HAFTALIK PETROL FİYATLARI ANALİZİ (Ocak 2020 – 3. Hafta)
Oğuzhan Akyener
Petrol fiyatlarını genel anlamda etkileyen dört ana konu başlığı bulunmaktadır. Bunlar:
- Arz – Talep Dengeleri
- (Yeni keşifler, stok durumları, sondaj sayıları, üretim ve/veya kesinti kararları, uzun vadeli kontratlar)
- Ekonomik Trendler
- (Dolar Paritesi, Alternatif Yatırım İmkânları, Satın alma gücü)
- Kısa Vadeli Riskler
- (Siyasi Gerginlikler, Terör, Güvenlik Sorunları, Doğal afetler, Olağan Dışı Etmenler)
- Black Oil Market
Bu minvalde son hafta gerçekleşen petrol fiyatlarını analiz edersek, aşağıdaki grafikten de görüleceği üzere özellikle ABD-İran arasında yaşanan gerginliğin geçici etkisiyle 71 $’ları gören Brent, İran’ın göstermelik öç alma operasyonu akabinde, Trump’ın da ılımlı mesajlar vermesi ile birlikte 65 – 66 $/varil bandına geri dönmüştür. Tabii bu fiyat düşüşlerin ve 65 $ altı banda geri dönüşün arkasında, bir önceki haftanın aksine ABD stoklarında 1,2 milyon varillik bir artışın gerçekleştiğine dair yapılan açıklama da etkili olmuştur.
Grafik 1: Brent Fiyatları (Kaynak: Oilprice.com)
Bu hafta yaşanan başlıca gelişmeler ve petrol fiyatlarına etkileri aşağıdaki tabloda kısaca incelenmiştir.
| Olay | Etki Yönü | Etki Oranı | Etmen # |
| Kasım Süleymani operasyonu ve sonrasında yaşanan gelişmeler kısa vadeli yüksek etkili dalgalanmalara sebep oldu. | ↑↓ | Orta | 3 |
| ABD – Çin arasında ticaret savaşındaki kısmi yumuşama beklentileri fiyatları ters yönde etkiledi. | ↑ | Az | 2 |
| ABD’de bulunan shale oil üreticilerinin büyük çoğunluğunun break-even fiyatı 55 $/bbl WTI’dı. Birçok şirket ciddi daralma halindeyken, Süleymani’nin öldürülmesi akabinde artan gerginliğin fiyatlara etkisi ABD shale oil üretimi için olumlu karşılandı. ABD’nin WTI’ın 70 $ /bbl bandına çıkması durumunda çık kısa zamanda +1,5 milyon bbld lik bir üretim artışı gerçekleştirebilecek kapasitede oluşu özellikle OPEC ülkeleri nezdinde dikkatle değerlendiriliyor. | ↓ | Az | 1 |
| 5 gün önce açılanan ve fiyatlarda yükseliş trendine sebep olan ABD stoklarındaki azalmanın geri dönüşü ve bu kapsamda 1,2 milyon varillik artış, petrol fiyatlarındaki baskıların azalmasına ve düşen siyasi gerilimin fiyatlara hızlı yansımasına sebep oldu. | ↓ | Az | 1 |
| OPEC+ kararları ve Suudi Arabistan’ın ekstra kesinti söylemleri fiyatları etkilemeye devam ediyor. Bu kapsamda her ne kadar Irak ve Nijerya kesinti kararına uyamasa da, genel anlamda kotadaki yaklaşık fazladan 50 000 varillik kesinti açıklaması fiyatları etkiledi. | ↑ | Az | 1 |
| Irak’ta devam eden süreç, belirsizlikler ve artan riskler petrol fiyatlarını yukarı yönlü etkiliyor. | ↑ | Az | 3 |
| Çin’in Irak için ayırdığı yatırım bütçesini 30 milyar dolara çıkardığını açıklaması sektörü olumlu etkiledi. Ayrıca bu gelişmelere binaen Irak petrol bakanlığı Bağdat – Akabe boru hattı için 5 milyar dolarlık bir bütçe öngördüklerini, bu kapsamda 1 milyon v/g lük bir hacmin Ürdün’e taşınacağını, bu hacmin 150 bin v/g lük kısmının Ürdün’de değerlendirileceğini açıkladı. | ↓ | Az | 2 |
| Özellikle İran, Venezuela ve Nijerya’da devam eden kayıt dışı satışlar, fiyatları aşağı yönlü etkilemeye devam ediyor. | ↓ | Az | 4 |
| Libya’da Hafter güçlerinin Mısır, Rusya, BAE gibi bazı devletlerin desteği ile başlattıkları yoğun saldırı fiyatları yukarı yönde etkiledi. Bunun yanı sıra, her ne kadar Hafter ateşkesi kabul ettiğini ilan etmiş olsa da, bölgedeki çatışmaların devam ettiği gözlemlendi. | ↑ | Az | 3 |
| Nijer deltasında kaçırılan üç yabancı menşeili çalışan kurtarıldı. | ↓ | Az | 3 |
| ABD Elektrik Grid Sistemine yönelik artan siber saldıralar psikolojik risk oluşmasına sebep oldu. | ↑ | Az | 3 |
| Düşük seyreden petrol fiyatları sebebiyle ABD’de kaya petrolü alanında faaliyet gösteren şirketlerde ciddi anlamda işten çıkarmalar yaşandı. | ↑ | Az | 1 |
| Brezilya deniz alanlarında geliştirilen sahalardaki üretimde ciddi artış gözlendi. | ↓ | Az | 1 |
| Meksika devlet başkanı yatırımcıların beklediği yeni ruhsat süreçlerinin açılmayacağını açıkladı. | ↑ | Az | 3 |
Yazar
