Sürdürülebilir ve yaşanabilir bir dünya için temiz ve yenilenebilir enerji olan hidro enerji önemli bir yer tutmaktadır. Hidro enerji Dünyada yenilebilir enerjilerin %69’unu oluşturmaktadır. Bu enerji ile elektrik ihtiyacının %19’unu karşılanmaktadır. Hidroelektrik enerji üretimi için gerekli kaynaklar dünya üzerinde geniş bir alanı kapsamaktadır. Yaklaşık 150 ülkede hidro güç bulunmaktadır.
***
Sürdürülebilir ve yaşanabilir bir dünya için temiz ve yenilenebilir enerji olan hidro enerji önemli bir yer tutmaktadır. Hidro enerji Dünyada yenilebilir enerjilerin %69’unu oluşturmaktadır. Bu enerji ile elektrik ihtiyacının %19’unu karşılanmaktadır. Hidroelektrik enerji üretimi için gerekli kaynaklar dünya üzerinde geniş bir alanı kapsamaktadır. Yaklaşık 150 ülkede hidro güç bulunmaktadır.
Ancak söz konusu enerji potansiyelinin ancak %30 kullanılmaktadır. Dünyada en yüksek hidroelektrik üretimi sağlayan ülkeler içerisinde Hindistan (30 135) kurulu gücü ile 6. sırada yer almaktadır. Sahip olduğu jeostratejik faktörler ile hidroelektrik santralleri kurup elektrik üretmektedir. Dünyanın en yüksek sıradağlarının yer aldığı Himalayalar ile Karakurum, Pir ve Pancal dağlarının uzantısı Keşmir bölgesindedir. Ayrıca Himalayaların üzerindeki dünyanın ikinci yüksek dağı K2 Godwin Austen (8.611m) ve Nanga Parbat (8.126m) dorukları ve Güney doğuda doğan Indus ırmağı (3.050m.) derin vadiler boyunca akarak Jammu ve Keşmir eyaletini aşar.
J&K bölgesi sahip olduğu bu jeopolitik faktörler hidro enerji üretimi için muazzam bir alan teşkil etmektedir. 1947’den itibaren Hindistan ve Pakistan arasında paylaşılamayan bölge olup Hindistan topraklarında yer alan Jammu ve Kashmir bölgesi büyük bir hidroelektrik potansiyele sahip olmasına rağmen sınır çatışmaları yaşanması sebebiyle bügüne kadar potansiyel tam olarak kullanılamamıştır. Son yıllarda hükümet bu potansiyelin üzerinde durmakta ve bu alan için birçok proje geliştirmektedir. Bunlardan bazıları planlama aşamasında bazıları soruşturma çalışmaları tamamlandıktan sonra yürütülmesi planlanmaktadır. Bu bölgedeki su kaynakları Hindistan için olduğu kadar Pakistan için de önem teşkil etmektedir. Dünya’nın en büyük su sistemlerinden birini teşkil etmekte olan Indus nehri Hindistan ve Pakistan arasında 1960’daki Indus Su Antlaşması ile su paylaşımı yapılmıştır. Ancak yakın zamanda Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin Chenab, Jhelum ve Indus nehirleri üzerine yeni hidroelektrik santralleri kurmayı düşündüğü belirtmiş. Bu da Hindistan’ın söz konusu nehirlerden daha fazla su kullanarak, anlaşmayı ihlal etmesi manasına gelmektedir.
Jammu ve Keşmir bölgesini suni sınırlarla çizilmesi sonucu paylaşılamayan bölge olmasının arka planında devletin stratejik su yönetimi ve enerji elde etme amaçları yer almaktadır. Bu faktörler sınır yönetimi problemi haline getirilmektedir. Stratejik çıkarların olduğu 28 yıllık aktif silahlı isyan Keşmir’de varlığını sürdürmüş Hindistan ve Pakistan aktörleri bu topraklarda çıkarlarını gözetmiştir. Keşmir’deki büyük hidroelektrik enerji projelerinin yavaş gelişmesinde sorumlu aktörler bölgedeki enerji sorunlarına çözüm üretmeli ve kaynaklar çevre dostu bir şekilde enerjiye dönüştürülmelidir.
Yazar
