olan “Fatih Sondaj Gemisi” hakkında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Twitter hesabından açıklama yaptı. “Teknik hazırlıkların ardından yeni durağı Karadeniz olacak.” (09.04.2020)
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Cari açığa darbe vuracak, enerjide dışa bağımlılığı sonlandıracak keşiflerin arefesindeyiz. 3 sondaj, 2 sismik gemimizle milletimizin haklarını koruma, ülkemizin zenginliğini artırma mücadelemizi sürdüreceğiz” dedi. (09.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK), Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.’nin (BOTAŞ) 2020 iletim şebekesi yatırımlarının tavanını762 milyon 892 bin 500 lira olarak onayladı. (13.04.2020)
Spot boru gazı ithalat kapasitesi rezervasyon hakkı kazanacak lisans sahiplerinin belirlenmesi amacıyla yapılacak talep toplama ve yarışma, 24 Nisan’da elektronik platformda gerçekleştirilecek.Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) konuyla ilgili kararıResmi Gazete’de yayımlandı. (13.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK), vize edilen sanayi sicil belgelerinin dilekçe ekinde ibrazı için tüketicilere verilen süreyi30 Haziran’a kadar 90 gün uygulayacak. (13.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu(EPDK), dağıtım şebekesine bağlı lisanslı ve lisanssız elektrik üreticileri tarafından geçici kabul öncesi üretilerek dağıtım şebekesine bedelsiz verilen enerji üzerinden, üreticilere dağıtım bedeli veya sistem kullanım bedeli tahakkuk ettirilmemesine karar verildi. (13.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), İstanbul’da yapılacak pandemi hastanelerinin acil yakıt ihtiyacının giderilmesi için Devlet Malzeme Ofisine (DMO) yetki verdi. (17.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Nisan ayı için tedarik edilen birim enerji miktarı başına öngörülen Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) maliyetini revize etti. bu yılın nisan ayı için tedarik edilen birim enerji miktarı başına öngörülen YEKDEM maliyeti megavatsaat başına 228 lira 12 kuruş olarak revize edildi. (20.04.2020)
Akaryakıt ve LPG dolum istasyonlarında yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını ile etkin mücadele etmek maksadıyla dikkat edilecek hususlara ilişkin Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan dokümanlar ve kontrol listeleri tarafların istifadesine sunulmak üzere yayımlandı. (20.04.2020)
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan “Genel Ticaret Sistemi (GTS)” kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; Türkiye’nin enerji ithalat faturası Mart’ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 27,37 azalarak 2 milyar 741 milyon dolar oldu. (20.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), “Lisansız Elektrik Üretimi Hakkında” yazısında yeni tip Koronavirüs sebebiyle lisansız üretim başvurularının değerlendirilmesi maksadıyla komisyon toplantılarını süresiz olarak erteledi. (21.04.2020)
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliğinde değişiklik yaptı. (21.04.2020)
Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) tarafından açıklanan verilere göre, Türkiye üzerinden geçen 4 boru hattıyla taşınan ham petrol miktarı Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 9,72 artışla 41 milyon 969 bin varil olarak gerçekleşti. (21.04.2020)
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını süresince de yerli üretimin desteklenmesi ve istihdamın korunması amacıyla madencilik sektörüne yönelik tedbirler alındığını duyurdu. (21.04.2020)
- Madencilerin nisan ayı sonuna kadar vermeleri gereken inceleme raporu, arama projesi, faaliyet raporu, işletme projesi gibi beyanları ertelenerek 30 Eylül 2020 tarihine kadar uzatıldı.
- Mali yükümlülüklerden devlet hakkı ve ruhsat bedellerinin ödeme süreleri 28 Aralık 2020 tarihine kadar ertelendi.
