Hazar Bülteni (Mart 2017)

Hazar Coğrafyasında düşen petrol fiyatları sektörü ve yeni yatırımları etkilese de, özellikle İran’da ABD’nin yeni politik baskı beklentilerine rağmen önemlil yatırımlar ve girişimler devam etmektedir. İran’ın yanı sıra CPC boru hattı kapasitesinin arttırılması ile Kaşagan Sahasında bir ivme yakalamayı bekleyen Kazakistan’da da hem petrol hem de petrolden üretilen gazın satılması ile ilgili girişimler sürmektedir.

Ciddi ekonomik kriz içersinde olan Türkmenistan’da ise bazı yeni arama sahaları ve ülke için stratejik öneme sahip olan TAPI boru hattının inşası ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Azerbaycan’da ise Güney Gaz Koridoru kapsamında Şah Denizi Sahasının 2. Fazı çalışmaları büyük ölçüde tamamlanmıştır.

İRAN

  • Mevcut LNG projelerinin devam edebilmesi için 500 milyon $’lık dış yatırıma ya da finansal desteğe ihtiyaç duyulduğu açıklanmıştır.
  • Luristan Vilayetinde 2 milyar varil tahmini yerinde miktara sahip olan hafif kaya petrolü keşfi yapıldı.
  • İran mevcut petrol depolama kapasitesinin arttırarak 10 milyon varil’lik bir hacme ulaşmıştır.
  • Danimarka’lı Maersk ile Güney Pars Petrol, Rus Lukoil ile Abtemur ve Mansuri, Alman Wintershall ile batı İran’da yer alan 4 sahanın ve Fransız Total ile Güney Pars 11. Fazın anlaşmalarının imzalanmasında son noktaya yaklaşılmıştır.
  • Petrol sahalarında üretilen ve yakılmak zorunda kalınan gaz hacmini düşürmek için projeler devam etmektedir.
  • Arama – üretim kapsamında 14 yeni ruhsat ile ilgili ihale çalışmaları devam etmektedir.
  • Bu ihalelere de Rus, Çin, Alman, Fransız, Güney Kore ve Avusturyalı firmaların çok ilgili oldukları görülmektedir.
  • İran’da ikincil üretim teknikleri ile geliştirilmeyi bekleyen 50’nin üzerinde saha bulunmaktadır. Bu kapsamda ilgili mevzuatları yatırıma uygun hale getirmek maksatlı hazırlanan yasa kabul edilmiştir.

AZERBAYCAN

  • Şah Denizi Gaz Sahasının 2. Aşaması %88 oranında tamamlanmıştır.
  • Mevcut yer altı gaz depolama tesislerinin kapasitesini arttırmak maksatlı 25 yeni sondaj ve kompresör istasyonu ile ilgili çalışma devam etmektedir. Bu sayede Azerbaycan depolama kapasitesini 6 milyar m3 seviyelerine çıkarmayı hedeflemektedir.
  • 2017 sonuna kadar Absheron sahası ile ilgili son yatırım kararının alınacağı beklenmektedir. Ekonomik kriterler nezdinde Şah Denizi sahasından daha kötü durumda olan Absheron için en uygun market Türkiye olarak görülmektedir.
  • Statoil Dan Ulduzu, Asrafi ve Karabağ gaz kondensat sahalarını işletmek için çalışmalara başlamıştır.

TÜRKMENİSTAN

  • TAPI boru hattının:
    • Türkmenistan bölümünün kompresör istasyonu inşası çalışmalarına başlandı.
    • Afganistan bölümünün dizaynına başlandı.
    • Pakistan bölümünün zemin araştırmalarına başlandı.
    • Finansörleri arasında Katar’da görülmek istenmektedir.
    • Tahmini başlangıç zamanı 1 yıl ertelenmiştir.

KAZAİSTAN

  • CPC boru hattının kapasite arttırımının yıl sonuna kadar tamamlanacağı açıklanmıştır.
  • Aynı yıl içerisinde de, CPC boru hattından sadece Kaşagan Sahasından 74 milyon varil civarında petrol taşımacılığı yapılacağı beklenmektedir.
  • Petrolle birlikte üretilen ve yakılan gaz miktarlarını azaltmak için önemli yatırımlara devam edilmektedir.
  • Rusya’ya 12,8 milyar m3’lük gaz ihraç edilmesi ile ilgili anlaşma imzalanmıştır.

ÖZBEKİSTAN

  • Çin’e akış sağlayan ihraç boru hattının 4. ayağının inşası ertelendi.
  • Çin’li CNPC bazı sahaları geliştirmek için çalışmalar yapmaktadır.3
  • 3,9 milyar $ civarında bir bedele sahip olan gazdan petrol ürünleri üretecek GTL tesisi inşasına başlanmıştır.

Yazar