10/09/2021
VİTOL VE SOCAR, TÜRKMEN PETROLÜNÜN BTC ÜZERİNDEN TAŞINMASI KONUSUNDA ANLAŞTI
Merkezi Hollanda’da olan uluslararası enerji ve emtia ticaret şirketi Vitol ile Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR arasında bir anlaşma imzalanmıştır. Anlaşmaya göre 2021 Ekiminden itibaren yılda 1 milyon ton Türkmenistan petrolü Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı üzerinden taşınacaktır.
Anlaşmanın ayrıntılarını bilen bir kaynak Reuters’e verdiği demeçte, “Vitol’ün BAE’nin ENOC’sinden satın aldığı Türkmen petrolünü vadeli sözleşmelerle tedarik ettiğini” belirtti.
Mevcut durumda Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, Azeri-Çırak-Güneşli saha bloğundan petrol ve Şah Deniz sahasından kondensat ile SOCAR’dan petrol pompalamaktadır. Ayrıca Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı Türkmen (Dragon Oil ile sözleşme kapsamında), Kazak ve Rus petrolünün pompalanmasını da gerçekleştirmektedir.
Şu anda Rusya üzerinden ayda yaklaşık 160.000 ton Türkmen petrolü geçmektedir. Yapılan anlaşma sayesinde Rusya’nın Novorossiysk limanından gelen Türkmen petrolünün arzının % 50 civarında azalarak 80.000 tona düşmesi öngörülmektedir.
Azerbaycan ile Rusya uzun zamandır Türkmenistan petrolü için rekabet etmektedir. Bu anlaşma ile rekabet yeni bir aşamaya geçmektedir. Türkmen petrolü yıllardır Azeri Bakü-Tiflis-Ceyhan akışının bir parçası olmuştur. Fakat Rusya’nın da boru hattı sistemine girme konusunda uzun bir geçmişi bulunmaktadır. Saptamak için belirlenen hacimler çok büyük olmasa da, Azerbaycan yeni bir gaz boru hattı sistemi aracılığıyla Avrupa’ya gaz arzını arttırmaktadır. Bu da Rusya’nın Gazprom şirketine karşı büyüyen bir rakip olduğunu göstermektedir.
Kaynakça
Anavatan Türkmenistan, (2021). Vitol Ve SOCAR, Türkmen Petrolünün Taşınması Konusunda Anlaştı. Erişim adresi: https://www.atavatan-turkmenistan.com/tr/vitol-ve-socar-turkmen-petrolunun-tasinmasi-konusunda-anlasti/
ANGİ, (2021). Vitol и SOCAR договорились о поставках нефти из Туркменистана. Erişim adresi: http://angi.ru/news/2892412-Vitol%20%D0%B8%20SOCAR%20%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%8C%20%D0%BE%20%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D1%85%20%D0%BD%D0%B5%D1%84%D1%82%D0%B8%20%D0%B8%D0%B7%20%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0/
Enerji Günlüğü, (2021). Türkmen Petrolü BTC Üzerinden Taşınacak. Erişim adresi: https://www.enerjigunlugu.net/turkmen-petrolu-btc-uzerinden-tasinacak-44413h.htm
Euro Asia Daily, (2021). Баку направит туркменскую нефть по трубопроводу до турецкого Джейхана. Erişim adresi: https://eadaily.com/ru/news/2021/09/13/baku-napravit-turkmenskuyu-neft-po-truboprovodu-do-tureckogo-dzheyhana
Nebitgaz, (2021). Vitol и SOCAR подписали соглашение о транспортировке туркменской нефти по трубопроводу Баку-Тбилиси-Джейхан. Erişim adresi: https://oilgas.gov.tm/ru/posts/news/2895/vitol-i-socar-podpisali-soglashenie-o-transportirovke-turkmenskoy-nefti-po-truboprovodu-baku-tbilisi-dzheykhan
Report, (2021). Увеличатся поставки туркменской нефти через BTC. Erişim adresi: https://report.az/ru/energetika/uvelichatsya-postavki-turkmenskoj-nefti-cherez-btc/
TRT Russian, (2021). SOCAR и Vitol договорились о поставках туркменской нефти по БТД. Erişim adresi: https://www.trtrussian.com/novosti-mir/socar-i-vitol-dogovorilis-o-postavkah-turkmenskoj-nefti-po-btd-6592839
