Petrol Piyasasında Bu Hafta (11 Nisan 2016)

Geçtiğimiz haftaya 17 Nisan’da Doha’da yapılması planlanan üreticiler toplantısı için azalan ümitler ve artan Amerikan stokları haberleriyle kötümser başlayan ham petrol Pazartesi günü $38 seviyesinden $35’a kadar geriledi. Ayrıca İran petrol bakanının üretimi artıracakları yönündeki açıklamaları kayıpların artışında tetikleyici rol oynadı denilebilir. Ham petrol, Salı günü açıklanan API verilerinin Amerikan stoklarının haftalık olarak düştüğünü göstermesiyle yükselişe geçti. Çarşamba günü açıklanan EIA stok verilerinin API verileriyle paralel açıklanmasıyla birlikte fiyat $ 38’a yaklaştı.

Hafta başında Rusya petrol bakanı Doha toplantısından önce Suudi yetkililerle görüşebileceğini basına açıkladı. Bahsettiği toplantı henüz gerçekleşmedi fakat yapılan açıklama Doha toplantısının Rusya için ne kadar önemli görüldüğünün açık bir delili. Çarşamba günü fiyatın  $38 seviyesinden $36 seviyesine gerilemesi piyasada kar realizasyonu yapılmasının etkisi olarak görülebilir. Bu harekette Amerika’da benzin talebinde 14 ay sonra ilk kez düşüş görülmesinin etkisi de yadsınamaz. Asya ve Amerika’da sürekli artan benzin talebi ham petrol fiyatı için arka planda dinamik oluşturmuştu.

Kuveyt yetkililerinin İran plana dâhil olmasa bile üretim dondurma anlaşmasının gerçekleşeceği yönündeki açıklamalarının ardından ham petrol kontratları Cuma günü yaklaşık %7 artışla 2 haftanın en yüksek seviyesine ulaştı. Kuveyt’in OPEC temsilcisi Al-Fezaia mevcut fiyatların herkese zarar verdiğini ve üreticilerin üretimi dondurmadan başka çarelerinin olmadığını açıkladı. Ham petrol varil fiyatı açıklamanın etkisiyle Cuma günü $ 39,64 seviyesinde kapattı.

Ulaşılan $40 seviyesi finansal olarak zor günler geçiren kaya gazı üreticileri için iflastan kaçınma imkânı sağlayabilir.

Dolar endeksi geçtiğimiz 5 ayın en düşüğünde seyrini sürdürüyor. Bu durumda satın alım tarafı için petrol fiyatı normal seviyenin altında ucuz olduğu çıkarımı yapılabilir.

Geçtiğimiz haftanın öne çıkan diğer haber ve gelişmelerine bakıldığında;

Oklahoma Cushing’de ham petrol stok seviyesi 65 milyon varili aşmış durumda. Belki de arz fazlasının neye benzediğini görmek için 23,3 km²’lik Cushing’e bakmaktan daha iyi bir seçenek olamaz. Bölgede 300 tane çelik tank bulunuyor. Bu tankların doluluk oranı Mart’ın ortalarında zirve yaparken o günden bugüne düşüşü sürüyor. Bazı sektör yetkililerine göre yıllar boyunca ulaşılamayacak rekor miktarlara ulaşıldı. Bunun nedeni olarak dönemsel rafineri bakımları ve ısınan havalarla birlikte talebin artması, sonuç olarak yeniden stok yükselişi için neden kalmaması gösteriliyor. Diğer taraftan stokların yeniden artacağı konusunda uyarı yapan yetkililer de var. Bunun en mantıklı nedeni küresel üretimde artış gerçekleşmesi olabilir. İran’ın 2007 öncesi üretim seviyesine ulaşması ve 17 Nisan’da planlanan toplantıdan sonuç çıkmaması belki de üretici ülkeler için en kötü senaryo olacak.

Suudi Arabistan’ın Mısır’ın önümüzdeki 5 yıl boyunca petrol ihtiyaçlarını karşılamak için $20 Milyar ve Sina bölgesinin gelişimi için $ 1,5 Milyar sağlayacağını taahhüt eden anlaşmayı imzalaması bekleniyor. Diğer körfez ülkeleri gibi Suudi Arabistan’da Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin devrilmesinden sonra zorda bulunan Mısır ekonomisine para pompalamaya devam ediyor. Körfez Arap ülkeleri Müslüman kardeşleri rejimleri için tehdit olarak görüyorlar.

Total yöneticisi Arnaud Breulliac’e göre içinde bulunduğumuz düşüşün etkilerini azaltmanın tek yolu petrol ve gaz şirketlerinin ciddi masraf kesintilerine gitmeleri ve bütçelerini dengelemek için birlikte çalışmaları. Hâlihazırda yapılan kesintilere ek olarak firmaların birlikte hareket etmeleri ve yenilikçi çözümler bulmaları gerekiyor.

Latin Amerika petrol üreticileri 8 Nisan’da Quito’da buluşmak üzere anlaştılar. Toplantıya katılacak ülkeler: Kolombiya, Ekvator, Meksika ve Venezuela. Ekvator petrol bakanı Correa birlikte hareket etmek için ikna etmekte en çok zorlandığı ülkenin Meksika olduğunu söyledi. Bu toplantı OPEC üyesi olmayan Kolombiya ve Meksika’nın Doha toplantısında üretim dondurma teklifine olumlu yaklaşacaklarını göstermesi açısından önemli.

İran petrol bakanı Zanganeh devlet televizyonuna yaptığı açıklamada Mart 2017’ye kadar ülkenin petrol üretiminin günde 4 milyon varile ulaşabileceğini söyledi. Ayrıca şu anki ihracatın günde 2,25 milyon varil olduğunu tahmin ettiklerini de ekledi.

Büyük havayolu şirketleri önümüzdeki yıllara hazırlık olarak düşük jet yakıtı fiyatlarını sabitlemek için son şansları olabileceğini düşünerek piyasada dalgalanmalara neden oldular. Birkaç havayolu 2017,2018 hatta 2019 yılları için hedge yaptılar. Yapılan hareketin geçtiğimiz yıldan bu yana en büyüğü olduğu söyleniyor. Piyasa uzmanları şirket isimlerini vermezken bazı havayollarının yakıt harcamalarını %40’a kadar hedge yaptıklarını açıkladı.  Geçen yıl hedge maliyetleri yüzünden milyarlarca dolar kaybeden havayolu yöneticilerinin mevcut seviyelerden hedge e girmeleri fiyatlarda dip seviyenin görüldüğü algısının güçlendiğine işaret ediyor. Bazı havayolu yetkililerine göre fiyatlar kendileri için en iyi seviyede olmasa bile iyi fiyatlar ve hedge stratejileri için makul.

Geçtiğimiz Perşembe günü Goldman Sachs yaptığı açıklamada OPEC üretiminin 2016 yılında 0,6 milyon 2017 yılında ise 0,5 milyon varil artacağını öngördüklerini bildirdi. Ayrıca banka 17 Nisan’da yapılacak toplantı sonucunda üretim dondurma planının başarılı olacağı konusunda ümitli olmadıklarını, bu nedenle daha önce açıklamış oldukları tahminlerde değişiklik yapmayacaklarını açıkladı. Goldman’a göre $ 35 seviyesi ne çok yüksek ne de çok düşük ve tam olarak makul bir seviye.

Amerika’da sondaj firmaları 3. Hafta üst üste kuyu sayılarını düşürerek sayıyı Kasım 2009 seviyesine geriletmiş oldular. Kapanan kuyu sayısı 8 olurken şu anki kuyu sayısı 354’e gerilemiş oldu.