- 24 Ocak 2020 tarihinde Elazığ ve Malatya illerinde meydana gelen depremden dolayı bu iller kapsamında doğrudan etkilenen maden ruhsat sahipleri ve rödovansçıların da vermeleri gereken rapor, proje gibi beyanları da 30 Eylül 2020 tarihine kadar uzatıldı. Ayrıca yapmaları gereken devlet hakkı ve ruhsat bedeli ödemeleri de 28 Aralık 2020 tarihine kadar uzatıldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamaya göre, 2020 yılı şubat ayında linyit, toplam 4 milyon 996 bin 154 ton satılabilir üretim miktarı ile en fazla üretilen katı yakıt oldu. Bununla birlikte satılabilir linyit üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13,6 azaldı. (24.04.2020)
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı‘ndan yapılan açıklamaya göre Türkiye’nin milli sondaj gemisi Yavuz’un Doğu Akdeniz’de sondaj çalışmalarında, yeni durağı Selçuklu-1 oldu. (27.04.2020)
Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi(TEİAŞ) için gelir tarife düzenlemelerine esas parametrelerin geçerli olacağı altıncı uygulama dönemi 1 Ocak 2021(Dahil)-31 Aralık 2023(Dahil) olarak belirlendi. (27.04.2020)
DÜNYADAN
Rus doğalgaz şirketi Gazprom, Sibirya’nın Gücü boru hattında bakım çalışmalarının tamamlanmasının ardından Çin’e doğalgaz sevkiyatına yeniden başlandığını bildirdi. Bu yıl Çin’e 5 milyar metreküp gaz taşıyacak olan boru hattı, maksimum kapasitesi oan 38 milyar metreküpe 2025’te ulaşacak. (01.04.2020)
Interfax’ın Rusya Enerji Bakanlığı verilerine dayandırdığı haberine göre Rusya’nın petrol üretimi Mart ayında Şubat ayına göre değişim göstermeyerek 11,29 milyon varil/gün oldu. Mart ayında toplam 47,76 milyon ton petrol üretildi. (02.04.2020)
Dünyanın en büyük kömür üreticisi Hindistan merkezli CoalIndia, 20 yılda ilk kez yıllık kömür üretiminde düşüş yaşandığını açıkladı. Verilere göre şirket, Mart 2020’de sona eren mali yılda 602,1 milyon ton kömür üretti. (02.04.2020)
Enerji Enformasyon İdaresi’nin (EIA) son çeyreklik kömür raporuna göre Almanya’nın ABD’den kömür ithalatı geçen yıl yüzde 50 düşerek 1,8 milyon ton, İngiltere’nin yüzde 67 düşerek 4,2 milyon ton oldu. (02.04.2020)
Çin’in Hebei eyaleti, üretim, ekipman imalat, dolum istasyonu ve yakın hücreleri alanlarında toplam 43 hidrojen projesine onay verdi. Onaylanan bu 43 projenin toplam tutarları 8,75 milyar yuan (1,23 milyar dolar) olarak duyuruldu. (02.04.2020)
Almanya’nın Ocak’ta doğalgaz ithalat fiyatı, bir önceki yılın aynı ayına göre % 30 düşerek ortalama 15,10 euro/megawatt-saat oldu. (03.04.2020)
Honda ve General Motors (GM) elektrikli otomobil geliştirmek üzere anlaştı. Yapılan anlaşma kapsamında GM’nin tescilli Ultium pilleri kullanılarak 2 adet yeni Honda elektrikli araç üretilecek. (03.04.2020)
Belarus Nükleer Güç Santrali’nin ikinci ünitesine, 31 Mart tarihinde ilk 10 kilovoltluk (kV) güç kaynağı bölümü bağlandı. Güç kaynağı, Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom tarafından Ostravets’te imal edildi. (06.04.2020)
IRNA haber ajansına konuşan Pars OilandGasCompany Müdürü Muhammed Mashkinfam, İran’ın Güney Pars sahasında günlük doğalgaz üretiminin 20 Mart’ta sonaeren mali yılda günlük 700 milyon metreküp seviyesine ulaştığını bildirdi. (06.04.2020)
CNBC’nin 30 ekonomistin katılımı ile yaptığı ankete göre petrol fiyatlarında aşağı hareketin devam etmesi bekleniyor. CNBC anketine göre petrol fiyatları ikinci çeyrekte 20 dolar/varilin altına gelebilir. (06.04.2020)
Ember’in Global ElectricityReview 2020 raporuna göre, rüzgar ve güneş enerjisi üretimi 2019’da yüzde 15 oranında artarak dünya elektriğinin yüzde 8’ini oluşturdu. Rapora göre 2019’da dünyadaki 10 rüzgar ülkesi arasına Türkiye de girdi. (06.04.2020)
ABD Enerji Bilgi İdaresi (EIA), 2020 yılı için ABD’nin termal kömür ihracat görünümünü, geçen ayki tahminlere göre yüzde 13 düşürdü. EIA, koronavirüs salgınının küresel talebi ve yurt içi üretimi etkilediğini belirtti. (08.04.2020)
