Oğuzhan AKYENER – TESPAM BAŞKANI
Petrol fiyatlarını genel anlamda etkileyen dört ana konu başlığı bulunmaktadır. Bunlar:
- Arz – Talep Dengeleri
- (Yeni keşifler, stok durumları, sondaj sayıları, üretim ve/veya kesinti kararları, uzun vadeli kontratlar)
- Ekonomik Trendler
- (Dolar Paritesi, Alternatif Yatırım İmkânları, Satın alma gücü)
- Kısa Vadeli Riskler
- (Siyasi Gerginlikler, Terör, Güvenlik Sorunları, Doğal afetler, Olağan Dışı Etmenler)
- Black Oil Market
ABD’nin resmi petrol stoklarındaki artış petrol fiyatlarının gerilemesine sebep oldu. Çin kaynaklı yayılan Korono virüsün oluşturacağı riskler ve tahribat olasılıkları ile Libya ve Irak’ta devam eden belirsizlikler piyasalar tarafından ciddi anlamda takip ediliyor. Kuveyt ile Suudi Arabistan’ın tarafsız bölgede ortak petrol üretimi konusunda Kuveyt’te alınan karar ise aşağı yönlü seyri kuvvetlendiriyor. Bunların yanı sıra Irak’ta devam eden riskler ve Libya’da yaşanan kesintinin yakın zamanda daha etkili bir artışı tetiklemesi söz konusudur. Bu minvalde petrol fiyatları 61 – 62 $/varil bandında seyirine devam etmektedir.
Grafik 1: Brent Fiyatları (Kaynak: Oilprice.com)
Bu hafta yaşanan başlıca gelişmeler ve petrol fiyatlarına etkileri aşağıdaki tabloda kısaca incelenmiştir.
| Olay | Etki Yönü | Etki Oranı | Etmen # |
| ABD stoklarındaki artış açıklaması petrol fiyatlarını aşağı yönlü etkiledi. | ↓ | Az | 1 |
| Çin’den yayılan Korono virüsü bütün piyasaları negatif etkiledi. | ↓ | Az | 3 |
| Davos zirvesinde hidrokarbon kaynaklara ve bu kaynakları üreten büyük şirketlere yönelik sert eleştiriler, fiyatları negatif etkiledi. | ↓ | Az | 3 |
| IEA’nın petrol arz fazlası olduğuna dair beklenti açıklamaları, fiyatları negatif etkiledi. | ↓ | Az | 1 |
| Kuveyt ile Suudi Arabistan’ın tarafsız bölgede ortak petrol üretimi konusunda Kuveyt’te alınan karar aşağı yönlü seyri kuvvetlendirdi. | ↓ | Az | 1 |
| Kanada ve ABD’deki petrol üreticisi firmalarda gözlemlenen büyük ölçekli iflaslar, orta vadeli arz potantasiyeli riski oluşturuyor. | ↑ | Az | 1 |
| OPEC+ kararları ve Suudi Arabistan’ın ekstra kesinti söylemleri fiyatları etkilemeye devam ediyor. | ↑ | Az | 1 |
| Irak’ta devam eden süreç, belirsizlikler ve artan riskler petrol fiyatlarını yukarı yönlü etkiliyor. | ↑ | Az | 3 |
| Özellikle İran, Venezuela ve Nijerya’da devam eden kayıt dışı satışlar, fiyatları aşağı yönlü etkilemeye devam ediyor. | ↓ | Az | 4 |
| Libya NOC’den yapılan açıklamada Hafter’in saldırıları sebebiyle üretimin etkilendiği (El Feel ve Sharara sahalarındaki üretimlerin Zawiya terminaline nakli engellenmesi sebebiyle – yaklaşık 350 000 bbld) ve tam kapasite force majeure ilanı riski bulunduğu ifade edildi. Ayrıca yine NLA kuvvetlerinin Brega, Ras Lanuf, Hariga, Zueitina ve Sidra limanlarını kapatması sebebiyle de üretim kapasitesinin 800 000 bbld daha düştüğü ifade edildi. Bu durumun yakın zamanda petrol fiyatlarını daha etkili bir şekilde yukarı yönlü etkilemesi söz konusu. | ↑ | Az | 1,3 |
| Brezilya’da üretim 3 milyon bbld seviyesini aştı. Hatta Brezilya OPEC’e katılma için görüşmelere başladı. | ↓↑ | Az | 1,3 |
| Guyana’da ilk ekonomik petrol üretimi ve ihracatı gerçekleşti. | ↑ | Az | 1 |
| Irak’ın Çin tarafından işletilen Al Ahdap sahasında işçi protestoları nedeniyle 70 000 bbld lik bir üretim düşüşü yaşandı. Ayrıca benzer protestolar Gazprom’un işlettiği Badra sahasında da başladı. | ↑ | Az | 1 |
Yazar
