Salihe KAYA
Rusya ile yaşanan siyasi kriz ve sonrasındaki yaptırımlar ile devam eden süreç AB-Rusya ilişkilerinde büyük bir pay sahibi olan enerjiye önemli yansımaları olmuştur. Yüksek oranda Rusya doğalgazına bağımlı olan Avrupa ülkelerinde doğalgazda alternatif arayışlara girilmeye ve bu anlamda yenilenebilir enerjide yatırımlara öncelik verilmeye başlanmıştır. AB ülkeleri enerji görünümünde Haziran ayı geneline bakıldığında bu bağlamda enerji arz güvenliğinin sağlanması adına yenilenebilir enerjiye yönelimlerin ağırlıkta olduğu görülmektedir. AB enerji politikalarında her geçen gün önemi artan yenilenebilir enerjide özellikle rüzgâr çiftliklerine yönelik yapılan yatırımlar büyük ilgi çekmektedir. Ayrıca yenilenebilir enerji teknolojileri maliyetinde yaşanan düşüşler bu alana olan yatırımlarda da artışı beraberinde getirmiştir.
İsveç’te dünyanın 2. en büyük rüzgar çiftliği olan Vattenfall şirketi, Danimarka’nın en büyük offshore rüzgar çiftliğini açtı. Offshore rüzgar enerjisi yatırımlarının güçlendirilmesi adına 9 Kuzey Denizi ülkesi (Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, İrlanda, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, İsveç) arasında yapılan anlaşmada, enerji güvenliğine ve iklim değişikliğine karşı önlem olması açısından bir Enerji Birliği (Energy Union) kurulması kararlaştırılmıştır. Türkiye Enerji Stratejileri & Politikaları Araştırma Merkezi www.tespam.org/tr Norveç enerji şirketi Statoil’in de ifade ettiği üzere Paris İklim Zirvesi bağlamında yenilenebilir enerjinin payının artırılması gerekmektedir. Bu bağlamda elektrik sektöründe, özel araç transferlerinde ve özellikle enerji verimliliğinin sağlanmasında yapılan çalışmaların hız kazanması gerektiğine vurgu yapılmaktadır. Yenilenebilir enerji yatırım maliyetlerindeki düşüş kendini güneş ve rüzgar enerji yatırımlarında göstermiştir. 2015 yılında güneş ve rüzgar enerji yatırım maliyetlerinde yüzde 59 oranında düşüş yaşanmıştır. Küresel Rüzgar Enerjisi Konsey’ine göre rüzgar sektörü 2015 yılında 1,1 milyon kişiye istihdam sağlamıştır. Yenilenebilir enerji maliyetlerinde yaşanan düşüş ile birlikte artan istihdamın öncelikli olarak Çin, ABD ve Almanya’da yaşandığı görülmüştür. 2015 yılı toplam küresel yatırımlarda yenilenebilir enerjinin payı 111,6 milyar dolara ulaşmıştır. Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın (IRENA) Haziran ayı sonunda yapılan toplantısında da özellikle düşen yatırım maliyetleri ve bu durumdan kaynaklı artan yatırımlara öncelik verilmiştir. Küresel enerji piyasasında hala etkisini sürdüren düşük petrol fiyatları, Rusya başta gelmek üzere birçok enerji arzı gerçekleştiren ülke ekonomilerini olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Rusya’da 2015 yılında yıllık ücretlerde yaşanan yüzde 34 oranında düşüş bu duruma örnek gösterilebilir. Düşük petrol fiyatlarından etkilenen bir diğer ülke olan Finlandiya’da üretimde kullanılan kömür ve doğalgazdan alınan vergi oranlarında artışa neden olmuştur. Türkiye Enerji Stratejileri & Politikaları Araştırma Merkezi www.tespam.org/tr Petrol fiyatlarında yaşanan düşüşe rağmen yüksek fiyatlardan doğalgaz ihraç eden Rusya’ya karşı Ukrayna alternatif arayışlara girmiştir. Bu bağlamda ülkede toplam kapasitesi 34 milyar metreküp olan doğalgaz depolama tesislerinde önemli bir yerde olan Ukrayna, 2016-2017 yılında mevcut kapasitelerine 14 milyar metreküp eklemeyi planlamaktadır. Doğalgaz depolama tesislerinde önemli bir yerde olan Ukrayna, diğer yandan Polonya ile arasına doğalgaz boru hattı inşa etmeyi planlamaktadır. 112 kilometre uzunluğunda olması beklenen hattın 2019’da bitmesi planlanmaktadır. Doğalgazda yeni keşiflerinde yaşandığı bu süreçte BP ve Eni ortaklığında Mısır’da 70-80 milyar metreküp civarında doğalgaz keşfi gerçekleştirdiğini duyurdu. 1954 yılından bu yana Mısır’da operasyon yapan Eni’nin bölgede keşifleri devam etmektedir. Küresel enerji piyasasında bir diğer önemli kaynak olan LNG’ye olan yatırımlar devam etmektedir. Bu bağlamda Danimarka’nın Kosan Crisplant şirketi ile LNG ithalatında önemli bir yeri olan Güney Kore arasında LNG teknolojilerinin geliştirilmesi adına anlaşma imzalandı. Haziran ayında AB ülkeleri özelinde tüm dünyayı etkileyen gelişme olan Brexit oylaması enerji piyasası üzerine de etkisini sürdürmüştür. Petrol fiyatlarında dalgalanmalar yaşanmaya devam etmektedir.
“Yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları TESPAM’a aittir. Tekrar yayınlanması halinde kaynak gösterilerek bu sayfaya aktif bağlantı sağlanması zorunludur.”
TESPAM
“Türkiye’deki enerji politikaları odaklı ilk ve tek sivil yapılanma…”
“Enerji politikaları alanında gündemi uzaktan takip etmeye çalışan bir Türkiye yerine, gündem belirleyen bir Türkiye’ye ulaşma idealiyle…”
TESPAM-Türkiye Enerji Politikaları ve Araştırmaları Merkezi
TESPAM, Uluslararası Enerji Politikaları Araştırma Derneğinin Bir Kuruluşudur
Yazar
