Gazprom, S&P Global Platts’ın hazırladığı dünyanın en büyük enerji şirketleri sıralamasında geçen yıl ilk sırada yer alırken, bu yıl 17. sıraya düştü. Geçen yıl liderliği Gazprom’a kaptıran Exxon ise bu yıl ilk sırayı geri aldı. Bunların yanı sıra, yine Rus menşeili Lukoil ise bu listede 6. sırada yer aldı.
Kamuyoyuna duyurulan bu rapor, bazı uzmanlar tarafından,
- Gazprom’un yaşadığı tarihi bir çöküş,
- Rusya’nın bütçesinin ve ekonomisinin çok sıkıntıya gireceği,
- Bu durumun Rusya’nın Türkiye’deki yatırımlarını da etkileyeceği,
Şeklinde yorumlar yapılmasına neden oldu.
Peki, gerçekte bu gelişmeler nasıl yorumlanmalıydı?
Bu kapsamda Gazprom’un hisse değerleri aşağıdaki grafikler eşliğinde incelendiğinde;
Grafik 1: Gazprom’un USD Bazlı 10 Yıllık Hisse Değeri (https://markets.businessinsider.com/stocks/gazprom-stock)
Gazprom’un USD bazlı hisse değerleri son 10 yılda USD-Ruble paritesine de bağlı olarak, düşmektedir.
Grafik 2: Gazprom’un USD Bazlı 3 Aylık Hisse Değeri (https://markets.businessinsider.com/stocks/gazprom-stock)
Fakat yine USD bazlı son 3 aylık değişim incelendiğinde, Gazprom’un hisse değerlerinin yükseldiği görülecektir.
Grafik 3: Gazprom’un Ruble Bazlı 5 Yıllık Hisse Değeri (https://www.google.com.tr/search?q=gazprom+stocks+fell&rlz=1C1NHXL_trTR781TR781&oq=gazprom+stocks&aqs=chrome.0.69i59l3j69i57j69i60j0.4002j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8)
Bunların yanı sıra, Ruble bazlı bakıldığında, Gazprom’un hisse değerleri neredeyse beş yıl önce ile aynıdır.
Grafik 4: Gazprom’un Ruble Bazlı 3 Aylık Hisse Değeri (https://www.google.com.tr/search?q=gazprom+stocks+fell&rlz=1C1NHXL_trTR781TR781&oq=gazprom+stocks&aqs=chrome.0.69i59l3j69i57j69i60j0.4002j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8)
Ruble bazlı son 3 aya odaklanıldığında ise, Gazprom’un hisse değerleri yükselmiştir.
Hatta son çıkan bazı haberler incelendiğinde, Gazprom’un satışları dahi artmıştır. Bunların yanı sıra, petrol fiyatları ile birlikte doğalgaz ve LNG fiyatları da olması gereken seviyelere doğru yükseliş trendi sergilemiştir.
Demek ki, ruble-dolar paritesi dışındaki diğer değişkenlerin neredeyse hepsi Gazprom için olumlu olarak değerlendirilebilecek bir nitelikte değişim göstermiştir.
Dolayısı ile Gazprom’un tarihi bir çöküş yaşadığı söylemi kesinlikle asılsızdır.
Gazprom’un S&P Global Platts’ın hazırladığı dünyanın en büyük enerji şirketleri sıralaması listesinde geriye düşmesi ise özellikle dolar-ruble paritesinin etkilediği bir tabloda incelenmesi gereken çok da keskin yorumların yapılmaması gereken bir durumu göstermektedir. Çünkü Gazprom güçlense de, ondan daha falza büyüme, yükseliş ve hisse değerinde artış gösteren şirketler olabilecektir. Yani Gazprom’un listede arka sıraya düşmesi battığı yada büyük sıkıntılar içerisinde olduğunu göstermemektedir. Mümkündür ki, listedeki diğer şirketler daha yüksek bir trendle büyüme kaydetmiştir. Ayrıca ilgili kur farkları da belirleyici niteliktedir.
Bunların da yanı sıra, siyasi söylemler, politik gelişmeler, piyasa koşulları gibi birçok husus borsa değerlerini kısa süreli de etkileyebilmektedir. Yani bu tarz sıralamalar, anlık da değişebilecek bir statüdedir.
Gazprom çökmediğine göre, Rusya ekonomisi ve bütçesinin de buna bağlı olarak çökeceğini ifade etmek doğru değildir. Tabii Kremlin’in kur farkları ve petrol fiyatları sebebiyle oluşan bütçe açığını kapatmak için ülkedeki petrol şirketlerine ek vergi getirmeyi planladığı da bilinen bir gerçektir. Dolayısı ile Gazprom’un da bilançosunda bir miktar zayıflama beklenebilecektir. Fakat yaşanan bu gelişmelerin Rusya’yı büyük ölçüde zaafa uğratacak yada Türkiye’deki yatırımları / ticari süreçleri etkileyecek minvalde makro düzeyde etkiler oluşturması söz konusu değildir.
Bu yaklaşımlarla Türkiye’ye odaklanıldığında, Türkiye de kur savaşları sürecinde önemli ölçüde ipleri eline almaya muvaffak olmuştur. Çok daha zorlu zamanları atlatabilen Türk devlet aklı bu süreçten de güçlenerek çıkmayı başaracaktır.
Ayrıca yerli para birimleriyle artan ticaret hacmi, dolar karşısında değeri düşen TL’nin ortaya çıkardığı ihracat avantajları, yerli üretime yönelim ve mecburen alınan finansal önlemler uzun vadede Türkiye için çok daha olumlu senaryolara zemin hazırlayacaktır.
Yazar