Toyota ve Çinli otomobil üreticisi BYD, yüzde 100 elektrikli araçlar sunmak için 7 Kasım 2019’da yaptıkları anlaşmayı hayata geçirerek şirketin kurulduğunu ilan ettiler. (09.04.2020)
Veri ve analist şirketi Global Data, bu yıl küresel kömür üretiminin sadece yüzde 0,5 büyüyeceğini öngördüklerini açıkladı. (10.04.2020)
OPEC ve Rusya, petrol fiyatlarını desteklemek için tarihin en büyük üretim kısınıtısına girilmesini onayladılar. OPEC ve Rusya öncülüğündeki müttefikleri 4 gün süren müzakerelerin ardından günlük petrol üretimlerini Mayıs ve Haziran aylarında 9,7 milyon varil/gün kısmayı kabul ettiler. Meksika, üretimini 400 bin varil/gün yerine sadece 100 bin varil/gün kısmak konusunda diğer OPEC+ üyelerini ikna etmeyi başardı. Üretim kısıntısı kademeli olarak azaltılarak Nisan 2022’ye kadar devam ettirilecek. (13.04.2020)
Genel Gümrük İdaresi’nin verilerine göre Çin’in Ocak-Mart döneminde ham petrol ithalatı, 130 milyon ton oldu. Hesaplamalara göre Mart ayında ithalat 43,91 milyon ton gerçekleşti. Ocak-Mart’ta doğal gaz ithalatı 24,66 milyon ton olurken, Mart’ta6,86 milyon ton, Ocak-Mart’ta kömür ithalatı 95,78 milyon ton olurken, Mart’ta kömür ithalatı 27,72 milyon ton oldu. (14.04.2020)
Hindistan’ın stratejik petrol resevrlerini Mayıs ayının üçüncü haftasına kadar tamamen doldurmasının planlandığı bildirildi. Indian Strategic PetroleumReservesLtd (ISPRL) toplan petrol depolama kapasitesi 37 milyon varil. Bu, Hindistan’ın normal şartlarda 9,5 günlük talebini karşılayabilecek bir miktar. (14.04.2020)
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2020 yılında küresel petrol talebinin 187 ülke ve bölgede koronavirüs salgınının yayılmasını önlemek için aldıkları tecrit, karantina tedbirlerinin etkisi ile rekor düşüş göstereceğini öngördü. 2020 yılının tamamında küresel petrol talebinin 9,3 milyon varil/gün azalacağı tahmin edildi. (15.04.2020)
Azerbaycan Enerji Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre Azerbaycan’dan Türkiye’ye gerçekleştirilen doğalgaz ihracatı 2019’un ilk çeyreğine kıyasla 2.6 milyar metreküp daha fazla oldu. (15.04.2020)
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) yayınladığı Mart ayı “Petrol Piyasası” raporuna göre, küresel petrol üretimi, 2020 Mart ayında bir önceki aya göre günlük ortalama 610 bin varil artarak 99 milyon 860 bin varil/gün olarak gerçekleşti. OPEC’in günlük ham petrol üretimi Mart ayında bir önceki aya göre 821 bin varil/gün artarak 28 milyon 612 bin varil/gün oldu. (15.04.2020)
ABD Batı Teksas Petrolü (WTI) Mart 1946’da başlayan resmi veri tarihinden bu yana en düşük seviyesini gördü. Yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle küresel petrol talebinin keskin düşüş göstermesi ve Petrol talebinin azalması ve stokların dolu olması nedeniyle Batı Teksas Petrolü (WTI) Mayıs vadeli varil fiyatı yüzde 300’den fazla değer kaybederek -37,63 dolara kadar geriledi. (21.04.2020)
Dünyanın tek nükleer enerjili buzkıran filosunu işleten Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom, filosuna yeni bir buzkıran gemisi (lider) daha eklemek için gemi inşaat şirketi ZvezdaLtd, inşaat sözleşmesini imzaladı. (27.04.2020)
Çinli gemi üreticisi HudongZhonghua, imâl ettiği dev sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) gemilerini Katar Petrol Şirketi’ne satacak. (27.04.2020)
İngiliz enerji şirketi British Petroleum’un (BP) yılın ilk çeyreğindeki karı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 67 azalarak 2,4 milyar dolardan 800 milyon dolara geriledi. (28.04.2020)
Petro-Logistics’in derlediği verilere göre OPEC’in petrol arzı Nisan ayında 2 milyon varil/günden fazla artarak Aralık 2018’den bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı. (28.04.2020)
