03/11/2021
ORTA ASYA ÜLKELERİ YEŞİL YATIRIMI ÇEKMEK İÇİN BİRLEŞİYOR
İskoçya’nın Glasgow kentinde 26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı düzenlenmiştir. 26 senedir ilk kez Orta Asya ülkelerinin tamamı konferansa katılıp, karbon nötrlüğüne ulaşma stratejilerini sunmuşlardır. Zirveye katılan Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Glasgow’a gelen tek Orta Asya devlet başkanıdır.
Caparov iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin ülkede hissedildiğini ve bu sebeple Bişkek’in Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşacağını söylemiştir. Kırgızistan’ın 2030 yılına kadar ulusal olarak tanımlanmış politikasının bir parçası olarak iklim değişikliğini azaltmak için küresel kampanyaya sorumlu ve kapsamlı bir şekilde katılmaya devam edeceğini ancak bunun için dış desteğe ihtiyaç duyduklarını belirterek sözlerine şu şekilde devam etmiştir: eklemiştir: “Bugün Kırgızistan, dünyanın geri kalanı gibi Glasgow’un kararlarını bekliyor. Bu bağlamda, Glasgow’da alınacak kararlar arasında gelişmekte olan dağlık ülkelerin ihtiyaçlarının karşılanması için Birleşmiş Milletler himayesinde özel bir fon oluşturulmasını öneriyoruz.”
Bölgesel çevre merkezinin müdürü Zafar Makhmudov gazetecilere verdiği demeçte: “Orta Asya bölgesi, gösterilmesi gereken büyük beklentilere ve kullanılmayan potansiyele sahipti. Şimdi böyle bir fırsat ortaya çıktı. Konferans ayrıca üst düzey uygulamalar için bir platform sağlamakta. Ayrıca bölgenin dünyada tanınırlığını artırmak için de bir fırsat. Daha önce her devlet bu tür tartışmalara bireysel veya gruplar halinde katılıyordu. Bugün bu görüş ve duruş birliğini gösterme şansları var” demiştir. Kazakistan Ekoloji, Jeoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı kar amacı gütmeyen bir anonim şirket olan Uluslararası Yeşil Teknolojiler ve Yatırım Projeleri Merkezi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Daniyar Erinchinov da Makhmudov ile benzer bir bakış açısına sahiptir. Ayrıca karbon nötrlüğüne geçişin gerekli olduğunu ancak bunun yatırım gerektirdiğini çünkü sürecin çok pahalı olduğunu da sözlerine eklemiştir. Son olarak “COP gibi etkinliklere katılım, uluslararası düzeyde ortak bir gündemin göstergesidir. Bu, Orta Asya devletlerinin yani bizim sesimizin duyulmasına katkıda bulunacaktır” diyerek sözlerini tamamlamıştır.
Kırgızistan Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı İklim Finans Merkezi Direktörü Dastan Abdyldaev konuyla ilgili olarak Kırgızistan’ın NDC planlarını ancak uluslararası toplumun yardımıyla gerçekleştirebileceğini söylemiştir. Yaptığı açıklamada “Planlanan tüm faaliyetler ve ulusal hedefler, uluslararası kuruluşların ve gelişmiş ülkelerin mali desteği ile gerçekleştirilecektir. Hedeflenen yönlerde istikrarlı bir şekilde kaynak tahsis etmeye ve önemli bir çalışmayı yürütmeye hazırız. Öncelikli sektörler enerji, ulaşım, tarım ve su yönetimidir. Glasgow’da düzenlenen COP-26’da Başkan Sadyr Japarov da bu alanlarda birçok yapısal reform uygulayarak hedefimize ulaşacağımızı vurguladı. Ayrıca Kırgızistan’ın iklim değişikliğine ulusal katkısına ilişkin belge, Paris Anlaşması’na göre uyarlandı.” diyen Abdyldaev sözlerini “COP-26 organizasyonu şunu gösterdi: biz biriz, biz gerçekten kardeşiz. Ayrıca yatırım yapacağız. Bu nedenle gelişmiş ülkeler yeşil ekonomiye geçiş için yıllık 100 milyar dolar ayırma sözü verdiler” cümleleriyle noktalamıştır.
