Piyasasında Bu Hafta (21-27 Ekim 2017)

Tablo 1: Brent Petrol Varil Fiyatının Haftalık Seyri

Tablo 2: WTI Varil Fiyatının Haftalık Seyri

Petrol varil fiyatları geçen hafta haftanın genelini düşündüğümüzde iniş-çıkışlara rağmen paralel bir seyir göstermişti. Bu hafta ise petrol varil fiyatları petrol üretim kısıtlaması anlaşmasının tarafları tarafından yapılan açıklamalar neticesinde uzun süredir görmediği seviyelere yükselerek haftayı kazançla kapattı.

Tablo 1 ve Tablo 2 de görüldüğü gibi ham petrol varil fiyatları 23-27 Ekim haftasına Brent petrolde 57,95 USD/varil, WTI da 52,07 USD/varil değerlerinden giriş yaptı. Hafta boyunca Brent petrol en yüksek 60,65 USD/varil, en düşük 57,04 USD/varil değerlerini gördü. WTI ise en yüksek 54,20 USD/varil, en düşük 51,55 USD/varil değerlerini gördü. Haftanın kapanışında ise Brent petrol 60,44 USD/varil olurken, WTI 53,90 USD/varil fiyatından işlem gördü.

Petrol fiyatları hafta başından itibaren ABD ham petrol stoklarındaki düşüşün devam edeceği beklentisine binaen geçen haftaki kazançlarını korudu. Hatta OPEC üretim kısıtlaması anlaşması hakkında çıkan haberlerden destek alarak bir miktar yükseliş de gözlendi. Fakat EIA tarafından açıklanan resmi verilere göre beklentilerin aksine ABD ham petrol stoklarında yükseliş görülmesi üzerine petrol fiyatlarında bir miktar düşüş görüldü. Haftanın geri kalanında ise OPEC ve OPEC üyesi olmayan ülkelerden üretim kısıtlaması anlaşmasının uzatılmasına destek verileceğine dair yapılan açıklamalar neticesinde, stok miktarındaki bu beklenmedik yükselişe rağmen, petrol varil fiyatları hızlı bir yükselişe geçti. Bu yükseliş neticesinde fiyatlardan 2 seneden daha uzun bir süredir gördüğü en yüksek seviyelere ulaşarak Brent petrolde 60 usd/varil, WTI da 54 usd/varil seviyelerinin üzerini gördü.

Aşağıdaki grafikler (Grafik 1 ve Grafik 2) Brent petrol ve WTI nın haftalık fiyat seyrini göstermektedir. Haftanın başlangıcından bitişine kadar fiyatların durumunu bu iki grafikte görebiliriz.

Grafik 1: Haftalık Brent Petrol Varil Fiyatları

Grafik 2: Haftalık WTI Varil Fiyatları

Grafik 3: ABD Toplam Petrol Kule Sayısı

Grafik 3 ABD de ham petrol arama işlerinde çalışan toplam kule miktarını göstermektedir. Baker Hughes tarafından açıklanan verilere göre, geçen hafta toplam kule sayısı 1 adet azalarak 737 sayısına yükselmiştir.

Grafik 4: ABD Haftalık Ham Petrol Stok Değişimi

Grafik 4 ise ABD Enerji Enformasyon İdaresi tarafından açıklanan ABD ham petrol stok durumundaki değişim verisini içermektedir. Geçen hafta stok miktarının 2 milyon 578 bin varil azalacağı öngörülüyordu. Açıklanan verilere göre stok miktarı öngörülenin aksine 856 milyon varil artış gösterdi. Bu beklenmedik artış fiyatların bir miktar düşmesine sebep olsa da üretim kısıtlaması anlaşmasının uzatılacağına dair yapılan açıklamalar stoktaki düşüşün etkisinin ortadan kalkmasına yeterli oldu.

5 numaralı grafik ABD ham petrol haftalık üretim değerlerini göstermektedir. ABD nin haftalık üretiminin günlük 9,507 milyon varil seviyelerinde olduğu görülmektedir. Üretim seviyesinin tekrar artış göstermesi, ABD yi etkileyen tropik kasırganın etkilerinin geride kaldığının göstergesi olarak yorumlanabilir.

Grafik 5: ABD Haftalık Ham Petrol Üretimi

Sonuç olarak petrol varil fiyatlarının uzun süredir görmediği sevilere yükseldiği bir haftayı geride bıraktık. Geçen hafta ABD ham petrol stoklarındaki artışa, ABD günlük üretim verilerinin 9,5 milyon varilin üzerine tekrar yükselmesine, ABD ham petrol aramalarında çalışan kule sayısındaki az miktardaki artışa rağmen; petrol varil fiyatları Brent petrolde 60 usd/varil, WTI da 54 usd/varil seviyelerinin üzerine çıktı. Bu yükselişin arkasındaki en büyük destek OPEC tarafından icra edilen üretim kısıtlaması anlaşmasının uzatılacağına dair anlaşmanın taraflarından gelen güçlü haberlerdir. Suudi Arabistan, Katar ve Rusya yetkilileri tarafından yapılan açıklamalar, anlaşmanın Mart 2018 in ötesine uzatılacağı hususundaki beklentileri güçlendirmiştir. Bu haberler üzerine fiyatlardaki artış, piyasaların üretim kısıtlaması anlaşmasına olan inancını ve anlaşmadan beklentilerin ne derece yüksek olduğunun en büyük kanıtıdır. Nitekim anlaşmanın sadece uzatılmasının yeterli olmayacağı, piyasalar yavaş yavaş dengeye geliyorken fiyatlarda kalıcı bir artış sağlanabilmesi için anlaşmanın şartlarının derinleştirilmesi gerekliliği halen vurgulanmaktadır. Küresel arz fazlasının halen 10 yıllık ortalamanın 160 milyon varil kadar üzerinde olduğu düşünüldüğünde bu görüşün haklılığı ortaya çıkmaktadır.

Önümüzdeki süreç için en büyük soru işareti, petrol fiyatlarının 60 usd/varil üzerinde tutunup tutunamayacağı. Bazı analistlere göre üretim kısıtlaması anlaşmasının petrol fiyatlarına daha önceden yansıdığı savunulmaktadır. Dolayısıyla bu fiyat yükselişinin suni olduğu düşünülmektedir. ABD de beklenen üretim artışı ve 2018 yılında üretim seviyelerinin tarihi rekor kıracağı beklentisi fiyatların tekrar düşmesine sebep olacaktır. Kimilerine göre de yavaş yavaş dengeye gelmeye başlayan petrol piyasaları, petrol üretim kısıtlaması anlaşmasının beklenen şartlarda uzatılmasının ardından arz-talep dengesini görecek ve fiyatlar daha da yükselecektir. Fiyatların uzun süredir bu seviyelerde dolanması ise bu görüşe en büyük kanıt olarak gösterilmektedir.

Önümüzdeki günlerde OPEC ve OPEC üyesi olmayan ülkeler tarafından görüşülecek üretim kısıtlaması anlaşması fiyatların seyri açısından en kritik etken olarak görülüyor. Anlaşmanın uzatılması ve şartların derinleştirilmesi fiyatların bu seviyelerde tutunmasına, hatta daha da yükselmesine ön ayak olabilir. Aksi takdirde ABD üretimin seviyelerinde görülecek yükselmeler petrol fiyatlarını aşağı çekebilir.