Özcan DALMIŞ
Yılın son ayıda 2017 yılı gibi enerji özelinde dolu bir ayı daha geride bıraktık. Enerji kurum/kuruluşlar daha önce ki çalışmalarının revize ederek açıkladıkları, Türkiye enerji özelinde “Milli Enerji ve Maden Politikasının” üç ayağından biri olan “Yerlileştirme” politikasıyla örtüşen, yerli güneş enerji panelleri üretim fabrikasının temelinin atıldığı ve petrol ve doğalgaz sondajı yapacak olan “Deepsea Metro-2” isimli sondaj gemisini envanterine dahil ettiği bir ay geride kaldı.
Ayrıca Avusturya’da bir doğalgaz boru hattında meydana gelen patlama, sonrası İtalyan hükümeti acil durum ilan etmesi “doğalgaz enerjisi araz güvenliği” kavramının doğalgazda dışa bağımlı ülkeler, özellikle ülkemiz açısından nedenli öneli olduğunu bizlere hatırlattı. Dünyada ve ülkemizde enerji alanında yaşanan gelişmeler;
Tesla tarafından üretilen dünyanın en büyük lityum iyon bataryası Avustralya’da faaliyete geçirildi.100 megawatt gücündeki Batarya, Güney Avustralya’nın elektrik problemlerinin çözümüne yardım edecek.
KPMG’nin 2017 Sonbahar Petrol ve Gaz piyasa analizinde, süper güçlerin Asya stratejileri değerlendirildi. Rapora göre, ABD’nin Rusya, İran ve Kuzey Kore hamleleri Asya enerji piyasalarındaki işleyişi değiştiremedi. KPMG Türkiye Enerji Sektör Lideri Ümit Bilirgen, “Rusya, Avrupa’nın, Asya’nın, özellikle Çin’in bir numaralı enerji tedarikçisi olmaya devam ediyor” dedi.
Nordex Grup, Nisan 2018’de kurulumuna İzmir’de başlanacak olan 30 MW kapasiteli Alibey RES projesi için 9 adet rüzgar türbini tedarik edecek. Böylece proje sahibi Umut İnşaat Nordex ile Türkiye’deki altıncı projesini hayata geçirmiş olacak. 1.200 metre yükseklikte inşa edilecek olan Alibey RES için güçlü rüzgar koşullarına uygun beş adet N117/3600 ve 4 adet N117/3000 tipi rüzgar türbini tedariği için anlaşma sağlandı. Nordex Grup, yerli üretim içeriğini artırmak için türbinlerin ana bileşenlerini Türkiye’den tedarik edecek.
Yerli kömür ile ithal kömür karışımı ve/veya sadece yerli kömür yakıtlı elektrik üretim santrallerini işleten özel şirketler tarafından üretilen elektrik enerjisi, 2018 yılından geçerli olmak 7 yıl süreyle TETAŞ tarafından alınacak.
Çin Arazi ve Kaynaklar Bakanlığı bünyesindeki stratejik bir araştırma merkezinin yaptığı açıklamaya göre; Çin petrol ve doğal gaz arama çalışmalarını hızlandıracak ve ülkenin ithalata olan bağımlılığını azaltmak için konvansiyonel olmayan kaynakları da geliştirecek. Araştırma merkezine göre 2035 yılına gelindiğinde, Çin’in petrole bağımlılık oranının yüzde 70 ve doğalgaz daki bağımlılık oranının ise yüzde 50 de tutulması muhtemel gözüküyor.
Siemens tarafından yapılan açıklamada, Elektrik Bakanlığı’nın son dönemde kayıpları en aza indirmeye ve arz güvenliğini sağlamaya çalıştığı, bu minvalde Bakanlık ile Rumeila-Basra, Musaib, Al-Rasheed ve Kerkük elektrik santrallerinin rehabilite edilmesi konusunda anlaşma imzaladıkları belirtildi. Anlaşma kapsamnında santrallerin elektrik üretimi 1.000 MW’a çıkarılarak 400 MW artış kaydedilecek ve yüzde 10 tasarruf sağlanacak. Irak’ın elektrik üretim kapasitesi şu anda 15.700 MW.