Ek olarak Kırgızistan Devlet Başkanı Sadyr Japarov Glasgow’da Yeşil İklim Fonu İcra Direktörü Yannick Glemarik ile bir araya gelmiştir. Taraflar, gelecek dönemlerde gıda güvenliği ve tarım alanında uygulanacak projeler başta olmak üzere ikili işbirliğinin genişletilmesi için anlaştılar. Cumhurbaşkanı, son birkaç yılda buzulların yoğun şekilde erimesi, su kaynaklarının tükenmesi, kuraklık, tarımsal üretkenliğin azalması, doğal afetler ve ulaşım emisyonlarının akut problemler haline geldiğini vurgulamıştır. Kırgızistan, iklim değişikliğini hafifletme ile uyum süreci maliyetini sırasıyla yaklaşık olarak 7 milyar $ ve 3 milyar $ olarak tahmin etmektedir. Sadyr Japarov, Kırgız Cumhuriyeti’nin Yeşil İklim Fonu’nun faaliyetlerini desteklediğini ve proje işbirliğini takdir ettiğini ifade etmiştir.
Aynı zamanda, başkan Glasgow’dan sonra yeni iklim finansmanı projelerine başvurma niyetinde olduklarını da açıklamıştır. Bu bağlamda, Kırgız uzmanlardan hedeflenen projelerin hazırlanmasında uzman ve teknik açıdan yardım sağlamalarını istemiştir. Buna karşılık Yannick Glemarik, vakfın senede 1 milyon $ hibe sağlayabilecek bir modeli olduğunu belirtmiştir. Kırgız Cumhuriyeti için fonların nereye yönlendirileceğine karar vermesi yeterlidir. Buna karşılık JKF uzmanları gerekli desteği ve tavsiyeyi vermeye hazırdır şeklinde konuşmuştur.
Kaynakça
Chamberlain, L., (2021). Opinion: Kyrgyz Republic’s Climate Plan Invites International Cooperation. Erişim adresi: https://www.kg.undp.org/content/kyrgyzstan/en/home/blog/2021/opinion-kyrgyz-republic-climate-plan.html
Çınıbayeva, B., (2021). COP26: Kyrgyzstan’s Climate Commitments. Erişim adresi: https://earthjournalism.net/stories/cop26-kyrgyzstans-climate-commitments
Çınıbayeva, B., (2021). Kyrgyzstan Will Move Away From Coal to Hydropower by 2050. Erişim adresi: https://news.climate.columbia.edu/2021/11/03/kyrgyzstan-will-move-away-from-coal-to-hydropower-by-2050/
Çınıbayeva, B., (2021). COP-26: A Kyrgyz Journalist’s Perspective. Erişim adresi: https://news.climate.columbia.edu/2021/11/11/cop-26-a-kyrgyz-journalists-perspective/
Podolskaya, D., (2021). COP26: 80 Percent Of Population Of Kyrgyzstan Use Green Energy Sources. Erişim adresi: https://24.kg/english/212502_COP26_80_percent_of_population_of_Kyrgyzstan_use_green_energy_sources/
Podolskaya, D., (2021). СОР-26. Страны Центральной Азии объединились для привлечения зеленых инвестиций. Erişim adresi: https://24.kg/obschestvo/212548_sor-26_stranyi_tsentralnoy_azii_obyedinilis_dlya_privlecheniya_zelenyih_investitsiy/
Kudryavtseva, T., (2021). Форум «ЕС — ЦА». Упор на зеленую экономику и надежда на контракты. Erişim adresi: https://24.kg/ekonomika/212525_forum_es_tsa_upor_nazelenuyu_ekonomiku_inadejda_nakontraktyi/
Sputnik, (2021). Мамлекет башчы фондудан Кыргызстандын адистерине максаттуу долбоорлорду даярдоодо эксперттик жана техникалык жардам көрсөтүүнү да өтүндү. Erişim adresi: https://sputnik.kg/politics/20211102/1054457746/klimat-fond-kyrgyzstanga-grant-berishi-mumkun.html
TRT AVAZ, (2021). Kırgızistan’dan Enerji Sektörüne Yatırım Çağrısı. Erişim adresi: https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/kirgizistandan-enerji-sektorune-yatirim-cagrisi/61812d4d01a30a14e886f366
09/11/2021
ÖZBEKİSTAN, ACWA POWER İLE ANLAŞTI
Asya Altyapı Yatırım Bankası, Suudi enerji şirketi ACWA Power’a Özbekistan’da bir termik santral inşası için 100 milyon dolarlık krediyi onaylamıştır. Yapılan basın açıklamasına göre kredi, Syrdarya bölgesinde 1.500 MW kapasiteli Kombine Çevrim Gaz Türbinli Termik Santral’in inşası için tahsis edilmiştir.
