Fatih TEMİZ
TESPAM Çevre Analizleri Uzmanı / Yüksek Çevre Mühendisi
(Not: Bu çalışma Enerji Panorama Dergisinin Ocak 2018 Sayısında Yayınlanmıştır. http://www.tenva.org/wp-content/uploads/2013/08/EP-Web-Ocak-2018.pdf)
Son üç yılın kayıtlara geçmiş en sıcak yıllar oluşu ve deniz seviyesinin artış hızının yarı yarıya yükselmiş olması ile birlikte küresel iklim değişikliği kendine dikkat çekmeyi yeniden başardı. Gezegenin toptan bir felakete uğramadığı bir gerçek ancak önümüzdeki yıllarda bunun böyle kalmayabileceği öngörülüyor.
Birleşmiş Milletler İklim Komiseri Christiana Figueres ve ekibinin yayınladığı açık mektupta, 2020 yılına kadar gezegeni kurtarabilecek imkanımızın olduğu aktarılıyor. Bu yıla kadar sera gazı salınımları kalıcı olarak düşürülebilirse iklim değişikliğinin geri dönülemez eşiği geçilmeyebilir. Eşik değeri aşmamız halinde ise ormansızlaşma, şiddetli seller, felakete yol açan hava şartları bizi bekliyor olacaktır. Figueres’in öncülüğündeki ekip bir yol haritası çıkartarak bazı öneriler sunuyor:
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretiminde daha yaygın kullanılması
- Gerekli para desteğini sağlayarak 2050 yılına kadar kentlerin ve devletlerin fosil yakıtları bırakmasını sağlamak
- Yeni satılan taşıtların bir kısmının elektrikli olmasını sağlamak
- Orman kaybından dolayı oluşan net gaz salınımlarını düşürmek ve bunun için bir plan hazırlamak
- Finans sektörünün yeşil enerjiye dönmesi.
Dünyamızın çehresi biz yaşarken değişmeye devam ediyor. Sel felaketleri ve yükselen deniz suları kıyıları ve düşük rakımlı yerleri değiştirecektir. Kıyılarda yer alan birçok köy, kasaba ve kent artık yaşanamaz hale gelecektir. Bazı şehirler ise önemli oldukları için kurtarılma çabalarına sahne olabilirler, örneğin ABD’deki New Orleans ve Miami şehirlerinin gelecekte sular altında kalmasının önlenebilmesi için milyarlarca dolarlık yatırım yapılması gerekiyor. Bunlara ek olarak, gezegenin kuzey kısmı da bu değişimden payını alıp ayrı bir hale bürünecektir.
2040 yılında Kuzey Buz Denizi’nin tamamen buzsuz kalması bekleniyor. Önceki varsayımlarda bu 2070 yılında beklenmekteydi. Alttaki haritada koyu mavi alanlar asgari buz alanını gösterirken açık maviler buzun en fazla yayıldığı alanı göstermektedir. 1980 ile 2016 yılları mukayese edildiğinde değişimin ne kadar çarpıcı boyutta olduğu anlaşılıyor.
Harita: Kuzey Buz Denizi Buzul Alanları (economist.com)
Eriyen buzullar Kuzey Buz Denizi’nin bakir kıyılarını ulaşıma açacaktır. Uzakdoğu ile Avrupa arasındaki gemi seferleri Süveyş Kanalı yerine bu kuzey yolunu tercih edip yakıttan ve zamandan kazanacaktır. Rusya, Kanada ve özellikle ABD bu yeni alanda bir birleriyle büyük mücadeleye gireceklerdir. Kuzeyin şiddetli hava durumu ve tahmin edilemeyen koşulları henüz bu güzergahı fizibl kılmıyor ancak önümüzdeki 25 yılda bu yol açılmış olabilir.
Küresel iklim değişikliği iddialarına karşı çıkanlar da yok değil. Ancak bu kesim yazılan bilimsel makalelerin yalnızca %3’lük bir kısmını teşkil etmektedir. Texas Tech Üniversitesi iklim bilimcisi Katharine Hayhoe ve ekibinin geçen on yılda yayınlanan makaleleri yeniden incelemeye almaları sonucunda makalelerde metodolojik hatalar olduğu, analizlerinin veya ön kabullerinin yanlış olduğu aktarılıyor. Sonuçların ayrıca tekrarlanabilir olmadıkları anlaşıldı. Bilimsel makalelerde olmazsa olmaz bir özellik olması gereken tekrarlanabilirlik bir şekilde göz ardı edilip yayınlanabilmişti.
Kısacası, 2000’li yılların ilk yarısında yaşayanlar daha yeni ve farklı bir dünya görecekler. Yeryüzünün geçirdiği değişim süreci ve iklimin değişmesi ile insanlık eski yaşamında yeniliklere gitmek zorunda kalacaktır. Önümüzdeki 25 yılın getireceklerine şimdiden hazırlık yapmamız ve stratejik planlarımızı yapmamız gerekmektedir.
Kaynakça:
- Leanna Garfield , These experts say we have three years to save the planet from irreversible destruction, https://www.weforum.org/agenda/2017/07/these-experts-say-we-have-three-years-to-save-the-planet-from-irreversible-destruction, 07 Jul 2017.
- Pam Wright, We Have 3 Years to Save the Planet From Climate Disaster, Experts Warn, https://weather.com/science/environment/news/climate-change-experts-3-years-global-warming, June 29, 2017.
- Keith Breene, The Arctic is now expected to be ice-free by 2040, 17 May 2017, https://www.weforum.org/agenda/2017/05/the-arctic-could-be-ice-free-by-2040/
- The Economist, The thawing Arctic threatens an environmental catastrophe, https://www.economist.com/news/briefing/21721364-commercial-opportunities-are-vastly-outweighed-damage-climate-thawing-arctic?fsrc=rss
- Katherine Ellen Foley, Those 3% of scientific papers that deny climate change? A review found them all flawed, September 05, 2017, https://qz.com/1069298/the-3-of-scientific-papers-that-deny-climate-change-are-all-flawed/
- Katherine Ellen Foley, The 3% of scientific papers that deny climate change? They’re all flawed, 11 Sep 2017, https://www.weforum.org/agenda/2017/09/the-3-of-scientific-papers-that-deny-climate-change-theyre-all-flawed-fae19159-228d-4ff3-b658-08113fce4723
- Dana Nuccitelli, Here’s what happens when you try to replicate climate contrarian papers, Tuesday 25 August 2015, https://www.theguardian.com/environment/climate-consensus-97-per-cent/2015/aug/25/heres-what-happens-when-you-try-to-replicate-climate-contrarian-papers
Fatih TEMİZ Kimdir
TEV İnanç Türkeş Özel Lisesi’nde tam burslu ve yatılı olarak okudu. 2008’de İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. Lisans öğrenimi sırasında 2005-2006 akademik yılını İngiltere’de bulunan University of Newcastle upon Tyne’da misafir öğrenci olarak geçirdi. 2007 Güz döneminde ise Almanya’nın Lüneburg kentinde Leuphana Universität’te ekoloji araştırmalarında görev aldı. 2008-2010 yıllarında inşaat sektöründe sağlık-emniyet-çevre mühendisi olarak çalıştı. Devlet bursu ile ABD’de Penn State University’de petrol arama ve üretim faaliyetlerinde atık yönetimi konusunda 2012–2014 yılları arasında yüksek lisans eğitimi gördü. Temmuz 2014’ten beri Türkiye Petrolleri AO’da çalışmaktadır. Çok iyi derecede İngilizce bilmektedir.
Yazar
