Petrol Piyasasında Bu Hafta (11-15Aralık 2017)

Musa DİLSİZ

Tablo 1: Brent Petrol Varil Fiyatının Haftalık Seyri

Tablo 2: WTI Varil Fiyatının Haftalık Seyri

Petrol varil fiyatları geçen haftayı haftalık kayıpla kapatmıştı. Bu hafta ise petrol varil fiyatlarında haftanın başlangıç ve bitiş rakamları göz önünde bulundurulduğunda gözle görülür bir fark gerçekleşmedi.

Tablo 1 ve Tablo 2 de görüldüğü gibi ham petrol varil fiyatları 11-15 Aralık haftasına Brent petrolde 63,29 USD/varil, WTI da 57,25 USD/varil değerlerinden giriş yaptı. Hafta boyunca Brent petrol en yüksek 65,83 USD/varil, en düşük 62,01 USD/varil değerlerini gördü. WTI ise en yüksek 58,56 USD/varil, en düşük 56,09 USD/varil değerlerini gördü. Haftanın kapanışında ise Brent petrol 63,23 USD/varil olurken, WTI 57,30 USD/varil fiyatından işlem gördü.

Petrol fiyatları hafta boyunca genel olarak ABD ham petrol sektöründen gelen veriler ve Kuzey Denizi Forties Boru Hattının kapatılmasından etkilendi. Rutin kontroller neticesinde boru hattında çatlak bulunması sonrasında, çatlağın onarılması için boru hattı kapatıldı. Tamiratın süresi konusundaki belirsizlik ve böylece arzda yaşanması muhtemel düşüş, petrol varil fiyatlarının hafta başında yükselmesine ve son 2,5 senenin en yüksek seviyesine yükselmesine sebep oldu. Akabinde ABD ham petrol stoklarında beklenenden fazla miktarda gerçekleşen düşüşe rağmen, ABD günlük ham petrol üretiminin geçen hafta da rekor tazeleyerek yükselmesi, petrolün seyrini aşağı yönlü olarak değiştirdi. Piyasalarda devam eden arz endişeleri neticesinde de bu durum devam etti. Haftalık olarak bakıldığında ise kayıp-kazanç anlamında petrol fiyatlarında gözle görülür bir değişim gerçekleşmedi.

Aşağıdaki grafikler (Grafik 1 ve Grafik 2) Brent petrol ve WTI nın haftalık fiyat seyrini göstermektedir. Haftanın başlangıcından bitişine kadar fiyatların durumunu bu iki grafikte görebiliriz.

Grafik 1: Haftalık Brent Petrol Varil Fiyatları

Grafik 2: Haftalık WTI Varil Fiyatları

Grafik 3: ABD Toplam Petrol Kule Sayısı

Grafik 3 ABD de ham petrol arama işlerinde çalışan toplam kule miktarını göstermektedir. Baker Hughes tarafından açıklanan verilere göre, geçen hafta toplam kule sayısında 4 adet azalış gözlenmiş ve kule sayısı 747 ye düşmüştür.

Grafik 4: ABD Haftalık Ham Petrol Stok Değişimi

Grafik 4 ise ABD Enerji Enformasyon İdaresi tarafından açıklanan ABD ham petrol stok durumundaki değişim verisini içermektedir. Geçen hafta stok miktarının 3 milyon 759 bin varil azalacağı öngörülüyordu. Açıklanan verilere göre stok miktarı öngörülenden daha fazla azalarak 5 milyon 117 bin varil düşüş gösterdi. Stoklarda yaşanan beklenenden fazla miktardaki düşüş hafta içerisinde yükseliş sürecinde olan petrol varil fiyatlarına bir miktar destek olsa da, ABD ham petrol üretim verilerinde gözlenen yükseliş bu desteğin kısa süreli kalmasına sebep oldu.

5 numaralı grafik ABD ham petrol haftalık üretim değerlerini göstermektedir. ABD nin haftalık üretimi geçen hafta ortalama günlük 9,780 milyon varil seviyelerine yükselerek yükselişini üst üste sekizinci haftaya taşımış oldu. Her geçen hafta rekor tazeleyerek yoluna devam eden üretim seviyeleri, küresel arz endişelerinin dinmesinin önünde en büyük engel olarak görünüyor.

Grafik 5: ABD Haftalık Ham Petrol Üretimi

Sonuç olarak petrol varil fiyatları haftaya yükselişle başladıktan sonra yaşadığı düşüşle birlikte haftalık kayıp-kazanç anlamında dengede bir haftayı geride bıraktı. Yükseliş adına en büyük etken Kuzey Denizi Forties Boru Hattının geçici olarak kapanması ve ABD ham petrol stok verilerinde görülen beklenenden fazla düşüş olarak gösterilebilir. Akabinde yaşanan düşüşe ise en büyük etken her hafta rekor tazeleyerek devam eden ve günlük 9,780 milyon varil seviyelerine kadar yükselen ABD günlük ham petrol üretim verisi, bu bağlamda da dinmek bilmeyen küresel arz endişeleri olarak gösterilebilir.

OPEC tarafından gerçekleştirilen ham petrol üretim kısıtlaması anlaşmasının uzatılması ile neticelenen toplantı sonrasında fiyatların başlangıç olarak yeterince yükselmemiş olması göze çarpmaktadır. Piyasalardan gelen veriler OPEC beklentileri paralelinde 2018 yılı sonuna kadar küresel arz fazlasının eritileceği düşüncesinin şu aşamada pek de uygulanabilir olmadığını göstermektedir. Nitekim ABD kaya gazı ve kaya petrolü yatırımcılarının henüz tam olarak tepki vermediği ve ilerleyen süreçte yatırımların daha da artabileceği düşünülmektedir. Bu durum OPEC tarafından yayınlanan raporlara küresel arz fazlasının 2018 yılı sonuna kadar büyük oranda eritileceği şeklinde yansırken, EIA tarafından yayınlanan raporlara ise küresel arz fazlasında büyük çaplı değişim yaşanmayacağı şeklinde yansımaktadır.

Önümüzdeki süreçte ABD ham petrol sektöründe gelecek veriler, petrol varil fiyatlarının seyrini belirlemeye devam edecek gibi görünüyor. Üretim verileri rekor kırarak ilerlemeye devam ederse –ki 10 milyon varil seviyelerinin zorlanacağı çeşitli raporlarda geçmektedir- yakın zamanda küresel arz endişelerinin giderilmesi pek mümkün görünmüyor. Bu yüzden yakın zamanda petrol varil fiyatlarının mevcut seviyelere seyretmesi daha olası olacaktır.