Yagova, O., Ershov, A., Bağırova, N., (2021). Turkmenistan Oil Transit Via Russia To Halve From Oct As Vitol Redirects Flows. Erişim adresi: https://www.nasdaq.com/articles/turkmenistan-oil-transit-via-russia-to-halve-from-oct-as-vitol-redirects-flows-2021-09-08
Yusupov, A., (2021). SOCAR подписал соглашение на поставку туркменской нефти. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/ru/%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0/socar-%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BB-%D1%81%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BD%D0%B0-%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D1%83-%D1%82%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9-%D0%BD%D0%B5%D1%84%D1%82%D0%B8-/2362901
Tinkoff, (2021). Транзит нефти Туркменистана через РФ упадет вдвое с окт 21г из-за перенаправления объемов в БТД. Erişim adresi: https://www.tinkoff.ru/invest/news/668712/
TurkmenPortal, (2021). SOCAR и Vitol будут транспортировать туркменскую нефть по трубопроводу БТД. Erişim adresi: https://turkmenportal.com/blog/39637/socar-i-vitol-budut-transportirovat-turkmenskuyu-neft-po-truboprovodu-btd
14/09/2021
KAZAKİSTAN, PETROL ÜRÜNLERİ İHRACATI YASAĞINI 6 AY UZATTI
Enerji Bakanı Magzum Mirzagaliyev hükümet toplantısında yaptığı açıklamada, “Benzin, dizel yakıt ve diğer belirli türdeki petrol ürünlerinin Kazakistan dışına kara yolu ile ihraç edilmesini yasaklayan emrin eyleminin 6 ay daha uzatılması konusu değerlendiriliyor.” demiştir. Hacmi 20 litreyi geçmeyen kaplarda petrol ürünlerinin ihracatına izin verilecektir. Ayrıca iç pazara dizel yakıtın istikrarlı bir şekilde tedarik edilmesi için Pavlodar petrokimya tesisinde onarım çalışmalarının ertelenmesi veya azaltılması konusunun değerlendirildiğini de açıklamıştır.
Bu yılın 8 ayı için petrol ve kondensat üretim hacmi 56.1 milyon ton (planlananın % 99.3’ü) olarak gerçekleşmiştir. Enerji Bakanlığı’na göreyse planlanandan % 2 daha fazla olan 8.3 milyon tondan fazla petrol ürünü üretti.
İç piyasada akaryakıt kıtlığının ortaya çıkmasını önlemek için gelen kısıtlama 9 Mayıs 2021 tarihinde uygulanmaya başlamıştı. Kasım 2019’da da benzer bir yasak getirilmişti. Ardından, yağlama yağları da ihracat kısıtlamalarına tabi tutulmuştu ancak bu yasak Nisan 2020’de kaldırılmıştı.
Kaynakça
АГЕНТСТВО НЕФТЕГАЗОВОЙ ИНФОРМАЦИИ, (2021). Казахстан Продлит На Полгода Запрет На Экспорт Нефтепродуктов. Erişim adresi: http://angi.ru/news/2892454-%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%20%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BB%D0%B8%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%20%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0%20%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%82%20%D0%BD%D0%B0%20%D1%8D%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%20%D0%BD%D0%B5%D1%84%D1%82%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%B2/
Капитал, (2021). Казахстан Продлит На Полгода Запрет На Вывоз Нефтепродуктов. Erişim adresi: https://kapital.kz/economic/98712/kazakhstan-prodlit-na-polgoda-zapret-na-vyvoz-nefteproduktov.html
Neftegaz, (2021). Казахстан Продлевает Запрет На Вывоз Нефтепродуктов. Erişim adresi: https://neftegaz.ru/news/gosreg/696830-kazakhstan-prodlevaet-zapret-na-vyvoz-nefteproduktov/
