Petrol Piyasasında Bu Hafta (12 Haziran 2016)

Evvelki hafta OPEC toplantısının üretim kısıtlaması konusunda sonuçsuz kalması ve ABD istihdam verisinin beklentinin altında kalarak FED’in faiz artırımı ihtimalinin düşmesiyle bir anlamda dengelenen ham petrol varil fiyatı geçtiğimiz haftaya $ 48,75 seviyesinden başladı. Pazartesi günü piyasalar FED başkanı Yellen’in konuşmasına kitlenmişti. Yellen’in faiz artırımı konusunda vereceği ipuçları bütün piyasalar için önem arzediyordu. Yellen konuşmasında ekonomik verileri takip ederek gelecek için faiz kararlarını verebilecekleri gibi çok iyimser algılanmayan bir konuşma yaptı. Konuşmanın ardından Dolar kur sepetine göre 4 haftanın en düşük seviyesine gerilerken ham petrol fiyatında yukarı doğru hareket gözlendi. Konuşmanın ardından ham petrol fiyatındaki iyileşme 70 sent kadar oldu ve fiyat $49.70’e kadar çıktı.

Başkan Yellen ekonomideki artıların eksilerden fazla olduğunu, Mayıs ayı istihdam verisinin kötü geldiğini ama tek bir veriye bakarak karar verilmemesi gerektiğini ve uygun koşullar oluştuğunda kademeli bir şekilde faiz artışı olabileceğini söyledi. Temmuz ayında bir faiz artışı beklemek için mutlaka güçlü bir Haziran ayına tarım dışı istihdam verisi ve aynı zamanda Mayıs ayı verisinde güçlü bir düzeltme şart görünüyor.

Dolardaki ani düşüşle petrol ve türevleri için fiyatlar yukarı yönlü desteklenmiş oldu. Doların değer kaybı dolarla fiyatlanan petrol için talebi artıran bir etken. Uzmanlara göre fiyatın artışında hâlihazırda son 20 yılın en düşük üretim seviyesinde olan Nijerya’nın altyapısına yapılan terör saldırıları oldu. Şimdiye kadar Nijerya ve Libya’nın arz kesintileri artan orta doğu, özellikle İran üretimiyle dengelenmiş görünüyor; diğer taraftan İran üretim kapasitesini beklenenden daha hızlı artırıyor. Görünüşe göre geçici üretim kesintileri İran’ın artan üretimiyle dengeli seyretmeyecek, İran’ın ekstra üretimi direk arz fazlası olacak. Buna ek olarak evvelki haftaki artışla bu yıl ikinci kez artan ABD petrol kuyuları sayısı yükselen fiyatların üreticilerin iştahlarını kabarttığını gösteriyor. ABD üretimi tarafında Ocak’tan bu yana % 5.4, 2015’in ikinci yarısından itibaren neredeyse %10 (8.74 milyon varil/gün) azalma var.

Salı günü yapılan anketlerde ABD stoklarında çekilme beklentisi olduğu haberleri yayıldı ve fiyat yukarı doğru hareketini sürdürdü. Aynı gün açıklanan API verisine göre, söylentilerle paralel olarak, ham petrol stokları 3,56 milyon varil çekildi. Ham petrol Salı gününü $50’ın üzerinde kapattı. Çarşamba günü açıklanan EIA stok verilerine göre ise ABD ham petrol stokları 3,2 milyon varil azaldı. Böylelikle ABD ham petrol stoklarında 3 hafta üstüste azalma gerçekleşmiş oldu. Stok verisiyle birlikte Dolar’daki düşüşün etkisiyle ham petrol fiyatı Çarşamba gününü $ 51,50’un üzerinde kapattı. Perşembe günü açıklanan haftalık ABD işsizlik başvuruları verisinin olumlu gelmesinin ardından Dolar değer kazanmaya başladı. Dolar’la ters orantılı olarak ham petrol fiyatı Perşembe günü düşüş eğilimine girdi. Gün sonunda ham petrol fiyatı $ 50,50’ye kadar geriledi.  11 ayın en yüksek seviyelerinden kar realizasyonu yapan yatırımcıların fiyatı baskılaması düşüşte etkili olurken petrol piyasaları için haftanın önemli verilerinden ABD kuyu sayısı beklendiği üzere yine arttı. Artış sayısı 3. Kuyu sayısındaki düzenli artış ABD arzının geri geliyor olduğu konusunda piyasayı endişelendirmekte. Hafta başından itibaren hızlı yükseliş gösteren ham petrol varil fiyatı haftanın sonuna doğru fiyatı baskılayan veriler sonucunda yeniden $49’ın altını gördü ve haftayı $48,93’dan kapattı.

Petrol tüketimindeki güçlü artış ve büyük arz kesintileri küresel petrol piyasalarını yeniden dengeye döndürmüş gibi görünüyor.  Ucuzlayan benzinin ABD, Hindistan ve Meksika gibi ekonomilerde tüketiminin artması 2016 yılı için küresel ham petrol talebini günde 1.4 milyon varil artışa neden olması bekleniyor. 2015 yılında tüketim 1.8 milyon varil artmıştı ve 2017 yılında da 1 milyon varil daha artış bekleniyor. Üretim tarafındaysa mevcut fiyatların kaya gazı üretimi için yeterli olmaması nedeniyle ABD petrol üretiminde 2015-16 yılları için 700 Bin varil/gün azalma bekleniyor. Libya, Nijerya, Venezuela ve Kanada’nın arzında yaşanan kesintiler günlük 3 milyon varilden fazla olarak hesaplanmakta. Petrol ve türevlerinin stokları hala yüksek olsa da artık artış durmuş durumda.

Genellikle stokların arttığı dönemler gelecek vadeli kontratlarda “contango” oluşmasına neden olur. Bu durumda yakın tarihli kontratların fiyatları sonraki vadelerden daha düşüktür.

Talep artışı ve düşen stoklar normal şartlarda “backwardation”’a neden olur. Bu durumda yakın tarihli kontratlar ileri tarihlilerden daha yüksek fiyatlıdır. görünüyor.

Önümüzdeki hafta petrol fiyatları için önem arz eden veriler:

Salı, API haftalık ABD petrol stokları verisi,

Çarşamba, EIA’in haftalık ABD petrol stokları verisi, FED faiz kararı

Perşembe, ABD işsizlik başvuruları

Cuma açıklanacak Baker Hughes ABD petrol kuyuları sayısı verisi.