Türkiye’nin 2018 yılında beklenenin üzerinde bir büyüme göstereceğine inandığını dile getiren M. Polat Group Yönetim Kurulu Başkanı Muzaffer Polat, Fina Enerji Holding ortaklığıyla yürüttüğü ve sene ortasında üretime geçecek projesinin maden ayağında, yılda 5 milyon ton kömür üretileceğini kaydetti
Çin’in dev petrol üreticisi PetroChina, Doğu Türkistan’a bağlı Cungar havzasındaki Mahu bölgesinde 1 milyar ton petrol rezervine sahip yeni bir yatak keşfedildiğini açıkladı. Dünya genelinde Xinjiang Şubesi’nin petrol üretim kapasitesi 2016-2017 döneminde 1 milyon 380 bin ton olarak kaydedildi. Şirket, 2016-2020 döneminde 6 milyon tona ulaşmayı hedefliyor.
Goldman Sachs yayınladığı raporda düşmesi beklenen stoklara ve Rusya ile Suudi Arabistan’ın global arz kısıntısı anlaşmasına güçlü bağlılıklarına işaret eden 2018 yılı için petrol fiyat tahminlerini yükseltti. Buna göre 2018 için Brent petrolü fiyat tahminini 58,0 dolar/varilden 62,0 dolar/varile, Batı Teksas petrolü için fiyat tahminini 55 dolar/varilden 57,50 dolar/varile çıkardığını duyurdu.
Yunanistan, İtalya, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasında Doğu Akdeniz doğalgazını Avrupa’ya taşıma amacıyla oluşturulan ortak boru hattı projesine ilişkin mutabakat zaptı imzalandığı bildirildi. “EastMed” doğalgaz boru hattı projesine ilişkin yayımlanan ortak bildiride ise teknik çalışmaların devam edeceği belirtilerek, 2018 yılında hükümetler arası anlaşmanın imzalanmasının öngörüldüğü ifade edildi.
Gazprom Neft, Irak’ın Badra petrol sahasına 2,5 milyar dolar yatırım yapacak Gazprom Neft ve aralarında TPAO’nun olduğu ortakları Irak’ın Badra petrol sahasını geliştirmek için 2030 yılına kadar 2,5 milyar dolar yatırım yapacaklar.
Çin’in Ulusal Petrol Kurumu (CNPC), Özbekistan’ın Buhara vilayetinde Özbek enerji şirketi Uzbekneftegaz ile ortak doğalgaz üretimine başladı. Doğalgaz üretimi yapılan Hocasayat gaz yatağı “New Silk Road Oil and Gas”, Özbek-Çin ortak şirketi tarafından işlenecek. Hocasayat doğalgaz yatağında ilk etapta CNPC ile ortak yıllık 1 milyar metreküp doğalgaz üretiminin öngörüldüğü, bunun ardından bölgedeki Şarkıy Olot doğalgaz ocağında da üretime başlanacağı açıklandı.
Irak Petrol Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Badra petrol ve gaz sahasından sıvı ve kuru gaz elde edilmek amacıyla inşa edilen tesisin tamamlandığı, günlük 140 tonluk üretim hedeflendiği, günlük 40m3 de standart kuru gaz üretileceği, üretimin ilerleyen dönemde artacağı, kuru gazın elektrik santralleri ve çevre açısından önem arz ettiği, elde edilen gazın Zurbatiye Santraline sevk edileceği, Badra sahasının operatörünün Gazprom olduğu, hisselerin %40’ının Gazprom’a, %30’u nun KOGAS’a, %20’sinin Petronas’a ve kalan %10’unun TPAO’ya ait olduğu ifade edildi.
Irak Petrol Bakanı Cabbar el-Laibi, Kerkük petrolünün İran’a taşınması konusunda anlaşma imzalandığını açıkladı. Cabbar el-Laibi Cumartesi günü yaptığı yazılı açıklamada, “Kerkük’ten günde 30 ila 60 bin varil petrolün İran’a ihraç edilmesi için iki ülke arasında anlaşma imzalandı” dedi.
Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB), Çin’de doğal gaz boru hattı projesi için Beijing Gas Group’a 250 milyon dolar kredi verdi. Proje, Pekin’de doğal gaz şebekesinin genişletilmesini ve 2016 bin eve doğal gaz sağlanmasını öngörüyor. Beijing Gas projeyi 2021 yılında tamamlamayı amaçlıyor.
