Hazar Coğrafyasında düşen petrol fiyatları sektörü ve yeni yatırımları etkilese de, özellikle İran’da önemli yatırımlar ve girişimler devam etmektedir.
İran’ın yanı sıra CPC boru hattı kapasitesinin arttırılması ile Kaşagan Sahasında bir ivme yakalamayı bekleyen Kazakistan’da da hem petrol hem de petrolden üretilen gazın satılması ile ilgili girişimler sürmektedir. Bu kapsamda OPEC’in kısıtlama kararlarına da yine uyulmayacağı beklenmektedir. Ciddi ekonomik kriz içersinde olan Türkmenistan’da ise bazı yeni arama sahaları ve ülke için stratejik öneme sahip olan TAPI boru hattının inşası ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Özbekistan ise Çin’in de ülkesine yaptığı destekler neticesinde tüm Hazar coğrafyasında yeni yatırım imkanları üzerinde çalışmaya başlamıştır. Tüm bunların yanında Şah Denizi 2. Fazı dışında durağanlaşan ve hatta gerileme gösteren sektör, Azerbaycan’ın uzun vadeli gaz ihraç stratejilerinde değişikliklere gitmeye başladığı sinyallerini vermektedir.
İRAN
- 3,7 milyon varil/gün seviyelerine ulaşan petrol üretiminin bir sonraki yıl 4 milyon varil /gün seviyelerini aşacağı beklenmektedir.
- Ayrıca yapılan rafineri yatırımları sayesinde İran’ın petrol ürünleri ithlatını sonlandıracağı tahmin edilmektedir.
- Pazanan petrol sahası ve Darkhovin petrol sahasının 3. Fazının ileri üretim teknikleri kullanılarak geliştirilmesi ile ilgili, Filipinler Milli Petrol Şirketi ile iyi nitet anlaşması imzalanmıştır.
- ABD’nin verilerine göre İran 2017’nin ilk çeyreğinde petrol satışlarından yaklaşık 18 milyar $ gelir elde etmiştir.
- Güney Pars’ın yakınlarında Sepand isminde yeni bir saha keşfi yapıldığı duyurulmuştur.
AZERBAYCAN
- 1000 metre su derinliğine kadar sondaj yapabilmeye imkan sağlayacak ve yerli üretim olan 6. Nesil sondaj platformu tamamlanmıştır.
- Ümid-Babek ruhsatının işletilmesi ile ilgili onaylar tamamlanmıştır. Bu kapsamda da Babek Prospektinde aramacılık kapsamında ilk sondaja 2018 yılında başlanması öngörülmektedir.
- Çin ile Azerbaycan’da yıllık 10 milyar m3’lük kapasiteye sahip olacak ve yaklaşık 4 milyar $’lık bir yatırım öngörülen, bir gaz kimya tesisi kurulması konusunda anlaşma imzalanmıştır. Bu durum Azerbaycan’ın orta vadede ihraç stratejilerinin de farklı şekilde yönleneceğini göstermiştir.
- OPEC üretim kısıtlamaları konusundaki taahütlerini Azerbaycan fazlası ile yerine getirmiştir.
- BP Absheron Peninsula’da sığ alanda yaptığı sismik çalışmalar neticesinde olumlu sonuçlar aldığını açıklamıştır.
TÜRKMENİSTAN
- Balkan Bölgesinin Uzunada Alanında açılan derin arama sondajında ticari gaz keşfi yapılmıştır. Yaklaşık 16 metrelik kesitten yapılan testte günlük 0,5 milyon m3 gaz ve 1000 varil kondensat üretimi yapılmıştır.
- Dünyanın en büyük ikinci gaz sahası olan Kalkınış sahasının geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.
- TAPI boru hattının inşası kapsamında çalışmalar planlara riayet edecek şekilde devam etmektedir.
KAZAKİSTAN
- IMF Kazakistan’ın 2017 yılı ortalama üretiminin artış göstererek, günlük 1,69 milyon varil seviyelerine çıkacağını tahmin ettiğini açıklamıştır.
- 2015 yılının ikinci yarısından bu yana BTC boru hattı üzerinden durdurulan petrol sevkiyatı yeniden başlamıştır. Başlanılan hacmin geçmişe nazaran çok daha fazla oranda artacağı beklenmektedir.
- Beklendiği üzere, Kaşagan sahasının üretiminde OPEC sebebi ile bir kısıtlamaya gidilmeyeceği açıklanmıştır.
ÖZBEKİSTAN
- Türkmenistan ile Hazar Denizinde yer alan bazı keşfedilmiş ve aramacılık yapılması beklenen sahalar için ortak çalışma ve yatırım kararı alınmıştır.
- Azerbaycan ile de ortak yatırımlar yapma ve aramacılık faaliyetlerinde bulunma kararı alınmıştır.
- Rusya ve Kazakistan’dan ithal edilen ham petrolün ilgili rafinerilere taşınması için Kazakistan sınırına bir boru hattı inşası çalışmalarına başlanmıştır.
- Çin ile Özbekistan’da yaklaşık 20 milyar $’lık bir yatırım paketi anlaşması imzalanmıştır. Bu kapsamda Çin’in Özbekistan’da sentetik sıvı yakıt santrali, hidroelektrik santralleri kurması ve bazı yüzey tesislerinin geliştirilmesine destek vermesi kararlaştırılmıştır.
- Özbekistan TAPI boru hattında da finansör olarak yer alabileceğini açıklamıştır.
- 2021 yılına kadar geliştirilmeyi bekleyen hidrokarbon projelerine 30 milyar $ civarında yatırım yapılacağına dair planlar kamu oyu ile paylaşılmıştır.
- 2020’de tamamlanması planlanan yeni bir rafinerinin planları açıklanmıştır.
- Güney Kore milli petrol şirketi KNOC, Özbekistan’da bazı arama bloklarında faaliyet gösterebilmek için anlaşma imzalanmıştır.
