Irak Bülteni (Şubat 2017)

Şubat ayı bölgede terörle mücadelenin hız kazandığı ve Irak’ın bölge ülkeleriyle ilişkilerinin ön plana çıktığı bir ay oldu.

• Türkiye Başbakanı Binali Yıldırım’ın Irak’a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında iki ülke arasında petrol ve enerji alanlarındaki ilişkilerin gelişeceği ve bu alanlarda işbirliğinin güçleneceği belirtildi. Görüşmede ayrıca Musul’un terör örgütü IŞİD’den kurtarılmasının ardından, Kerkük-Musul-Ceyhan boru hattının tekrar faaliyete geçirilmesi ve petrol boru hatlarının yeninden tamir edilmesi konularının da ele alındığı kaydedildi
• Irak ordusunun düzenlediği Musul’u kurtarma operasyonunda önemli ilerleme kaydedildi. Kentin doğu yakası IŞİD’den tamamen kurtarılırken batı yakasında da şehrin IŞİD kontrolündeki alanları ordu kuvvetleri tarafından sarılmış durumda olduğu bildirildi. Şehrin tamamen kurtarılmasının bahar ayları sonlanmadan bitirilmesi planlanıyor.
• Irak Petrol Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Irak ve İran, Kerkük’ten üretilecek petrolün İran üzerinden ihracatı için boru hattı yapımı konusunu incelemek için mutabakat zaptını imzaladı denildi. Anlaşma ayrıca Irak petrolünü İran’daki Abadan rafinerisine taşıma olasılığını öngörüyor. Söz konusu boru hattının inşasının gerçekleşmesi durumunda Ceyhan limanı üzerinden gerçekleşen ham petrol satışı ciddi sekteye uğrayacaktır. Bu durumun Kürt bölgesel yönetiminin ekonomik sıkıntılarını daha da derinleştireceği göz ardı edilmemelidir.
• Kerkük bölgesinde merkezi hükümet kontrolü altında olan sahalardan üretilen petrolün Kürt bölgesel yönetiminde yer alan özel rafinerilere petrol transferine başladığı açıklandı. Buradan üretilen petrol ürünlerinin IŞİD’den kurtarılan bölgelerin acil ihtiyaçları için kullanılacağı da açıklamada yer aldı.
• Angola milli petrol şirketi Sonangol yetkilileri Musul’un güneyinde sorumluluklarında bulunan iki petrol sahasına (Najmah ve Qaiyarah) geri dönüşü değerlendirdiklerini açıkladılar. Irak Petrol Bakanı Cebbar Ali Hüseyin Luaybi ile görüşen yetkililer bölgedeki güvenlik sorunlarının çözümünü beklediklerini iletti.
• Basra bölgesi civarındaki hidrokarbon sahalarından yapılan doğal gaz üretiminin günlük 700 milyon m³ seviyesine ulaştığı ve hedefin 2017 sonunda 1 milyar m³ seviyesine ulaşmak olduğu açıklandı.
• Rus Rosneft şirketinin Kürt bölgesel yönetimi kontrolündeki sahalardan üretilen petrolü satın almak için bölgesel yönetimle 3 yıllık bir anlaşma imzaladığı açıklandı. Satın alınan petrolün Rosneft’in yurtdışındaki rafinerilerine gönderileceği belirtildi.
• OPEC’in açıkladığı verilere göre Irak, Ocak ayında günlük 4,63 milyon varil petrol üretimi gerçekleştirdi. OPEC anlaşmasına göre günlük üretimini 200 bin varil düşürmesi gereken Irak’ın henüz bu taahhüdünü yerine getiremediği anlaşılıyor.
• Merkezi yönetim enerji bakanlığı Ekim ayında yaptığı açıklama ile ülkenin orta ve güney kesimlerinde yer alan 12 sahayı ihaleye açacağını açıklamıştı. Ancak bakanlıktan yapılan son açıklamaya göre bu sahalardan bazılarının milli petrol şirketleri tarafından aranacağı ve listeye yeni sahalar ekleneceği belirtildi. Yeni ihale açıklamasının 2017’nin ortasında yapılması beklenmekte.
• Kürt bölgesel yönetimi Enerji Bakanı Ashti Hawrami 2017 yılında 20 yeni lisans bloğunu ihaleye açacaklarını açıkladı. Bu bloklar arasında Afren, Chevron, DNO, ExxonMobil, Genel Energy, KNOC, Repsol, Gulf Keystone, Kalegran, Marathon, Total ve TEC firmalarının terk ettiği lisanslar da bulunmakta.
• Genel Energy firması K. Irak’ta yer alan Chia Surkh lisansındaki %40’lık payını Petoil şirketine sattığını açıkladı. Toplam 27 milyon $ üzerinden yapılan anlaşma sonucunda Petoil’in lisans üzerindeki payı %80’e yükselmiş olacak.
• Norveçli DNO firması 2017 yılında K. Irak’ta bulunan Benenan sahasında Hawler-1A ve Peshkabir sahasında da Peshkabir-3 kuyusunu kazmayı planladığını açıkladı.

Gulf Keystone firması Kürt bölgesel yönetim enerji bakanlığının Shaikan sahasından üretilen petrolün geçici olarak Ceyhan limanına gönderilmeyeceğini bildirdiğini açıkladı. Bakanlık bu durumun sebebinin boru hattı üzerinden Ceyhan limanına gönderilecek ham petrolün kalitesinin artırılma çabası olarak bildirdi. Sahadan üretilen ham petrol bu süreçte tankerlerle Türkiye’ye gönderilecek ve bu durumdan kaynaklanan fazladan maliyet bölgesel yönetim tarafından karşılanacak. Şirket bu durumun sahanın üretimini etkilemeyeceğini hatta bölgesel yönetimden gelecek düzenli ödemelere bağlı olarak üretimin artırılabileceğini açıkladı.

Not: Bu çalışma hazırlanırken, Merkezi Yönetim Petrol Bakanlığı, Bölgesel Kürt Yönetimi Doğal Kaynaklar Bakanlığı, Genel Energy, KEC, Gulf Keystone gibi kurumların web sitelerinden ya da kurumlar ile ilgili internete yansıyan haberlerden ve BBC, Al Jazeera, Sputnik, Iraq Oil Report, IHS gibi ajansların hazırlamış olduğu haber ve raporlardan faydalanılmıştır. Yapılan incelemeler neticesinde farklı kaynaklar tutarlılıkları açısından değerlendirilmiş̧ ve yorumlanarak bu çalışmaya eklenmiştir.