Petrol Piyasasında Bu Hafta (9 Mayıs 2016)

Evvelki hafta açıklanan Amerikan stok verilerinin etkisiyle hızlı yükselişe geçen petrol fiyatları, OPEC üretimi artışı haberleri nedeniyle düşüş eğilimine girmişti. Geçen haftaya da düşüş eğiliminde giren ham petrol varil fiyatı Pazartesi günü $45’ın altına kadar düştü.  Salı günü açıklanan API ve Çarşamba günü açıklanan EIA stok verilerinin Amerika’da beklentiden fazla stok bulunduğunu göstermesi nedeniyle fiyatlarda çekilme sürdü. Fiyatlar Çarşamba günü $43,40’a kadar geriledi.

Perşembe günü Baker Hughes tarafından açıklanan verilere göre Amerika’daki aktif petrol kuyusu sayısı 7. Hafta üst üste azaldı. Amerika’daki petrol kuyusu sayısı 2009 seviyesi olan 328’e kadar gerilerken önceki yılın aynı döneminde kuyu sayısı 668’di. Veriye göre önceki haftanın sonuna kadar 2016 yılında kapanan kuyu sayısı 204 olarak gerçekleşti ve ortalama her hafta 12 kuyu kapanmış oldu. Üretimin düşüşünü bariz işaret eden kuyu sayısı verisi Perşembe günü fiyatların $ 46’a kadar çıkmasında destekleyici rol oynadı.

Fiyatların yön bulmasında etkili olan haftalık haberlerden, yatırımcıların pozisyon ağırlıkları verisi fiyat üzerinde etkisini gösterdi. 4 hafta sonra ilk kez yatırımcılar fiyatların yükseleceği tahminiyle bağladıkları alım future ve opsiyon kontratlarının sayısını düşürdüler. Fiyatlardaki hızlı yükselişin uzun vadeli olmayacağı genel kanı olurken temellerde bir değişim söz konusu görünmüyor. Hala küresel arz fazlası gerçeği varlığını sürdürürken Kanada’daki orman yangını, Libya’daki çatışmalar vb. beklenmedik üretim kesintileri arz-talep dengesinin daha hızlı oluşması için yatırımcılara umut veriyor.

Günlük yaklaşık 1 milyon varil ham petrol üretimi olan Kanada’da orman yangını nedeniyle Cuma günü birçok sahada üretim askıya alındı. Kesintilerin cuma günü fiyatların yükselişinde önemli rol oynadığı söylenebilir. Buna rağmen küresel arz fazlası endişeleriyle petrol fiyatları haftayı $44,61’den, önceki haftaya göre yaklaşık $ 2 daha düşük kapattı.

Kanada’daki orman yangınları, Venezuela’daki karışıklık, kaya gazı üretimindeki düşüş gibi gelişmeler küresel arz fazlası sorununun yalnızca Amerika kıtası ülkeleri tarafından bile çözülebileceğini gösteriyor. Petrolün 2014, 2016 yılları arasında %70 kadar değer kaybetmesinin nedeni günde yaklaşık 2 milyon varil fazla üretimiydi. Fakat fazla arz Amerika, Kanada, Latin Amerika ülkeleri ve hatta Asya ülkelerinin üretimlerini azaltmalarıyla hızla kayboluyor. Bilindiği üzere pazar payı kazanma veya mevcut paylarını kaybetme çekinceleriyle Rusya, Suudi Arabistan ve İran gibi ülkeler üretimlerini kısmaktan kaçınıyorlar ya da kaçınılmaz üretim kesintisi sonucunda pazar payı kaybetmemek için her tepkilere direniyorlar.

Hükümetler, endüstri ve danışman şirket verilerine göre Amerika kıtası üretimi geçen çeyrekte günde 1,5 milyon varil azaldı. Asya ve Avustralya’daki üreticiler de üretimlerini günde 250 bin varil azaltarak Amerika kıtası ülkeleri ile birlikte küresel arz fazlasının büyük kısmını eritmiş oldular. Mevcut durumda başını Suudi Arabistan’ın çektiği OPEC ülkelerinin pazar payı endişeleri ve yüksek maliyetli üreticileri saf dışı bırakmak için karşı çıktıkları üretim kesintisi politikaları başarıya ulaştı denilebilir. Suudi Arabistan geçtiğimiz 12 ay boyunca sürekli üretimini artırırken OPEC üyesi olmayan üreticiler sayesinde küresel üretim giderek azaldı. Tahminlere göre 2016 yılında Amerika ve Asya üretimi günde 1,79 milyon varil düşmüş olacak ve Suudilerin planları işlemeye devam ediyor görünüyor, tabi beklenmeyen üretim kısıtlamaları Suudi Arabistan ve Katar gibi tüketici Asya’ya ihracat yapan ülkelerin hedeflerine daha hızlı ulaşmalarını sağlar. Piyasada oluşan görüntü hayli ilginç, fiyatları dengelemek gibi bir misyona sahip olması gereken OPEC’in üretimini artırmasına karşın üye olmayan ülkeler üretimlerini düşürerek arz-talep dengesine ve bu yolla fiyatlara katkıda bulunuyorlar.

Önümüzdeki hafta piyasalarda izlenecek önemli veriler:

Pazartesi açıklanacak Almanya fabrika siparişleri verisi,

Salı açıklanacak Çin’in üretici ve tüketici fiyat enflasyon verileri ve API’nin açıklayacağı haftalık Amerika petrol stokları verisi,

Çarşamba, EIA’in haftalık Amerika petrol stokları verisi,

Perşembe, IEA tarafından yayınlanacak aylık küresel petrol arz ve talep üzerine rapor ve Amerika işsizlik başvuruları verisi,

Cuma açıklanacak AB ve Almanya ilk çeyrek ekonomik büyüme verileri, OPEC’in yayınlayacağı aylık petrol piyasaları değerlendirme raporu ve Baker Hughes Amerika kuyu sayısı verisi