Объединение Лидеров Нефтегазового Сервиса И Машиностроения России – Национальная Ассоциация Нефтегазового Сервиса, (2021). Казахстан Продлит На Полгода Запрет На Экспорт Нефтепродуктов. Erişim adresi: https://nangs.org/news/markets/oilproducts/kazakhstan-prodlit-na-polgoda-zapret-na-eksport-nefteproduktov
Tengrinews, (2021). Продлить Запрет На ВЫВОЗ ГСМ Планируют И Казахстане. Erişim adresi: https://tengrinews.kz/ ; https://zhaikpress.kz/ru/news/prodlit-zapret-na-vyvoz-gsm-planiruyut-v-kazaxstane/
18/09/2021
TÜRKMENİSTAN İRAN İLE DOĞLAGAZ KONUSUNU ÇÖZECEK
Şanhay İşbirliği Örgütü’nin 21. Toplantısı Duşanbe’de düzenlenmiştir. Devlet Başkanları Zirvesi’nde Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ile İran Cumhurbaşkanı Sayed İbrahim Raisi ile bir araya gelmiştir. Yapılan görüşmede, mevcut diplomatik, siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkiler görüşülmüştür. Liderler, ekonomilerinin daha iyiye gitmesi için işbirliğini genişletmelerinin gerekliliğinden ve bunun için büyük fırsatların açıldığından söz etmişlerdir. İran Cumhurbaşkanı Raisi, görüşme ile ilgili olarak iki ülkenin ilişkileri güçlendirmek için iyi kapasitelere sahip olduğunu söylemiştir.
İran Meclisi Enerji Komisyonu Üyesi Saeed Musa Musavi, İslam Danışma Meclisi Haber Ajansı’na verdiği demeçte, konu ile ilgili açıklamalarda bulunmuştur. Musavi, konu ile ilgili açıklamasında ülkede doğalgaz ve elektrik tedarikinin aksamaması konusunda gerekli önlemleri alacağını ümit ettiğini belirtmiştir. Anlaşma doğrultusunda İran’ın ihtiyaç duyduğu gazın bir kısmı tedarik edilecek ve olası gaz kesintilerinin önlenmesine yardımcı olunacaktır. Ayrıca Golestan eyaleti de dahil olmak üzere kuzey bölgelerdeki ekonomik alışverişler teşvik edilecektir.
Hatırlatmak gerekir ki daha önce İran Milli Doğalgaz şirketi doğalgaz borcunu ödememesi sonucunda, Türkmenistan 1 Ocak 2017’de İran’a doğalgaz satışını durdurmuştu. Taraflar anlaşma sağlayamayınca Türkmengaz Devlet Kurumu Uluslararası Tahkim’e başvurmak zorunda kalmıştı. Ve 2020 yılında dava Türkmenistan lehine sonuçlanmıştı.
Kaynakça
Anavatan Türkmenistan, (2021). Türkmenistan ile İran Doğalgaz Konusunu Çözecek. Erişim adresi: https://www.atavatan-turkmenistan.com/tr/turkmenistan-ile-iran-dogalgaz-konusunu-cozecek/
Business Türkmenistan, (2021). Türkmen Doğalgazının İran’a Yeniden İthal Edilmesine Yönelik Görüşmeler Yapılıyor. Erişim adresi: https://business.com.tm/tr/post/7732/turkmen-do%C4%9Falgaz%C4%B1n%C4%B1n-%C4%B0rana-yeniden-ithal-edilmesine-yonelik-gorushmeler-yap%C4%B1l%C4%B1yor
Объединение Лидеров Нефтегазового Сервиса И Машиностроения России – Национальная Ассоциация Нефтегазового Сервиса, (2021). Энергетическая Комиссия Парламента Ирана Выступает За Возобновление Импорта Газа Из Туркменистана. Erişim adresi: https://nangs.org/news/markets/energeticheskaya-komissiya-parlamenta-irana-vystupaet-za-vozobnovlenie-importa-gaza-iz-turkmenistana
Neftegaz, (2021). Туркменистан и Иран снова намерены решить газовый вопрос. Erişim adresi: https://neftegaz.ru/news/politics/697703-turkmenistan-i-iran-namereny-reshit-gazovyy-vopros/
Regnum, (2021). Президент Ирана Успешно Разрешил Газовый Спор С Туркменией. Erişim adresi: https://regnum.ru/news/polit/3377494.html
Büşra Doğan
Yazar