Ocak ayında başlayan termik santralin inşaat süresi üç yıl olup maliyeti 1.2 milyar dolardır. Suudi şirket, bankalardan alacağı kredilerin yanı sıra yatırımlarını da projeye yönlendirecektir. ACWA Power, mart ayında bu projeyi finanse etmek için şimdiden 747 milyon dolar toplamıştır. Kaynaklarının içerisinde EBRD, OPEC Uluslararası Kalkınma Fonu, Alman Yatırım Şirketi (DEG), British Standard Chartered Bank, French Natixis ve Societe Generale ve Chinese Bank of China kredileri bulunmaktadır. Borçlanma süresi 18 yıldır.
Özbekistan Enerji Bakanlığı daha önce ACWA Power’ın Özbekistan’da kamu-özel ortaklığı temelinde toplam maliyeti 2.5 milyar dolar olan bir termik ve iki rüzgar santrali inşa edeceğini bildirmiştir. Özbek makamları, inşa edilen istasyonlardan 25 yıl boyunca elektrik alımı hususunda Suudi bir şirketle anlaşma imzalamıştır.
Özbekistan’ın enerji sisteminde toplam kapasitesi yaklaşık 15 GW olan 50’den fazla santral bulunmaktadır. 11 termik santralin toplam kapasitesi 13.1 GW’dir. Elektriğin geri kalanı hidroelektrik santralleri ve endüstriyel işletmelerin otonom termik santralleri tarafından üretilmektedir. Elektrik üretim potansiyeli 60 milyar kWh’in üzerindedir. 2030 yılına kadar elektrik tüketimindeki büyümenin 110 milyar kWh olacağı tahmin edilmektedir. Ek olarak son iki yılda Özbekistan, özellikle kış aylarında nüfusun ve sanayinin ihtiyaçlarını karşılamak için Orta Asya’nın komşu ülkelerinden elektrik ithalatını yeniden başlatmıştır.
Kaynakça
Sputnik, (2021). Саудовской энергокомпании одобрен кредит на строительство ТЭС в Узбекистане. Erişim adresi: https://uz.sputniknews.ru/20211109/saudovskoy-energokompanii-odobren-kredit-na-stroitelstvo-tes-v-uzbekistane-21284041.html
Sputnik, (2021). Объявлен победитель тендера на строительство ТЭС в Сырдарье. Erişim adresi: https://uz.sputniknews.ru/20211122/obyavlen-pobeditel-tendera-na-stroitelstvo-tes-v-syrdare-21458685.html
Uz.Vesti.News, (2021). Саудовской энергокомпании одобрен кредит на строительство ТЭС в Узбекистане. Erişim adresi: https://uz.vesti.news/saudovskoi-energokompanii-odobren-kredit-stroitelstvo-21110918012381.htm
Yusupov, A., (2021). Саудовская компания начала строить ТЭЦ в Узбекистане. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/ru/%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0/%D1%81%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F-%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B0%D0%BB%D0%B0-%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B8%D1%82%D1%8C-%D1%82%D1%8D%D1%86-%D0%B2-%D1%83%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5/1736785
16/11/2021
KAZAKİSTAN, HAZAR DENİZİ’NDEKİ 2 YENİ PETROL SAHASINI RUSYA İLE BERABER İŞLETECEK
159 milyon ton petrol rezervinin bulunduğu Kalamkas teniz sahasında daha önce NCOC N.V ve Shell gibi şirketler petrolü işlemek için Kazakistan ile görüşme sağlamıştı. Ancak projenin maliyetinin yüksek olmasından dolayı vazgeçtiklerini duyurmuşlardı.