Çin’in doğusunda Three Gorges Group, 150 megawattlık yüzen güneş santralinden elektrik üretmeye başladı. Anhui eyaletinin Huainan kentinde kurulu olan tesis Three Gorges Group’un enerji birimi tarafından geliştirildi ve gelecek yıl Mayıs ayında tam kapasiteye çıkması bekleniyor. Projenin 1 milyar yuan değerinde olduğu bildirildi.
Mısır’ın başkenti Kahire’de, Rusya ile Mısır arasında Daba Nükleer Santrali’nin yapımına başlanması ve santrale nükleer yakıt sağlanması konusunda anlaşma imzalandı. Daba Nükleer Santral Projesi’nde, her biri 1200 MW kapasiteli 4 ünitenin yapımının 2028-2029 yıllarına kadar tamamlanmasının planlandığını belirtildi.
Afrika Kalkınma Bankası (AfDB) tarafından yapılan açıklamaya göre Fas’a yenilenebilir enerji projelerinde kullanılmak üzere 265 milyon ABD dolarlık kredi desteği sağlandı.
Avusturya’da bir doğalgaz boru hattında meydana gelen patlama, bir kişinin ölümüne ve en az 21 kişinin yaralanmasına neden olurken Avrupa’nın güney bölgelerine gaz akışı da kesildi. İtalyan hükümeti acil durum ilan etti.
Rus doğalgaz devi Gazprom’un ihracatı, 1 Ocak-15 Aralık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,3 artarak 184,2 milyar metreküp oldu. Aynı dönemde Türkiye’ye ihracat ise yüzde 18,8 artışla 27,6 milyar metreküp seviyesinde gerçekleşerek rekor kırdı. Bundan önceki rekor 2014 yılında 27,3 milyar metreküple kırılmıştı.
Rus petrol şirketi Rosneft’in, Karadeniz’in batısında bulunan 8 bin 600 kilometrekarelik bir alanda gerçekleştirilecek ve yaklaşık 600 metre ile 2 bin 250 metrelik derinliğe inilecek keşif sondajlarına başladığı bildirildi.
AB üyesi ülkeler, 2030 yılında yenilenebilir kaynaklardan enerji tüketiminin yüzde 27’ye ulaşması hedefinde uzlaştı.
Rus doğal gaz devi Gazprom, bu yıl Avrupa, Çin ve Türkiye boru hatları için 2017 için öngörülene göre yüzde 41 daha fazla 13,7 milyar dolar (802milyar ruble) harcamayı planlıyor.
Qatargas ve OVM, beş yıllık LNG anlaşması imzaladı Qatargas Operating Company Limited (Qatargas) ve OMV Gas Marketing & Trading GmbH (OMV), yeni bir satış ve satınalma anlaşması imzaladıklarını açıkladı. Anlaşmaya göre Qatargas Avusturya şirketine beş yıda yıllık 1,1 milyon ton likit doğal gaz (LNG) sevkiyatı yapacak.
EPDK koordinatörlüğünde Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) ve Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBİR) işbirliğiyle bu yıl 3.’sü düzenlenen ‘Enerjide Ar-Ge Çalıştayı’, 19 Aralık Salı günü Ankara’da gerçekleştirildi.
Konya Karapınar YEKA (Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı) ihalesinin 1.000 MW’lık ilk kısmını kazanan Kalyon-Hanwa Ortak Girişim Grubu’nun, ihale şartnamesi gereği kurması gereken fabrikanın temeli atıldı. Ankara OSB’de yer alacak fotovoltaik hücre ve güneş modülü fabrikası yıllık 500 MW’lık güneş paneli üretim kapasitesine sahip olacak.
Norveç’in güney kıyısındaki Hoylandsbygda Limanı’ndan yola çıkan “Türkiye’nin ilk sondaj gemisi Deepsea Metro-2”, İzmit Körfezi’nde demirledi. Türkiye’nin envanterine dahil edilecek gemiyle her yıl Karadeniz ve Akdeniz’de aktif sondaj faaliyetlerinde bulunulacak. Güney Kore’de 2011’de inşa edilerek denize indirilen “Deepsea Metro-2”, 12 bin fit deniz ve maksimum 40 bin fit sondaj derinliği özelliklerine sahip.
