HAFTALIK PETROL FİYATLARI ANALİZİ (Mart 2020 – 2. Hafta)
Oğuzhan Akyener
Petrol fiyatlarını genel anlamda etkileyen dört ana konu başlığı bulunmaktadır. Bunlar:
- Arz – Talep Dengeleri
- (Yeni keşifler, stok durumları, sondaj sayıları, üretim ve/veya kesinti kararları, uzun vadeli kontratlar)
- Ekonomik Trendler
- (Dolar Paritesi, Alternatif Yatırım İmkânları, Satın alma gücü)
- Kısa Vadeli Riskler
- (Algılar, Siyasi Gerginlikler, Terör, Güvenlik Sorunları, Doğal afetler, Olağan Dışı Etmenler)
- Black Oil Market
Çin’de başlayan, neredeyse hayatı durma noktasına getiren ve adım adım tüm dünyaya yayılan Korono virüsü, her türlü diğer arttırıcı etmene rağmen petrol fiyatlarının düşmesine ve düşük seviyelerde seyretmesine sebep oluyor. Ayrıca Korona virüsünün küresel yayılımı, İran gibi petrol arz eden ülkelerdeki ölümler ile birlikte, diğer petrol üreticilerinin de aktivitelerinin aksaması ihtimali fiyatlar üzerindeki psikolojik baskıyı da arttırıyor.
Korona virüsü diğer arttırıcı etmenlere rağmen, neredeyse diğer tüm etmenlerin etkilerini hiçe sayar şekilde, fiyatları şekillendiriyorken, Rusya ile Suudi Arabistan arasında yaşanan kesinti kararı üzerindeki anlaşmazlıklar ve bu kapsamdaki söylemler bütün dengeleri alt üst etti.
OPEC+’ın ortak karara varamaması, Rusya’nın fazladan kesintiye gerek olmadığını belirtmesi, fiyatların aşağı yönlü trendini hızlandırdı. Bu trend özellikle ABD ve Kanada gibi ülkelerdeki tight oil üreticilerini etkileyecek gibi görülüyor. Bu minvalde petrol fiyatları 33 $/varil bandına düştü. Artık piyasalar ABD stok açıklamalarına ve OPEC+ kararlarına endekslenmiş durumda. Diğer taraftan korona virüsü etkisi de devam ediyor.
Grafik 1: Brent Fiyatları (Kaynak: Oilprice.com)
Bu hafta yaşanan başlıca gelişmeler ve petrol fiyatlarına etkileri aşağıdaki tabloda kısaca incelenmiştir.
| Olay | Etki Yönü | Etki Oranı | Etmen # |
| Çin’de hayatı durma noktasına getiren Korona virüsü piyasaları hem reel hem de algılsal olarak büyük ölçüde etkiledi. Çin’in iç talebindeki değişimler fiyatları direkt olarak etkiliyor. | ↓ | ÇOK! | 1,3 |
| ABD stoklarındaki toparlanmanın beklenenden yine az olması, petrol fiyatlarını yukarı yönlü etkiledi. | ↑ | Az | 1 |
| Korona virüsünün diğer piyasalara, ulaşım ve ticaret sektörlerine de dolaylı negatif etkileri fiyatların düşmesine sebep oluyor. Ayrıca virüsün diğer ülkelere sıçraması algısal olarak daha büyük bir negatif etki oluşturuyor. | ↓ | Az | 3 |
| Virüsün petrol üreticisi ülkelere de sıçramış olması ve düşük seyreden fiyatlar sebebiyle arz sıkıntılarının başlaması, fiyatları yukarı yönlü hareket etme trendine sokuyor. | ↑ | Az | 1 |
| OPEC+ dahilinde Suudi Arabistan merkezli yürütülmeye çalışılan fazladan 1,5 milyon v/g’lük kesinti beklentisi olan kararlara Rusya’nın yeşil ışık yakmaması, Putin’in son açıklamaları üzerine de Suudi Arabistan’ın tepkileri çok büyük bir düşüşe sebep oldu. Putin’in açılamalarına karşın, Suudi Arabistan’ın Çin’e 6 – 8 $/v civarında yapacağı indirim ile birlikte, ihracatını 2 milyon v. kadar arttıracağını açıklaması dengeleri altüst etti. | ↓ | ÇOK! | 1,3 |
| Irak’ta devam eden eylemler, korona virüsü yayılımı, belirsizlikler ve artan riskler petrol fiyatlarını yukarı yönlü etkiliyor. | ↑ | Az | 3 |
| Özellikle İran, Venezuela ve Nijerya’da devam eden kayıt dışı satışlar, fiyatları aşağı yönlü etkilemeye devam ediyor. Bununla birlikte İran ve Venezula’nın ihracat hacmi ambargolar ve Çin’deki talebin düşmesi ile iyice azaldı. Ayrıca Hindistan da Venezula’dan petrol alımını durdurdu. | ↓ | Az | 4 |
| Libya’da yaklaşık 1,2 milyon varil azalama ile 100 000 v/g seviyelerine düşen üretim, fiyatları yukarı yönlü etkiliyor. | ↑ | Az | 1,3 |
| ABD’nin petrol ürünleri ihracatı en yüksek seviyelerini yakaldı. | ↓ | Az | 1 |
Yazar