Yapılan son açıklamalara göre Hazar Denizi’nde bulunan ve Kazakistan’a ait olan Kalamkas teniz ile Hazar petrol sahalarının işlenmesi için Kazakistan, Rusya ile anlaşmıştır. KazMunayGaz’ın yaptığı açıklamaya göre, şirket petrol rezervlerini ortak işletmek için anlaşılan şirket Lukoil’dir.
Kaynakça
Kussainova, M. & Ekberova, E., (2021). Казахстан И РФ Будут Совместно Эксплуатировать 2 Новых Месторождения На Каспии. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/ru/%D0%BC%D0%B8%D1%80/%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD-%D0%B8-%D1%80%D1%84-%D0%B1%D1%83%D0%B4%D1%83%D1%82-%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%BE-%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%BB%D1%83%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%8C-2-%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%85-%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F-%D0%BD%D0%B0-%D0%BA%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B8%D0%B8/2422359
TRT AVAZ,, (2021). Kazakistan, Hazar Denizi’ndeki 2 Yeni Petrol Sahasını Rusya İle İşletecek. Erişim adresi: https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/kazakistan-hazar-denizi-ndeki-2-yeni-petrol-sahasini-rusya-ile-isletecek/6193a18301a30aa0a8e4df73
22/11/2021
SYRDARYA’DA TERMİK SANTRAL YAPIMI İHALESİ SONUÇLANDI
Fransız EDF, Qatari Nebras Power ve Japon Sojitz Corporation’dan oluşan uluslararası bir konsorsiyum, Syrdarya bölgesinde bir termik santral inşası ihalesini kazanmıştır. İhaleye Suudi ACWA Power ve Çinli Powerchina Resources Ltd. de katılmıştır. Konsonsiyumda üretilen 1 kWh elektrik başına 3.367 sent tarife uygulanacaktır. Çinli Powerchina Resources Ltd, 1 kWh elektrik başına 3.471 sent tarife ile ihalede yedek kazanan olarak ilan edilmiştir.
Yapılacak yatırımların 1.2 milyar dolar olacağı açıklanmıştır. İhalenin şartlarına göre kazanan 2025 senesinin ortalarında faaliyete geçecek ve kamu-özel sektör ortaklığına dayalı olarak Syrdarya’da senede 12 milyar kWh elektrik üretecek olup 1.6 bin MW kapasiteli bir termik santral inşa edecektir.
Özbekistan’ın enerji sisteminde bugün, 12.4 GW’dan fazla kapasiteye sahip 48 santral bulunmaktadır. Özbek Enerji Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre: “Yeni TPP’de kullanılan modern ve yenilikçi teknolojiler, mevcut Syrdarya TPP’nin göstergelerinin iki katı olan % 60’ın üzerinde bir verimliliğe sahip olacak. Bu da aynı doğalgaz tüketimi için iki kat daha fazla elektrik üretecek.”
