HAFTALIK PETROL FİYATLARI ANALİZİ (Nisan 2020 – 4. Hafta)
Oğuzhan Akyener
Petrol fiyatlarını genel anlamda etkileyen dört ana konu başlığı bulunmaktadır. Bunlar:
- Arz – Talep Dengeleri
- (Yeni keşifler, stok durumları, sondaj sayıları, üretim ve/veya kesinti kararları, uzun vadeli kontratlar)
- Ekonomik Trendler
- (Dolar Paritesi, Alternatif Yatırım İmkânları, Satın alma gücü)
- Kısa Vadeli Riskler
- (Algılar, Siyasi Gerginlikler, Terör, Güvenlik Sorunları, Doğal afetler, Olağan Dışı Etmenler)
- Black Oil Market
Çin’de başlayan ve bütün dünyada neredeyse hayatı durma noktasına getiren Korona virüsü, her türlü diğer arttırıcı etmene rağmen, 28 milyon varil / gün seviyelerine ulaşan talep düşüşüyle birlikte, petrol fiyatlarının düşmesine ve düşük seviyelerde seyretmesine sebep oluyor.
Korona virüsü diğer arttırıcı etmenlere rağmen (neredeyse diğer tüm etmenlerin etkilerini hiçe sayar şekilde) fiyatları şekillendiriyorken, kullanılabilir depolama kapasitesinin dünya genelinde, özellikle ABD’de çok kritik seviyelere düşmesi, WTI ile birlikte Brent fiyatlarını da aşağıya çekiyor. OPEC ++ toplantıları neticesinde alınan uzun dönemli kesinti kararları henüz ancak düşüşte kısmi duraksamaya sebep olabiliyor. Bununla birlikte bu sefer kesinti kararına birçok ülkenin çok daha ciddi bir şekilde uyum sağlayacağı bekleniyor.
ABD’de, stokların Mayıs başında tamamiyle dolacağı beklentileri üzerine, 20 Nisan’da yaşanan geçici kriz beklenildiği üzere aşıldı. Lakin hala risk devam ediyor. Bu durum WTI piyasalarını etkilediği gibi Brent üzerinde de aşağı yönlü baskı oluşturuyor.
Bu minvalde Brent petrol fiyatları 20 $/varil, WTI ise 12 $/varil bandında seyretmeye devam ediyor. WTI – Brent farkının yeniden açılmaya başlaması yeni riskler için sinyal veriyor.
Piyasalar korona virüsü yayılımı ve arzda doğal gerçekleşen düşüşler, boş stok miktarları, WTI’daki dengesizlikler ve OPEC++ kararlarının hangi ölçüde uygulanabileceğine endekslenmiş durumda seyrini sürdürüyor.
Grafik 1: Brent Fiyatları (Kaynak: https://tr.investing.com/commodities/brent-oil)
Bu hafta yaşanan başlıca gelişmeler ve petrol fiyatlarına etkileri aşağıdaki tabloda kısaca incelenmiştir.
| Olay | Etki Yönü | Etki Oranı | Etmen # |
| Çin’de hayatın kısmen normale dönmesi ve talebin yeniden 10,3 milyon varil/g seviyelerine çıkması, Çin merkezli düşüşü kısmen geri çevirdi. (Tabii küresel ölçekli etki büyüyerek devam ediyor) Ayrıca Çin düşük fiyat bandını fırsat bilerek, stoklarını doldurmaya yönelik stratejisine devam ediyor. | ↑ | Az | 1,3 |
| ABD’de, stokların Mayıs başında tamamiyle dolacağı beklentileri üzerine, 20 Nisan’da yaşanan geçici kriz beklenildiği üzere aşıldı. | ↑ | ÇOK! | 3 |
| Korona virüsünün ABD, Avrupa ve diğer ülkelerdeki hızlı yayılımı tüketimi ciddi ölçüde düşürdü. (Talep düşüşünde 27,5 milyon varilin üzerinde seviyelere ulaşıldı.) | ↓ | ÇOK! | 1,3 |
| Azerbaycan Mayıs ayında 164 000 varil/günlük kesintiye uyma noktasında somut adımlar atmaya başladı. | ↑ | Az | 1 |
| Suudi Arabistan’ın daha önceden anlaştığı, Asya’ya yönelik kontratlı Mayıs satışlarını indirimli fiyattan vermesi fiyatları aşağı yönlü etkiledi. | ↓ | Az | 1,3 |
| Meksika stok kapasitelerini dikkate alarak, ABD’den petrol ürünü ithalatını geçici süreyle durdurdu. | ↑ | Az | 1,3 |
| Rusya üretimi kısmen düşürmeye başlamakla birlikte, Mayıs ayındaki 2,5 milyon varil/günlük kesinti dahilinde daha çok Karadeniz ve Baltık arz noktalarında düşüş gerçekleşeceğini ifade etti. | ↑ | Az | 1,3 |
| Libya’da yaklaşık 1,2 milyon varil azalama ile 100 000 v/g seviyelerine düşen üretim, fiyatları yukarı yönlü etkiliyor. | ↑ | Az | 1,3 |
| ABD’de aktif sondaj sayısında büyük düşüş yaşandı. | ↑ | Az | 1,3 |
| Petrol nakliye birim ücretleri genel anlamda yükseldi. | ↑ | Az | 2 |
| Stok kapasitesi yüzünden Nijerya ve Kanada’daki üretimler de etkilendi. | ↑ | Az | 1,3 |
| Kuveyt ve Suudi Arabistan kısmi olarak kısıtlama sürecine başladı. | ↑ | Az | 1,3 |
| Trump’ın “Hürmüz Boğazında risk ihtiva eden İran Deniz Kuvvetlerine ait gemileri vurun emri verdim” şeklindeki twiti geçici bir yükselişe sebep oldu. | ↑ | Az | 3 |
| Kuzey Amerika’da boş stok limitlerinin iyice tükenmek üzere oluşu üzerine kritik boş stok kapasitesinin kullanımı, Suudi Arabistan’dan ithalatın askıya alınması ve boru hatlarının depolama sürecinde kullanımı opsiyonları değerlendiriliyor. | ↑ | Az | 1,2,3 |
Yazar
