COĞRAFYAMIZDA KBRN TEHDİDİ ve GÜVENLİĞİ

KBRN Silahları, fizyolojik ve biyolojik etkileri nedeniyle canlı kitleleri öldürmek, ağır yaralayarak saf dışı bırakmak ve fonksiyonlarını bozarak etkisiz hale getirmek amacıyla gerek askeri gerekse terörist faaliyetlerde kullanılan kimyasal, biyolojik ve nükleer ajanlardır. Bu silahların, ayrıca, bitkisel ve hayvansal besin stoklarını kontamine ederek kullanılamaz hale getirmek, korunmak amacıyla koruyucu giysi ve araç kullanmak zorunda bırakarak hareket kabiliyetini azaltmak ve askeri bir operasyonda birlikleri istenilmeyen yönlere sevk ettirmek gibi dolaylı etkileri de bulunmaktadır.

Ülkemizin KBRN silahlarına sahip olan ve her an bunları kullanabilme potansiyeli bulunan ülkeler ve terör gruplarının bulunduğu bir coğrafyada komşuluk yaptığı çeşitli kaynaklar tarafından doğrulanan bir gerçektir. Uluslararası sözleşmelerle yasaklanmış olmasına rağmen, bu unsurlar KBRN silahlarını üretme atma vasıtalarındaki mevcut imkan ve kabiliyetlerini geliştirme çabalarını sürdürmekte, bu çabaları ile Türkiye için potansiyel bir tehdit oluşturmaktadırlar. Bundan başka bu silahların terörist gruplarca sivil halk üzerine kullanılabilme olasılığı da her zaman göz önünde bulundurulması gereken bir başka gerçektir. Olası bu tür bir KBRN tehdidi karşısında, tüm ülke genelinde bu tür ataklara karşı gerekìi önlem ve aktiviteleri ortaya koymak ve bu anlayış çerçevesinde bir “Ulusal KBRN Savunma Sistemi” oluşturmak ve gerektiğinde bu sistemi uygulamak zorunluluğu ortaya çıkmaktadır.

Sunulan bu bildiride, bu tür bir sistemin sağlık alanında, idari teşkilatlanmada ve sivil savunma bazında nasıl gerçekleştirilebileceği ve bu birimler arasında organizasyon ve koordinasyonun nasıl oluşturulabileceği üzerinde durulacaktır. Bu konu çerçevesinde; ilk yardım ve tedavi sisteminin oluşturulması ve bu bağlamda KBRN timlerinin kurulması, genel organizasyon ve koordinasyonun gerçekleştirilmesi, konu ile ilgili eğitimin icrası ve istihbarat kaynaklarının ve verilerinin değerlendirilmesi, gibi başlıkları içeren ana hatların ortaya konulması ve detaylandırılması hedeflenmektedir. Bu bildiri ile, özellikle ülke bazında dekontaminasyon üniteleri, KBRN İlk yardım ve Tedavi üniteleri, KBRN Tanı ve Analiz Laboratuvarı ve konu ile ilgili bilimsel araştırma olanakları da irdelenerek örnek modeller değerlendirilecektir. Ayrıca, özellikle büyük şehirlerimizde olası terör amaçlı bir KBRN atağı karşısında oluşturulması gereken merkezi teşkilatlanma ile birimler arası gerekli koordinasyon ve planlamanın standardize ve sistematize edilmesi ve bu sistemin uygulanma koşullarının da saptanması amaçlamaktadır.

Bu tür bir sistemin, çeşitli KBRN atak senaryoları ile pratiğe dönüştürülebilmesi ve bunun ülkemizdeki mevcut şartların güncelleştirilerek uygulanabilmesi, bu tür bir saldırıda görevli olası kurum ve kuruluşların mevcut görev ve sorumluluklarına, bu tür bir atağa karşı yüklenmeleri gereken işlevlerin de katılması, bunların yasal bir zemine oturtulmasını zorunlu kılmaktadır. Sonuç olarak; ülkemize özgü bir “Ulusal KBRN Savunma Sistemi”nin oluşturulması zorunluluğu düşüncesi ile, ilgili kuruluşların bu konuda bilinçlendirilmesi ve daha ileri projeler için yönlendirilmelerinin, olası bir Kitle İmha Silahı atağında, teorik de olsa teşkil edilecek sistemin uygulamaya dönüştürülmesi ve bazı örnek birimlerin (Laboratuvar, İlk Yardım Ekipleri, Dekontaminasyon Üniteleri) gerçekleştirilmesine bir ivme kazandıracağı düşünülmektedir.

Yazar: Levent Kenar