Kaynakça
Fergana, (2021). Третью Крупную ТЭС В Сырдарье Построят Компании Из Трех Стран. Erişim adresi: https://fergana.agency/news/123914/
Gazete.Uz, (2021). Объявлен Победитель Тендера На Строительство ТЭС В Сырдарье. Erişim adresi: https://www.gazeta.uz/ru/2021/11/19/tender/
International Finance Corporation, (2021). В Узбекистане Объявлен Победитель Тендера На Строительство Новой Электростанции В Сырдарьинской Области. Erişim adresi: https://pressroom.ifc.org/all/pages/PressDetail.aspx?ID=26725
Sputnik, (2021). Объявлен Победитель Тендера На Строительство ТЭС В Сырдарье. Erişim adresi: https://uz.sputniknews.ru/20211122/obyavlen-pobeditel-tendera-na-stroitelstvo-tes-v-syrdare-21458685.html
Sputnik, (2021). В Сырдарьинской области начали строительство новой ТЭС мощностью 1,5 ГВт — фото. Erişim adresi: https://uz.sputniknews.ru/20201104/V-Syrdarinskoy-oblasti-nachali-stroitelstvo-novoy-TES-moschnostyu-15-GVt–foto-15321391.html
Uznews, (2021). Объявлен Победитель Тендера На Строительство ТЭС Мощностью 1,6 Тыс. Мвт В Сырдарье. Erişim adresi: https://uznews.uz/ru/article/36029/
22/11/2021
RUSYA’DAN ÖZBEKNEFTEGAZ’A KREDİ DESTEĞİ
Özbekneftegaz, VEB.RF, EXIAR JSC, Gazprombank ve Bank GPB International SA ile 257.3 milyon dolarlık kredi şartlarında anlaşmışlardır. Taraflar, Özbekistan Cumhurbaşkanı Shavkat Mirziyoyev’in 19 kasımda Rusya’ya yaptığı ziyaret sırasında bir anlaşma imzalamışlardır. Anlaşma, hidrokarbon üretimini artırmaya yönelik bir programın finansman işbirliğini öngörmektedir.
2018 senesinde Mirziyoyev, Özbekneftegaz yönetimine şirketin kredi notu alması ve dış pazarlara girmesi için çalışmaları hızlandırma talimatı vermiştir. Şirket, bu sonbaharda uluslararası derecelendirme kuruluşları Fitch ve S&P’den ilk kez “BB-” notu almış ve görünümü “durağan” olarak belirlenmiştir.
Gazprombank’ın iki küresel koordinatöründen biri olan şirket Eurobond’un uluslararası sermaye piyasalarındaki ilk ihracına yönelik bir yetki anlaşması imzalamıştır. Artık şirket senede yaklaşık 70 milyar m3 doğalgaz ve 8 milyon ton sıvı hidrokarbon üretimi sağlayabilecektir. Ancak, rezervlerin tükenmesi ve teknolojik kayıplar nedeniyle hidrokarbon üretimi son 15 yılda önemli ölçüde düşmüştür. Resmi verilere göre Özbekistan’da 2020 yılında petrol üretimi % 4.9 artarak 733.6 bin tona, gaz % 17.8 azalarak 49.739 milyar m3 gerilemiştir.
Kaynakça
Парамонов, В. & Строков, A. & Столповский O., (2021). Россия и Китай в энергетике Центральной Евразии: соперники или партнеры? Присутствие России и Китая в отраслях ТЭК стран Центральной Азии: состояние, проблемы и перспективы. Erişim adresi: https://ceasia.net/wp-content/uploads/pdf/book_rf_prc_ca_energy.pdf
Sputnik, (2021). Зачем Россия выделила Узбекнефтегазу кредит на $257,3 млн. Erişim adresi: https://uz.sputniknews.ru/20211122/zachem-rossiya-vydelila-uzbekneftegazu-kredit-na-2573-mln-21458456.html
Sputnik, (2021). “Узбекнефтегаз” раскрыл, когда разместит еврооблигации до $700 млн. Erişim adresi: https://uz.sputniknews.ru/20211105/uzbekneftegaz-raskryl-kogda-razmestit-evroobligatsii-do-700-mln-21232144.html
Uz.Vesti.News, (2021). Зачем Россия выделила Узбекнефтегазу кредит на $257,3 млн. Erişim adresi: https://news.mail.ru/economics/48880759/ ; https://uz.vesti.news/zachem-rossiya-vydelila-uzbekneftegazu-kredit-2573-mln-21112206185742.html
Büşra DOĞAN
Yazar
