Kemal AYDIN:
TESPAM Petrol Piyasası Uzmanı
kemalaydin@tespam.org/tr
@kemalnyc24
Geçtiğimiz haftaya ham petrol varil fiyatı $47,18 motorin kontratı ton fiyatı $435,25’ten başladı. Hafta içerisinde en yüksek seviyeler, ham petrol için $47,73 olurken motorin ton fiyatı için $437,66 oldu. Hafta boyunca süren fiyatlardaki düşüş trendi sonucunda ham petrol varil fiyatı haftayı $3,03 düşüşle $44,15, ICE motorin ton fiyatı $29 düşüşle $406’25 ten kapattı.
2005 yılında günlük petrol talebi 84,7 milyon varilken şu an 95,1 milyon varile kadar yükselmiş durumda. Artış yüzde 12. Üstelik global büyümenin düşük olduğu bir dönemde olmamıza rağmen. Belki de bu yükseliş 2008 krizi yaşanmasaydı daha da yükselecekti. Bütün güneş enerjisi, doğayı koruma hassasiyetindeki artışa rağmen petrole bağımlılık artmayı sürdürüyor ve de sürdürecek. Ağustos başında yayınlanan EIA raporuna göre küresel petrol arzı 3. Çeyrekte talebin günlük 1 milyon varil altında kalacak. Eğer piyasalarda kriz gerçekleşmezse 2017 yılı için fiyat $60/varil üzeri olacağı tahmin ediliyor.
23 Ağustos’a kadarki haftada hedge fonları ve spekülatörler ham petrol için alım kontratlarını artırdılar. Eylül ayında OPEC üyesi ve üye olmayan ülkelerin üretim kısıtlama anlaşması imzalama konusunda mutabık kalacakları bekleniyor.
Irak petrol bakanı Salı günü yaptığı açıklamada OPEC’in üretim dondurma anlaşmasına destek vereceğini söyledi. Bütçesinin %95’ini petrol gelirlerinden fonlayan ülke için düşük fiyatlar ekonomiyi zorlamakta.
Aynı gün Suudi Arabistan Enerji Bakanı al Falih üretim seviyesi için belirli bir miktar hedeflemediklerini ve müşterilerinin talebine göre şekillendiğini, talep konusunda endişelerinin olmadığını söyledi. Suudi Arabistan’ın 12.5 milyon varil üretim kapasitesi bulunuyor, Temmuz ayında rekor seviye olan 10.67 milyon varil üretim gerçekleştirdiler. Cezayir’de yapılacak toplantıda görüşülecek bir konuda Libya’nın durumu olacak. Libya savaş öncesindeki üretiminin 6/1 seviyesinde üretim yapıyor. Üretimini artırması durumunda mevcut arz fazlası büyümüş olacak.
Çarşamba günü açıklanan EIA ABD stok verisi fiyatlarda çözülmeye neden oldu. Motorin ton fiyatında yaklaşık $ 13, ham petrolde $1,5 çekilme gerçekleşti. Ham petrol stoklarında 2.27 milyon varil, Distile 1.49 milyon varil artış; benzin stoklarında 690 bin varil azalma açıklandı. Küresel petrol fiyatlarında ABD stoklarının durumu çok yakından izlenen bir veri, fiyatlar üzerinde büyük etkiye sahip.
Ağustos ayında OPEC üretimi yakın tarihin rekor seviyesine ulaştı. Günlük OPEC üretimi 40 bin varil artarak 33,50 milyon varile ulaştı. BAE, Irak ve Kuveyt’in üretimleri artmış durumda. Diğer taraftan üretimi yaptırımlar öncesi seviyesine ulaşan İran üretimini daha fazla artırmakta zorlanıyor ve artırabilmek için yatırım arayışında. Nijerya’da terör ve Venezuela’da ekonomik kriz nedeniyle üretimlerde düşüş gerçekleşti. OPEC toplantısı öncesi Suudilerin üretim dondurma konusunda kararlı oldukları bilgileri gelmekte. 2 yıldır süren fiyat savaşları Suudi Arabistan ekonomisini zora soktu. Üretici ülkelerin bakanları üretim durumları konusunda daha çok açıklama yapmaktalar. Bu da üretime müdahale edilmesi için olumlu bir atmosfere girildiğini gösteriyor.
IEA başkanı Fatih Birol Güney Kore’de yapılan toplantıda petroldeki arz fazlasının 2017 yılında gevşeyeceğini söyledi. Neden olarak talepteki düzenli artışı gösterdi.
Cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam verisi beklentinin çok altında (178 bin beklenirken 126 bin) açıklandı. Verinin ardından zayıflayan Dolar’ın etkisiyle petrol fiyatları üzerindeki baskı azaldı ve motorin ton fiyatı yaklaşık $10 yükselerek yeni seviyesinde tutundu.
Bu haftanın önemli verileri:
Çarşamba, API’nin açıklayacağı haftalık ABD petrol stokları verisi
Perşembe, ABD devam eden işsizlik sayısı verisi, EIA’in haftalık ABD petrol stokları verisi,
Cuma, Baker Hughes ABD petrol kuyuları sayısı verisi.
“Yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları TESPAM’a aittir. Tekrar yayınlanması halinde kaynak gösterilerek bu sayfaya aktif bağlantı sağlanması zorunludur.”
“Türkiye’deki enerji politikaları odaklı ilk ve tek sivil yapılanma…”
“Enerji politikaları alanında gündemi uzaktan takip etmeye çalışan bir Türkiye yerine, gündem belirleyen bir Türkiye’ye ulaşma idealiyle…”
TESPAM-Türkiye Enerji Politikaları ve Araştırmaları Merkezi
TESPAM, Uluslararası Enerji Politikaları Araştırma Derneğinin Bir Kuruluşudur
Yazar
