Petrol Piyasalarında Bu Hafta (29 Mayıs-02 Haziran 2017)

Tablo 1: Brent Petrol Varil Fiyatının Haftalık Seyri

Tablo 2: WTI Varil Fiyatının Haftalık Seyri

Geçen hafta (22-26 Mayıs 2017) OPEC tarafından organize edilen petrol üretim kısıtlamasının uzatılması hususunda gerçekleştirilen toplantının odağında olduğu bir haftayı geride bırakmıştık. Beklentileri karşılamayan toplantı neticesinde petrol fiyatları sert bir düşüş yaşadıktan sonra bir miktar toparlansa da haftayı kayıpla kapatmıştı.

Tablo 1 ve Tablo 2 de görüldüğü gibi ham petrol varil fiyatları yeni haftaya Brent petrolde 52,50 USD/varil, WTI da 49,62 USD/varil değerlerinden giriş yaptı. Hafta boyunca Brent petrol en yüksek 52,96 USD/varil, en düşük 48,95 USD/varil değerlerini gördü. WTI ise en yüksek 50,28 USD/varil, en düşük 46,74 USD/varil değerlerini gördü. Haftanın kapanışında ise Brent petrol 49,95 USD/varil olurken, WTI 47,76 USD/varil fiyatından işlem gördü.

Hafta başında petrol varil fiyatları geçen hafta toplantı sonrası yaşanan hayal kırıklığı sonrasında yaşadığı toparlanma neticesinde elde ettiği kazanımları korudu. Bu durumda yedi hafta üst üste azalan ABD ham petrol stok miktarları sebep oldu diyebiliriz. Haftanın ikinci gününde de petrol varil fiyatları Brent petrolde 52 usd/varil, WTI da 50 usd/varil seviyelerinde tutunmayı başardı. Haftanın üçüncü işlem gününde özel sektör tarafından açıklanan stok verilerine göre ABD ham petrol stoklarının düşeceği öngörüsü üzerine bir miktar yükseliş gösterdi. Nitekim ABD Enerji Enformasyon Enstitüsü tarafından açıklanan verilere göre ham petrol stok miktarı beklenenin çok üzerinde düşüş gösterdi. Bu durumun haftanın dördüncü işlem gününde fiyatlara pozitif yansıma göstermesi beklenirken, ABD haftalık ham petrol üretim miktarındaki artış stoklardaki azalmanın etkisini dengeledi. Üretim miktarındaki seviye Ağustos 2015 seviyelerini geride bıraktı. Bunun neticesinde petrol varil fiyatları sert bir düşüş yaşadı. Haftanın son gününde ise ABD deki sondaj faaliyetlerinin artışını gösterir veri sonrasında arz endişeleri neticesinde fiyatlar toparlanamadı. Böylece hafta, son bir ayda yaşanan en büyük haftalık kayıpla kapanmış oldu.

Aşağıdaki grafikler (Grafik 1 ve Grafik 2) Brent petrol ve WTI nın haftalık fiyat seyrini göstermektedir. Haftanın başlangıcından bitişine kadar fiyatların durumunu bu iki grafikte görebiliriz.

Grafik 1: Haftalık Brent Petrol Varil Fiyatları

Grafik 2: Haftalık WTI Varil Fiyatları

Grafik 3: ABD Toplam Petrol Kule Sayısı

Grafik 3 ABD de petrol arama işlerinde çalışan toplam kule miktarını göstermektedir. Baker Hughes tarafından açıklanan verilere göre, geçen hafta toplam kule sayısı 11 adet artarak 733 sayısına yükselmiştir. Bu artış ABD de sondaj faaliyetlerindeki artışı gösterdiği için piyasalarda arz hususunda bir takım endişelere sebebiyet vermiş ve petrol varil fiyatlarının düşüşüne etki etmiştir.

Grafik 4: ABD Haftalık Ham Petrol Stok Değişimi

Grafik 4 ise ABD ham petrol stok durumundaki değişimi göstermektedir. Geçen hafta stok miktarının 2 milyon 500 bin varil azalacağı öngörülüyordu. Açıklanan verilere göre stok miktarı öngörülenden daha fazla azalarak 8 milyon 670 bin varil düşüş gösterdi. Böylece stoklardaki düşüş 8. haftaya taşınmış oldu. Bu durumun petrol varil fiyatlarına olumlu yansıması beklenirken, ABD haftalık ham petrol üretim verisi stoklardaki düşüşü gölgede bırakınca beklenen etki gözlenmedi.

5 numaralı grafik ABD ham petrol haftalık üretim değerlerini göstermektedir. ABD nin haftalık üretimi bir önceki haftaya göre günlük ortalama 22 bin varil artarak günlük 9,34 milyon varil seviyelerine yükselmiştir. Böylece üretim miktarı Ağustos 2015 seviyelerini geride bırakmıştır. Üretim miktarındaki artış neticesinde ABD ham petrol stoklarındaki azalışa rağmen piyasalarda arz konusunda endişeler oluşmaya başlamış ve petrol fiyatları sert bir düşüş yaşamıştır.

Grafik 5: ABD Haftalık Ham Petrol Üretimi

Sonuç olarak petrol varil fiyatları haftayı başlangıçta kazanımları korumasına rağmen arz endişelerinin oluşması neticesinde son bir ayda gerçekleşen en büyük kayıplarla kapatmıştır. Hafta içerisinde açıklanan veriye göre ABD ham petrol stoklarındaki beklenenden çok fazla gerçekleşen düşüş dahi petrol varil fiyatlarında yükselişi tetikleyememiştir. Bunun sebebi ise AND haftalık ham petrol üretiminde meydana gelen artış gösterilebilir. Nitekim açıklanan üretim verisi sonrası piyasalarda arz endişeleri başlamış ve bu da fiyatlara negatif olarak yansımıştır.

OPEC ve Rusya tarafı ise zamanla piyasaların dengeleneceğini, piyasaların yaşanan hayal kırıklığını üzerinden atıp yeniden toparlanacağını düşünmektedir. ABD ham petrol stoklarındaki düşüşün devam etmesine rağmen seviyelerin 5 senelik ortalamanın halen üzerinde seyretmesi piyasalardaki toparlanmanın üzerinde baskı oluşturmaya devam etmektedir. Suudi Arabistan ABD de mevcut olan arz fazlasını düşürmek için ABD ye yapılan ihracat miktarını düşürme seçeneğini masaya yatırmıştır. Böylece ABD ham petrol stok miktarını 5 senelik ortalama seviyelerine çekmeyi amaçlamaktadır.

Piyasalarda ise baş gösteren arz endişeleri neticesinde karamsar bir hava hâkimdir. Birçok analist OPEC tarafından alınan 9 aylık uzatma kararının beklendiği gibi etkili olmayacağı ve fiyatların 50 usd/varil seviyelerinde seyredeceği görüşünde. Bu bağlamda birçok kuruluş da 2017 ve 2018 yılları için yaptıkları daha önceki petrol varil fiyatları tahminlerini düşürdüler.

Görünen o ki piyasalar OPEC toplantısı sonrasında henüz net bir duruşa kavuşamamış durumda. Bu yüzden çok sayıda gel-git yaşamaktadır. Piyasalar dengelendikten sonra OPEC ve ABD tarafından yapılacak hamleler yakın zamanda petrol fiyatlarının seyrini nasıl değiştirecek, hep beraber göreceğiz.