Kemal AYDIN:
TESPAM Petrol Piyasası Uzmanı
kemalaydin@tespam.org/tr
@kemalnyc24
Geçtiğimiz hafta, ham petrol varil fiyatı $48,89, motorin kontratı ton fiyatı $442,75’ten açılış yaptı. Pazartesi piyasalara düşen habere göre Çin’in Temmuz ayı dizel ihracatı rekor seviyede gerçekleşti. Çin’in ulusal petrol şirketi ülke içindeki bağımsız şirketlerle rekabet etmekte zorlanıyor. Bu nedenle elinde bulundurduğu fazla dizel, benzin ve kerosen stoklarını ihrac etti. Çin’in ithalatındaki gerileme, ABD sondaj kuyu sayısının 8 haftadır üstüste artmış olması, İran’ın bu hafta ihracatını 150.000 varil/gün artırmayı planlaması ve Nijerya’daki militan grubun ateşkes için hazır olduklarını açıklamaları fiyatlarda çekilmeye neden oldu. Motorin kontrat fiyatı gün içerisinde $10’dan fazla kayıpla $433,50’den kapandı.
Pazartesi yayınlanan Goldman Sachs araştırma notuna göre petrol fiyatı iyileşmesi kırılganlığını sürdürüyor. Kesintiye uğrayan Nijerya, Irak ve Libya üretimlerindeki artış yılın 2. yarısında piyasayı arz fazlasına taşıma potansiyeline sahip. Goldman Sachs yaz sonuna kadar fiyat tahminini $45 – $50 seviyesinde tutmaya devam ediyor. Kesintiye uğrayan üretimdeki geri dönüşün fiyatı $45 bandında tutması bekleniyor. Genel olarak mevcut fiyatlarda tutunmanın zor olacağı ifade edilirken Goldman mevcut üretim seviyesinde üretim kısıtlaması getirmenin bile arz fazlasının önüne geçemeyeceğini açıklaması Salı fiyatlarda yönü aşağı çevirdi; fakat resmi kaynaklara dayandırılmayan İran’ın üretim kısıtlaması anlaşmasını destekleyeceği yönünde açıklama yaptığı haberi aynı gün ham petrol fiyatında yaklaşık $1,5 yükselişe neden oldu. Motorin Ton fiyatı $428’den $441’e kadar yükseldi. Daha sonra haberin teyit edilememesi ve açıklanan API ABD stokları verisinde ham petrol stoklarındaki artış fiyatı geriletti.
Açıklanan API ABD stok verisine göre ham petrol de haftalık 4.5 milyon varil artış gerçekleşirken, benzin stoklarında 2.2 milyon, distile stoklarında 830 bin varil çekilme gerçekleşti. Distile ve özellikle benzindeki çekilme fiyatlara moral verebilir. Çin’in petrol ürünleri ihracatını artırdığı bir dönemde ABD’de benzin stoğu artışı fiyatlar için iyi bir işaret. Diğer taraftan ham petrol stoklarındaki artış arz fazlası endişelerini artıracak seviyede yüksek.
İran yaptırımlar öncesi üretim seviyesine yaklaşmış durumda, üreticiler 26-28 Eylül tarihlerinde Cezayir’de toplantı yapacaklar. Toplantıda üretimlerini hali hazırda yükseltmiş üreticilerin üretim kısma anlaşması yapmaları düşük bir ihtimal olarak görünüyor. Motorin güne kayıpla başlayıp düşüşünü sürdürdü.
Suudi Arabistan üretimi Temmuz ayında rekor seviyeye ulaştı ve Ağustos’ta da yeni bir rekor kırılması bekleniyor. Bazı analistlere göre Suudi Arabistan toplantı öncesi üretimini ne kadar hızlı artırabileceğini göstererek diğer üreticilere göz dağı veriyor. Bu hamle üreticileri üretim dondurma anlaşmasına ikna etmek için yapılıyor olabilir.
Çarşamba günü açıklanan EIA ABD haftalık stok verisine göre 19 Ağustos’a kadarki haftada ham petrol stokları 2.5 milyon varil arttı. Artışın nedeni rafineri vardiyelerindeki düşüş olarak görüldü. Benzin stoklarında azalma beklenirken 36 Bin varil artış gerçekleşti. Veri talepte düşüşü göstermekte.
Distilede 400 Bin varil artış beklenirken artış 122 Bin varil olarak gerçekleşti. Toplam ABD stokları haftalık seviyede 2011 yılından bu yana en yüksek seviyesinde. Stok verisinin motorin ton fiyatına etkisi yaklaşık $5 düşüş olarak gerçekleşti.
Perşembe günü yine İran tarafından gelen açıklama ile fiyat yükselişi gerçekleşti. İran petrol bakanı piyasanın dengelenmesi için OPEC’le koordinasyon içinde olacaklarını fakat diğer üreticilerin ülkesinin haklarına saygılı olmaları gerektiğini söyledi. Motorin ton fiyatı Perşembe gününü yaklaşık $5 artışla kapattı. İran OPEC’in 3. En büyük üreticisi konumunda ve yapılan açıklamalar fiyatları eklemekte.
Piyasa Cuma gününe baskılı başlamışken öğleden sonra ajanslara düşen Yemen’den atılan füzelerle Suudi Arabistan’ın Aramco tesislerine saldırı haberiyle fiyatta ralli başladı. İran televizyonu tarafından yayılan iddianın doğru olmadığı ve bütün Aramco tesislerinin normal operasyonunu sürdürdüğü açıklamasının ardından fiyat yeniden geriledi. Daha sonra haftanın son önemli verisi olan Baker Hughes ABD sondaj kuyu sayısı verisi fiyatı biraz daha yukarı taşıdı. Açıklanan veriye göre 8 haftalık artışın ardından geçen hafta kuyu sayısında değişiklik olmadı.
Ham petrol varil fiyatı haftayı $1,61 düşüşle $47,28, ICE motorin ton fiyatı $6,74 düşüşle $436’dan kapattı.
Bu haftanın önemli verileri:
Pazartesi, Fed başkanı Yellen’in konuşması
Salı, API’nin açıklayacağı haftalık ABD petrol stokları verisi, ABD Tüketici Güven Endeksi
Çarşamba, EIA’in haftalık ABD petrol stokları verisi, ABD ev satışları verisi
Perşembe, ABD İşsizlik verisi
Cuma, Baker Hughes ABD petrol kuyuları sayısı verisi.
“Yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları TESPAM’a aittir. Tekrar yayınlanması halinde kaynak gösterilerek bu sayfaya aktif bağlantı sağlanması zorunludur.”
“Türkiye’deki enerji politikaları odaklı ilk ve tek sivil yapılanma…”
“Enerji politikaları alanında gündemi uzaktan takip etmeye çalışan bir Türkiye yerine, gündem belirleyen bir Türkiye’ye ulaşma idealiyle…”
TESPAM-Türkiye Enerji Politikaları ve Araştırmaları Merkezi
TESPAM, Uluslararası Enerji Politikaları Araştırma Derneğinin Bir Kuruluşudur
Yazar
