Kemal AYDIN
TESPAM Petrol Piyasası Uzmanı
kemalaydin@tespam.org/tr
@kemalnyc24
Önceki hafta yaşanan hızlı yükselişin ardından, ham petrol geçtiğimiz hafta kazançları kaybetmemek için direnç gösterdi; fakat düşüş gerçekleşti. Haftaya 40 ABD Doları’nın üzerinde başlayan ham petrol varil fiyatı, Amerikan stok verilerinin açıklandığı Salı gününden itibaren düşüş trendine girerek, 38 ABD Doları seviyesine kadar geriledi. Haftanın sonuna doğru tepki alımlarının tetiklemiş olabileceği hareketle haftayı 39,59 ABD Doları seviyesinden kapattı. Arz-talep dengesinde veya üretim seviyesinde marjinal değişikliğe neden olacak somut bir gelişme olmamasına rağmen fiyatın direnç göstermesi, piyasanın 17 Nisan’da Doha’da yapılacak toplantıdan ümitli olduğu şeklinde yorumlanabilir.
Geçtiğimiz haftanın öne çıkan haber ve gelişmelerine bakıldığında;
ABD ve Çin’le birlikte Hindistan’da benzin talebinin artması küresel olarak petrol fiyatlarını etkiliyor. Resmi rakamlara göre 2015’te Hindistan tüketimi günlük 60.000 varil arttı. Hindistan’da distile yakıtlar arasında benzinin tüketimdeki payı %12 iken bu rakam ABD’de %47. Fiyatlara etkisine gelince, OPEC üyeleri ve özellikle Suudi Arabistan arz fazlası ham petrolü eritmek için Hindistan’ın tüketim artışına güveniyor. 2016 yılı için ABD benzin tüketiminin rekor seviyede gerçekleşmesi beklenirken, tüketimdeki artış fiyatın belirli bir seviye üzerine çıkması için itici güç olabilir.
Çin’in, Şubat ayında Suudi Arabistan’dan yaptığı ithalat hacmi önceki yılın aynı dönemine göre % 20.59 artış gösterdi. 2012 yılındaki rekor seviyeyi kıramasa da yalnızca 10 bin varil/gün gerisinde kaldı. Bununla birlikte ülkenin İran ithalatı % 1.05 artış gösterdi.
OPEC Genel Sekreteri Abdullah al-Badri İran’ın diğer ülkelerle birlikte üretim dondurma planına katılabileceğini, görüşmelerin olumlu sonuçlanmasını umduğunu söyledi. Al-Badri fiyatların hızla artmasını beklemediğini fakat piyasada arz fazlası 300 milyon varilin eritilmesi sonucunda fiyatların normal seviyeye gelebileceğini sözlerine ekledi.
Brezilya’nın devlet kontrolündeki petrol şirketi Petrobras rekor zarar açıkladı. 4. Çeyrek için açıklanan zarar 10.2 Milyar ABD Doları. Açıklanan zarar şirket hisselerine % 5.5 değer kaybı olarak yansıdı.
Dünyanın en büyük bağımsız petrol şirketi Vitol’ün 2015’te cirosu % 38 düşüşle 168 Milyar ABD Dolarına geriledi. Buna karşın şirketin ticaretini yaptığı ham petrol ve ürünlerinin hacmi % 13 artışla 303 milyon ton olarak gerçekleşti. Diğer büyük şirket Gunvor varlık satışları ve alsat ile rekor net kar olan 1.25 Milyar Dolar açıkladı.
Brüksel’de yaşanan terör olayları petrol fiyatlarında yükselişi durduran etkenlerden biri olurken Salı günü açıklanan API raporu beklenenden daha fazla stok olduğunu göstererek fiyatta çözülmeye neden oldu. Çarşamba günü açıklanan EIA raporuna göre Amerikan ham petrol stokları 9.4 milyon varile yükseldi. Stok seviyesi analistlerin beklentilerinin 3 katı fazla gerçekleşmiş olurken Vitol, Gunvor ve Glencore arz fazlasının 2 yıl süreceğini öngörüyor.
Petrol fiyatının 40 Amerikan Doları seviyesine ulaşmasıyla kaya gazı üreticileri gelecek üretimlerini hızlı şekilde hedge ettiler. Bunun sonucunda fiyatta normalleşmenin gecikmesi bekleniyor. Analistler arz fazlasının yeni bir satış dalgasına neden olabileceğini görüşündeler.
Bir haftalık aradan sonra Amerika’daki kuyu sayısı düşmeye devam ediyor. Geçen hafta 15 kuyu daha kapandı ve sayı 2009’dan bu yana en düşük sayı olan 372’ye geriledi.
